Φίλες και φίλοι,
Είμαι βαθιά συγκινημένος που σας υποδέχομαι σε ένα τόπο πολύ βαρύ σε Ιστορία και Συμβολισμούς
Ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου, μπορείτε να δείτε τον Παρθενώνα, ένα αιώνιο μνημείο Ελευθερίας, Αρμονίας και Δημοκρατίας.
Λίγα μέτρα πιο κάτω, στους πρόποδες του λόφου, μπορείτε να δείτε το χώρο του αρχαίου Θεάτρου του Διονύσου, τον τόπο όπου γεννήθηκε το δράμα, εκεί όπου ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης διαγωνίζονταν με τα έργα τους.
Από την άλλη πλευρά βρίσκεται η Πνύκα, ο διάσημος λόφος όπου ο Περικλής εκφώνησε τις ομιλίες του ενώπιον της Συνέλευσης των Αθηναίων πολιτών, εμπνέοντάς τους.
Στη βορειοδυτική πλευρά βρίσκεται Άρείος Πάγος, όπου ο Απόστολος Παύλος κήρυξε γνώρισε στους Αθηναίους το Χριστιανισμό, ξεκινώντας την μεγάλη εκστρατεία του να διαδώσει τη νέα θρησκεία σε όλη την Ευρώπη.
Όπου και να στρέψετε το πρόσωπό σας, τα μάτια σας θα δουν τόπους μάχης, όπου οι Αρχαίοι Αθηναίοι, αλλά και οι πιο πρόσφατοι οι Έλληνες, έδωσαν σκληρούς αγώνες για την Ελευθερία τους.
Στο ανατολικό άκρο του λόφου της Ακρόπολης μπορείτε να δείτε την ελληνική σημαία. Εκεί, στις πρώτες μέρες της ναζιστικής κατοχής, το Μάιο του 1941, δύο νεαροί Έλληνες κατέβασαν τη Ναζιστική σημαία, με μια τολμηρή πράξη τους, φέρνοντας την ελπίδα στους Αθηναίους και προαναγγέλλοντας την ελληνική αντίσταση· Μια αντίσταση που ήταν αιματηρή και ανελέητη μέχρι που έφυγαν τα ναζιστικών στρατεύματα, τρία χρόνια αργότερα.
Ό,τι και αν έκαναν οι Έλληνες στο διάβα της Ιστορίας, αυτή η περιοχή όπου στεκόμαστε απόψε ήταν πάντα στο επίκεντρο της μάχης, στο επίκεντρο της συζήτησης, στο επίκεντρο της δημιουργίας, της ανέγερσης μνημείων αισθητικής, λογικής και φιλοσοφίας.
Όποιον και αν πολεμούσαν - ξένους εισβολείς, ορδές ληστών ή, μερικές φορές, ακόμη και μεταξύ τους- προστάτευαν πάντα την Ακρόπολη. Και λίγο-πολύ τα κατάφεραν καλά για αιώνες. Έως ότου ο Φραγκίσκος Μοροζίνης ήρθε το 1687 και βομβάρδισε οθωμανικά στρατεύματα που βρίσκονταν υπό πολιορκία στην Ακρόπολη, προκαλώντας μια καταστροφική έκρηξη που μετέτρεψε τον Παρθενώνα σε ερείπια.
Αλλά, ακόμη και τότε, τα θαυμαστά γλυπτά του διατηρήθηκαν για 150 χρόνια ακόμη, έως ότου κατέφθασε ένας άλλος βάνδαλος: Ο Thomas Bruce, κόμης του Έλγιν, που αφαίρεσε περισσότερα από το ήμισυ των γλυπτών. Μερικά από αυτά τα πήρε από το έδαφος. Μερικά τα γκρέμισε από τον ίδιο το ναό!
Από τότε, το πιο εμβληματικό μνημείο Κλασικού Πολιτισμού στον κόσμο παραμένει ακρωτηριασμένο. Από τότε, τα μάρμαρα της Ακρόπολης ζητούν την επιστροφή των μαρμάρων που λείπουν! Από τότε η χώρα μου προσπαθεί να επιτύχει την επανένωση του Παρθενώνα.
Λίγα χρόνια μετά τη λεηλασία του Έλγιν, οι Έλληνες επαναστάτησαν εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας και κέρδισαν την ανεξαρτησία τους. Αλλά τα κλεμμένα μάρμαρα εξακολουθούν να λείπουν από τον τόπο τους και από τις καρδιές μας.
Περίπου ενάμισι μίλι προς τα δυτικά βρίσκεται ο χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Περίπου ένα χιλιόμετρο προς τα βορειοανατολικά βρίσκεται ο χώρος του Λυκείου του Αριστοτέλη.
Περίπου μισό μίλι προς τα νοτιοανατολικά βρίσκονται τα απομεινάρια του ναού του Ολυμπίου Διός, δίπλα στην πύλη των Αθηνών, που κατασκευάστηκε στις μέρες του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού.
Και, μόλις 20 μίλια προς τα βόρεια, βρίσκεται ο Μαραθώνας, το πιο αρχαίο πεδίο μάχης της Ελευθερίας κατά της Υποταγής, μιας μάχης που κερδήθηκε από ελεύθερους πολίτες που αγωνίζονταν για την αξιοπρέπειά τους.
Αγαπητοί φίλοι,
Τούτο η γη είναι ιερή, πράγματι! Και, προφανώς, όχι μόνο για τους Έλληνες...
Μέσα σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα βρίσκεται συμπυκνωμένη η παγκόσμια Ιστορία και ο Πολιτισμός, όπου το έπος και το δράμα αντηχούν από κοινού, μέσα σε αιώνες Πολιτικής και Πολέμου, Αισθητικής τελειότητας και ρητορικής δεινότητας, φιλοσοφικής λογικής και μαθηματικής αφαίρεσης.
Εδώ ξεκίνησε ένα μοναδικό πείραμα, που αποτέλεσε σημείο εκκίνησης μιας πανανθρώπινης πορείας, που σήμερα αποτελεί τον ακρογωνιαίος λίθο των σύγχρονων κοινωνιών μας: Εδώ ξεκίνησε η Δημοκρατία!
Αυτός είναι ο τόπος όπου μια κοινότητα μετατράπηκε σε πόλη, που διοικούνταν με δικούς τους νόμους. Όπου ο πολιτισμός δεν ήταν μια πολυτέλεια για τους λίγους, αλλά μια αναγκαιότητα για όλους τους πολίτες· όπου το το αξιόμαχο δεν ήταν μια υποχρέωση στον ηγεμόνα, αλλά ένα καθήκον προς την πόλη. Όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν στην Αγορά όχι μόνο για να αγοράσουν ή να πουλήσουν αγαθά και υπηρεσίες, αλλά και για να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με ζητήματα της καθημερινότητας, αλλά και για να συζητήσουν βαθύτερα υπαρξιακά ερωτήματα της ανθρώπινης διάνοιας.
Με άλλα λόγια, αυτό είναι το μέρος όπου γεννήθηκαν η δημοκρατική νομιμότητα και οι δημοκρατικές παραδόσεις.
Άλλωστε, η «δημοκρατία» είναι κάτι περισσότερο από ένα πολιτικό σύστημα. Αποτελεί προϋπόθεση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αποτελεί προϋπόθεση της Ελευθερίας - τόσο της εθνικής όσο και της πολιτικής - καθώς και προϋπόθεση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Μόνο που η δημοκρατία δεν μπορεί να πορευθεί μόνη της…
Αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι επαρκή προϋπόθεση...
Χρειαζόμαστε και οικονομική ανάπτυξη· και μάλιστα βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη!
Όπως μας δίδαξε επανειλημμένα η Ιστορία, η κατάρρευση της οικονομίας οδηγεί συνήθως στην κατάρρευση και της δημοκρατίας, αλλά και της κοινωνίας συνολικά. Διότι καμία δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα σε χρόνια κοινωνική καθίζηση...
Χρειαζόμαστε, επίσης, κοινωνική συνοχή, που θα στηρίζεται σε δικαιοσύνη και σε ευκαιρίες για όλους. Καμία δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει με μια μεσαία τάξη να βουλιάζει και με αυξανόμενη την κοινωνική αναταραχή.
Χρειαζόμαστε επίσης, διαρκή πολιτιστική ανάπτυξη και μια κοινή «αίσθηση του ανήκειν», με βάση την ηθική και την αισθητική της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της παγκόσμιας αρμονίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ατομικής ευθύνης.
Η δημοκρατία χρειάζεται πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο, να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τη θέση τους στον κόσμο…
Πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να βελτιώνονται οι ίδιοι και να υπερέχουν ανάμεσα στους άλλους, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο· πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να ξεπεράσουν τη φτώχεια, την άγνοια και την απομόνωση· πολίτες που φθάνουν στα όριά τους και ενίοτε ξεπερνούν τα όριά τους.
Έτσι, για να δουλέψει η δημοκρατία, οι κοινωνίες πρέπει να μάθουν να εξισορροπούν:
- τις φιλοδοξίες τους με τους περιορισμούς τους,
- τις ανάγκες τους με τα όνειρά τους,
- τα καθήκοντά τους με τις επιθυμίες τους,
- τον περιορισμένο χαρακτήρα τους με τις απεριόριστες δυνατότητες τους,
- τις αρετές τους με τα ελαττώματα τους.
- τις πιο στέρεες πεποιθήσεις τους με το μόνιμο κίνητρο να τις αμφισβητούν.
Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης έγραψαν και συζήτησαν εκτενώς σχετικά με αυτά τα θέματα.
Ο Πλάτωνας, πιο ιδεαλιστής, όρισε τη διαλεκτική της τελειότητας: Ο αγώνας της ανθρώπινης ψυχής να βελτιωθεί από όλες τις απόψεις.
Ο Αριστοτέλης, πιο ρεαλιστής, όρισε την αρετή στη διαλεκτική της «μέσης οδού»· της εξισορρόπησης μεταξύ των αντίθετων άκρων· στον αγώνα της ανθρώπινης διάνοιας να αντιληφθεί τη σημασία της ύπαρξής της ταξιδεύοντας ανάμεσα σε όλων των ειδών τις υπερβολές.
Αλλά, αγαπητοί φίλοι, αν και βρισκόμαστε ακόμη στο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, έχουμε ήδη ξεπεράσει την Αρχαιότητα: έχουμε φθάσει στο σύγχρονο κόσμο μας.
Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ότι, όταν αναφερόμαστε στα διλήμματα που μόλις έθιξα, μιλάμε για μας, για την Ευρώπη...
Μιλάμε για το έπος και το δράμα, για τις ιστορικές προκλήσεις και τις πνευματικές συζητήσεις του σύγχρονου κόσμου μας! Πράγματι, μιλάμε για τα ουσιώδη ζητήματα που μας οδήγησαν στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση· για τις βασικές προκλήσεις που καθορίζουν ακόμη την ύπαρξή μας, την ψυχή μας και την προσπάθειά μας για να γίνει η Ευρώπη και πάλι το επίκεντρο της παγκόσμιας ιστορίας.
Πριν από εβδομήντα χρόνια αναδυθήκαμε μέσα από έναν καταστροφικό πόλεμο πιο διαιρεμένοι από ποτέ!
Πάνω στα συντρίμμια των ευρωπαϊκών κοινωνιών θέσαμε τα θεμέλια της Ένωσής μας.
Αλλά τότε ήμασταν ακόμη διαιρεμένοι. Κινηθήκαμε επιφυλακτικά από την «τελωνειακή ένωση» στην «κοινή αγορά», στην «ενιαία αγορά», στη «νομισματική ένωση»…
Προχωρούμε τώρα, προσεκτικά αλλά σταθερά, στην πολιτική ολοκλήρωση, στην δημοσιονομική ένωση, στην τραπεζική ένωση.
Η Ενωμένη Ευρώπη δεν είναι πια μακρινό όνειρο. Έχει ήδη χτίσει τη δική της κληρονομιά και έχει δημιουργήσει τη δική της δυναμική.
Η Ευρώπη είναι πλέον πιο ενωμένη από ποτέ, πιο σταθερή από ποτέ, εμπνέοντας εμπιστοσύνη στους λαούς της και κερδίζοντας το σεβασμό όλων των άλλων για τα ιδανικά που εκπροσωπεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Ευρώπη είναι μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη. Ηθικά αποδεκτή, ώστε να αυξάνεται η επιρροή της· αλλά και αρκετά ισχυρή, ώστε να γίνονται σεβαστά τα συμφέροντά της και να ακούγεται η φωνή της.
Είναι αλήθεια ότι έχουμε ακόμη πολλά προβλήματα να επιλύσουμε.
Αλλά έχουμε ήδη προχωρήσει αρκετά. Και είμαστε διαρκώς ισχυρότεροι, μαθαίνοντας μέσα από τα λάθη μας, διορθώνοντας τα ελαττώματά μας, και πλέοντας σε ανήσυχες νερά με όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.
Σήμερα εγκαθιδρύουμε πολύ περισσότερα από ένα κοινό πλαίσιο για την πολιτική μας ένωση.
Χτίζουμε σταδιακά μια κοινή αίσθηση του ανήκειν, μια κοινή ταυτότητα.
Εξακολουθούμε να είμαστε διαφορετικοί ως μεμονωμένα έθνη.
Και, κατά πάσα πιθανότητα, θα παραμείνουμε έτσι για πάντα...
Διαφορετικοί; Ναι! Αλλά χωρισμένοι; Ποτέ ξανά!
Αλλά και διαρκώς περισσότερο ενωμένοι απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτό είναι το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα για την οικοδόμηση μιας κοινής ταυτότητας:
Όταν ο κάθε τρίτος απ’ έξω θα μας αναγνωρίζει ως «μία Ευρώπη»· και όταν θα μάθουμε κι εμείς να κοιτάζουμε έξω από τα όρια μας, από μια κοινή ευρωπαϊκή μας οπτική.
Ποια είναι η βάση αυτής της αναπτυσσόμενης ευρωπαϊκής ταυτότητας;
Είναι οι ίδιες αξίες, αρχές, ιδέες και ιδανικά με τα οποία ξεκίνησα απόψε.
Αυτά που ρίχνουν τη σκιά τους παντού γύρω μας:
Ελευθερία, δημοκρατία, εξωστρέφεια, ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ευκαιρίες για όλους, αλληλεγγύη προς όλους, ευθύνη από όλους.
Και, πάνω απ' όλα, αδιάκοπο αγώνα κατά της τυραννίας!
Ιδεαλισμός, πραγματισμός, ανθρωπιστικά ιδεώδη, διαρκής αναζήτηση της τελειότητας, επίλυση των διαφορών μέσω αμοιβαίων παραχωρήσεων με βάση το κράτος δικαίου·
Αγκαλιάζουμε τη σεμνότητα, αλλά ποτέ δεν ενδίδουμε στον εκφοβισμό· έχουμε υψηλές προσδοκίες, αλλά ποτέ δεν συγχωρούμε την αλαζονεία· περήφανοι για ό,τι έχουμε επιτύχει, αλλά και συμπονετικοί για τους συμπολίτες μας ή τους συνανθρώπους μας που είναι ενδεείς ή φτωχοί, ή που δεν είναι τόσο τυχεροί όσο άλλοι.
Αυτό είναι το προφίλ της Νέα Ευρώπης μας. Αυτός είναι ο λόγος που η Ενωμένη Ευρώπη είναι τόσο άρρηκτα δεμένη με τούτο τον τόπο. Δεν είναι μόνο η Γεωγραφία. Δεν είναι μόνο η Ιστορία. Είναι οι κοινοί πολιτισμικοί μας δεσμοί που μας καθορίζουν και δένουν όλους μαζί.
Πριν από τέσσερα χρόνια η Ελλάδα βρέθηκε σε μια σοβαρή κρίση. Υπήρξε τότε ευρέως διαδεδομένη η ανησυχίες, ότι μια τέτοια κρίση θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική όχι μόνο για την ίδια την Ελλάδα· ότι θα μπορούσε να εξαπλωθεί πέρα από την Ελλάδα και να βλάψει σοβαρά την Ένωσή μας.
Ακούσαμε κάθε είδους καταστροφικά σενάρια για την υποτιθέμενη «αναπόφευκτη κατάρρευση» της Ελλάδας· για τη υποτιθέμενη «αναπόφευκτη κατάρρευση» της νομισματικής Ένωσής μας και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τους διαψεύσαμε, για τα καλά!
Ναι, οι αριθμοί δεν ήταν με το μέρος μας...
Ούτε η δυναμική των μακροοικονομικών μεγεθών ήταν με το μέρος μας...
Αλλά η αλληλεγγύη μας αποδείχθηκε ισχυρότερη από ό,τι οι «γυμνοί» αριθμοί.
Το δυναμικό που κρύβουμε μέσα μας αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερο από όσα μπορούσε να περιγράψει η απλή λογιστική.
Η βαθιά αφοσίωσή μας στη δημοκρατία, την πρόοδο, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αποδείχθηκαν πολύ ισχυρότερες από τις επιφανειακές προβλέψεις που βασίζονταν σε μοντέλα.
Οι Έλληνες αποδείχθηκαν πολύ διαφορετικοί από τα στερεότυπα που υπήρχαν γι’ αυτούς και εναντίον τους. Και, με τις θυσίες μας, κάναμε την οικονομία μας να πάρει μπροστά.
Πετύχαμε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή, στο συντομότερο χρονικό διάστημα. Αλλά υπεστήκαμε και τις μεγαλύτερες απώλειες ΑΕΠ σε καιρό ειρήνης!
Υποφέραμε ως λαός πολύ. Και εξακολουθούμε να υποφέρουμε. Αλλά η οικονομία μας τώρα παίρνει μπροστά· η κοινωνία διατήρησε τη συνοχή της· η δημοκρατία μας άντεξε όλες τις πιέσεις. Αντεπεξήλθαμε και προχωρούμε.
Ποιο είναι το «ηθικό δίδαγμα της ιστορίας;» Το ηθικό δίδαγμα είναι ότι η επιτυχία ανήκει μόνο σε χώρες που ενθαρρύνουν την ατομική πρωτοβουλία και τις επιχειρήσεις· όχι σε εκείνες που προσπαθούν να τις μειώσουν. Και η Ελλάδα έχει πλέον γίνει μία από αυτές τις χώρες.
Οι εταίροι μας μας βοήθησαν πράγματι. Απέδειξαν ότι η αλληλεγγύη δεν είναι απλώς μια «ωραία λέξη» στην Ένωσή μας. Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της Ενωμένης Ευρώπης μας.
Και εσείς, όλοι σας εδώ απόψε, σε αυτή τη συγκέντρωση, διαδραματίσατε τον πιο καθοριστικό ρόλο για να γίνει πραγματικότητα αυτή η αλληλεγγύη.
Εμείς, οι Έλληνες, μετατρέψαμε μια επώδυνη κρίση σε ευκαιρία γιαν α αλλάξουμε τη χώρα μας και να απελευθερώσουμε τις δυνατότητές μας.
Εμείς, οι Ευρωπαίοι, μετατρέψαμε μια περίοδο δοκιμασίας για την Ένωσή μας σε ευκαιρία για να επανορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος και να διορθώσουμε τις ατέλειες των θεσμικών μας οργάνων.
Όλοι οι Ευρωπαίοι μπορούμε πλέον να είμαστε περισσότερο αλληλοεξαρτώμενοι. Αλλά, την ίδια στιγμή, είμαστε πιο ανεξάρτητοι από την ανάγκη να δανειζόμαστε συνεχώς. Στεκόμαστε στα πόδια μας, απελευθερώνουμε το δυναμικό μας· είμαστε σε θέση να ανταγωνιστούμε σε παγκόσμιο επίπεδο· είμαστε όλο και πιο αποτελεσματικοί στη διασφάλιση των συνόρων μας και στην ανάπτυξη των δικών μας ενεργειακών πηγών.
Και το κάνουμε χωρίς να καταφεύγουμε σε «τείχη προστατευτισμού». Διότι η αντίληψή μας για το παγκόσμιο εμπόριο είναι απολύτως συμβατή με τις φιλελεύθερες απόψεις που υοθετούμε στο εσωτερικό της Ένωσής μας.
Έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε.
Αλλά, ως Ευρωπαίοι, είμαστε πλέον πολύ πιο σίγουροι, πιο αυτοδύναμοι και με περισσότερη αυτοπεποίθηση από ό,τι οποτεδήποτε πριν.
Κερδίζουμε αυτή τη μάχη! Έχουμε νικήσει το χειρότερο κομμάτι του εαυτού μας. Ανοίξαμε τις καλύτερες προοπτικές για το μέλλον μας· για το κοινό μας μέλλον...
Αυτό που βλέπετε γύρω σας, κυρίες και κύριοι, όλα αυτά τα μνημεία και τα σύμβολα, που εκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις, δεν είναι μόνο Ιστορία. Είναι πηγή έμπνευσης για το κοινό μας μέλλον: την Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Κοινωνική Δικαιοσύνη, την Εξωστρέφεια, την Ευημερία για όλους, τις ευκαιρίες για όλους, την υπευθυνότητα από όλους.
Είναι, επίσης, πηγή έμπνευσης για μια αδυσώπητη μάχη ενάντια στην τυραννία, που βρίσκεται χαραγμένη σε αυτά υπέροχα μαρμάρινα γλυπτά, χαραγμένη στην Ιστορία μας, χαραγμένη στις ψυχές μας, χαραγμένη στο πεπρωμένο μας και στο μέλλον μας.
Σε μια κορυφαία ελληνική τραγωδία, ο ήρωας προειδοποιεί ότι «μια σφιχτοδεμένη δέσμη από ραβδιά είναι δύσκολο να σπάσει». Και αυτό ακριβώς πιστεύουμε σήμερα όλοι μας: ότι μια Ενωμένη Ευρώπη, σαν μια δέσμη από κράτη που συγκρατούνται σταθερά μεταξύ τους με την κοινή δημοκρατική τους συνείδηση και με τη μεταξύ τους αλληλεγγύη μπορεί να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε πρόκληση.
Αυτά τα ιδανικά είναι το κοινό μας μέλλον.
Αυτά ακριβώς τα ιδανικά σηματοδοτεί ο Παρθενώνας,
ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου...
Δεν είναι μόνο ένα μνημείο από το ένδοξο παρελθόν μας.
Αλλά ένας «φάρος» για το κοινό μας μέλλον.
Και, παρεμπιπτόντως, αυτό δεν είναι «ιδεαλισμός». Αυτό είναι πραγματισμός!
Διότι όταν προσπαθείς να βελτιώσεις τον εαυτό σου ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες, όταν δίνεις μια δύσκολη μάχη και αρχίζεις να κερδίζεις έδαφος, όταν κάνεις θυσίες που αρχίζουν να αποδίδουν, όταν πιστεύεις στον εαυτό σου και καταφέρνεις να δικαιωθείς, είσαι πραγματιστής!
Πραγματισμός δεν σημαίνει αποδοχή της κακής τύχης σου.
Πραγματισμός σημαίνει να διαμορφώνεις ένα καλύτερο μέλλον.
Πριν από πενήντα χρόνια η Ενωμένη Ευρώπη ήταν ένα άπιαστο όνειρο - ή πάντως αυτή ήταν η «συμβατική σοφία» της εποχής...
Πριν από τέσσερα χρόνια η χώρα μου κατέρρεε, ενώ και η Νομισματική Ένωσή μας βρίσκονταν στα πρόθυρα της διάλυσης. Ή αυτή πάντως ήταν η «συμβατική σοφία» της εποχής...
Τώρα, μια καλύτερη και ισχυρότερη Ελλάδα αναδύεται από την κρίση· και η Ένωσή μας είναι γίνεται επίσης καλύτερη και ισχυρότερη από ποτέ.
Έτσι, λοιπόν, πραγματισμός δεν σημαίνει να αποδέχεσαι τη μοίρας σου. Σημαίνει να γνωρίζεις τα όριά σου, να φτάνεις στα όρια, ακόμη και να καταφέρνεις να επεκτείνεις τα όριά σου, τους «βαθμούς ελευθερίας» σου, τις προοπτικές σου.
Και κάνε το αποφασιστικά, αλλά με σύνεση. Τολμηρά, δίχως φοβίες. Αλλά και δίχως αλαζονεία. Μέτρα σωστά όλα τα ποσοτικά μεγέθη, αλλά δείχνε πάντα τον υπέρτατο σεβασμό στους πραγματικούς ανθρώπους, στα συναισθήματά τους, στις ανάγκες τους, στα όνειρα και τις αγωνίες τους.
Αυτή η σύνθεση ιδεαλισμού και πραγματισμού, αισθητικής τελειότητας και ορθολογισμού, αυτή η συνεχής εξισορρόπηση μεταξύ των τρομερών προκλήσεων για την ανθρώπινη διάνοια και του ανεξερεύνητου δυναμικού της ανθρώπινης ψυχής είναι η πηγή έμπνευσης για μας.
Και ποιο είναι το σύμβολο όλων αυτών;
Μπορείτε να το δείτε μπροστά σας, στην απέναντι πλευρά του δρόμου.
Κοιτάξτε την Ακρόπολη!
Από το κοινό μας παρελθόν μπορούμε να αντικρύσουμε το κοινό μας μέλλον.
Και μπορεί να γίνει πραγματικότητα!
Σας ευχαριστώ πολύ.
