Κοινές δηλώσεις ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά, και Αρμένιου ομολόγου του,
Ε. Nalbandian (Αθήνα, 13.12.2017)
N. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι χαρά μου να είναι μαζί μας ο φίλος μου ο Edward, και η αντιπροσωπεία της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Είχαμε χθες στο Υπουργείο μία ενδιαφέρουσα συζήτηση με εκατοντάδες από τα στελέχη μας, στη βάση της εισήγησης που έκανε ο Υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας. Σήμερα συνεχίσαμε τις συζητήσεις μας και κατ’ ιδίαν, αλλά και με τις αντιπροσωπείες μας. Υπογραμμίσαμε τα βήματα που κάναμε από την τελευταία φορά που είχαμε επίσημη συνάντηση και από την επίσημη επίσκεψή μου στην Αρμενία. Ήδη έχουμε τις τριμερείς συναντήσεις ανάμεσα στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην Αρμενία για τα ζητήματα της διασποράς. Και σήμερα το βράδυ ο κ. Nalbandian θα φύγει μαζί με τον Υφυπουργό μας, τον κ. Τέρενς Κουίκ, για την Αρμενία γιατί θα έχουμε εκ νέου μία τέτοια συνάντηση.
Συμφωνήσαμε να αναπτύξουμε την τριμερή σχέση Ελλάδος, Κύπρου, Αρμενίας σε μόνιμη πλέον βάση, όπως έχουμε τις άλλες τριμερείς της ανατολικής Μεσογείου. Θα είναι διήμερη η επόμενη συνάντησή μας. Θα καλέσουμε τη δεύτερη μέρα και το Ιράν να έρθει να συζητήσουμε για τα ζητήματα και τις δυνατότητες συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.
Συμφωνήσαμε για εντατικοποίηση της συνεργασίας μας σε όλα τα επίπεδα και στους σημαντικότερους τομείς που σχετίζονται με το Υπουργείο Εξωτερικών. Συνεργασία των Διευθύνσεών μας με τις περιοχές που έχουμε κοινά ενδιαφέροντα και συμφέροντα.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συνεργασία μας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου η Ελλάδα διαθέτει την εμπειρογνωμοσύνη και μπορεί να την μεταλαμπαδεύσει, να τη μεταφέρει στην Αρμενία μέσω επισκέψεων των Αρμένιων αρμόδιων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και με επισκέψεις των ειδικών μας στη φίλη χώρα.
Ιδιαίτερη σημασία θα δώσουμε στη στήριξη της Ελλάδας στην Αρμενία και όσον αφορά την απελευθέρωση της βίζας για τον χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συμφωνήσαμε του χρόνου να υπάρξουν εκατέρωθεν επισκέψεις. Στην επίσκεψη που θα κάνουμε στην Αρμενία, στο πρώτο εξάμηνο, θα συνδιοργανώσουμε κι ένα επιχειρηματικό forum, για να αναπτύξουμε τις οικονομικές μας σχέσεις, που είναι σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι είναι οι πολιτικές μας σχέσεις.
Και ιδιαίτερα, να δούμε πώς μπορούμε να συνεργαστούμε σε τομείς τεχνολογίας αιχμής. Ξέρουμε ότι έχει παλιά παράδοση και επί Σοβιετικής Ένωσης, η Αρμενία, στο να είναι πρωτοπόρος σε τομείς τεχνολογίας, σε ζητήματα ενέργειας, ιδιαίτερα ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υγείας και τουρισμού.
Θέλω να πω ότι είναι γνωστό ότι η Αρμενία στηρίζει πάντα, σταθερά και με πνεύμα φιλίας, τα θέματα που σχετίζονται με το Κυπριακό. Και είμαστε πάντα ευγνώμονες στις τοποθετήσεις της φίλης χώρας. Θέλω να πω επίσης ότι η Ελλάδα στηρίζει τη διαδικασία του Μινσκ, όσον αφορά το ιδιαίτερο πρόβλημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το οποίο αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση στο διεθνές σκηνικό και στο διεθνές δίκαιο.
Στηρίζουμε τις πολλαπλές τοποθετήσεις των ηγετών της Ευρώπης, της Ρωσίας, των ΗΠΑ, που συμμετέχουν στη διαδικασία του Μινσκ. Στηρίζουμε τις τρεις αρχές, όπως τις έχουν διατυπώσει εκείνοι. Την αρχή ότι το πρόβλημα πρέπει να λυθεί με ειρηνικό τρόπο και όχι με στρατιωτική βία ή με απειλή τέτοιας βίας. Να στηρίζεται στην διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της περιοχής και στην αυτοδιάθεση του πληθυσμού που ζει σ’ αυτήν.
Έμαθα, με μεγάλο ενδιαφέρον, ότι παρά τη δυσκολία του προβλήματος, παρά τη μεγάλη ένταση που έχει αυτό το πρόβλημα, στον χρόνο που πέρασε υπήρξαν έξι συναντήσεις -αν δεν κάνω λάθος, Edward, έξι είναι- ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Είναι η άλλη πλευρά συμπεριφοράς από αυτήν που συναντήσαμε στην Κορέα, που η ηγεσία της Κορέας μας είπε ότι το μεγαλύτερό της πρόβλημα με τη Βόρεια Κορέα είναι ότι δεν έχουν κανάλια καν επικοινωνίας, να συζητάνε και να ανταλλάσσουν τις διαφωνίες τους.
Το λέω αυτό γιατί είναι ολοφάνερο ότι ακόμα και αν έχεις διαφωνίες, διαφορές και μάλιστα και στρατηγικής σημασίας για το θέμα που συζητείται, πρέπει να κουβεντιάζεις. Πρέπει πάντα να έχεις δίαυλους επικοινωνίας. Και ότι θα είναι η μεγαλύτερη ανοησία μιας εξωτερικής πολιτικής να αντιμετωπίζει τους γείτονες τους γεωγραφικούς, τους κρατικούς γείτονες, με τα πείσματα που μπορεί να έχουμε στην πολυκατοικία μας, αν δεν μιλάμε με κάποιον γείτονα. Εγώ στην πολυκατοικία μου μιλάω με όλους, βέβαια, και έχω φιλικές σχέσεις. Να είμαι σαφής γι αυτό.
Πιστεύουμε πάρα πολύ στην στήριξη και των μεταρρυθμίσεων προς τη φίλη Αρμενία. Τη συνεργασία μας στον Οργανισμό Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου, όπου, αν θυμάμαι καλά, θα έχει του χρόνου και Προεδρία. Αλληλο-υποστηριζόμαστε σε πολλές υποψηφιότητες, που έχουμε στα διεθνή fora. Και θέλουμε να αναπτύξουμε και τις πολιτιστικές μας και εκπαιδευτικές μας σχέσεις.
Οι σχέσεις Ελλήνων και Αρμένιων είναι σχέσεις φιλίας, εκτίμησης και κοινού πόνου. Έχουμε αναγνωρίσει, το 1996, τη Γενοκτονία σε βάρος του φίλου λαού της Αρμενίας. Είναι συγκλονιστικό το μουσείο που υπάρχει στην πρωτεύουσα της χώρας. Εμένα με συγκλόνισε, όταν το επισκέφθηκα.
Εύχομαι και ελπίζω, στον φίλο λαό της Αρμενίας πάντα ανάπτυξη, όσο το δυνατόν περισσότερη ειρήνη και να αυξάνει και να δυναμώνει ο ρόλος αυτής της σπουδαίας χώρας, μικρής στο μέγεθος, αλλά μεγάλης σε ιστορία, στο παγκόσμιο και περιφερειακό σύστημα.
Είμαι πάντα ευτυχείς Edward όταν σε συναντάω. Είναι πάντα πλούσια η συζήτηση που κάνουμε κατά ιδίαν, για το πού πορεύονται οι δυνάμεις οι περιφερειακές και πάντα ο ένας έχει να μάθει από τον άλλον.
Σε ευχαριστούμε πολύ για τη χθεσινή και σημερινή σου παρουσία στην Ελλάδα και ελπίζουμε να πυκνώσουμε σε όλα τα επίπεδα τις συνεργασίες μας και τις επαφές μας.
Ευχαριστώ πολύ.
E. NALBANDIAN: Αγαπητέ Νίκο, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα, κατ’ αρχάς, να ευχαριστήσω τον αγαπημένο φίλο και συνάδελφο, Νίκο Κοτζιά, για την πρόσκληση και την εξαιρετικά θερμή υποδοχή.
Η Αρμενία και η Ελλάδα είναι αδελφικά έθνη. Συνδέονται με εγκάρδιες σχέσεις αιώνων και υπάρχει αμοιβαία υποστήριξη και αλληλεγγύη μεταξύ των δύο χωρών μας. Πολύ συχνά συναντιόμαστε με τον Υπουργό, κ. Κοτζιά, σε διεθνή fora. Πρόσφατα τον φιλοξένησα στο Ερεβάν, και τώρα χαίρομαι που βρίσκομαι στην Αθήνα για τη συνέχιση των συνομιλιών μας.
Νωρίτερα σήμερα είχα την τιμή να συναντηθώ με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, τον κ. Παυλόπουλο, και ανταλλάξαμε απόψεις για τις σχέσεις Ελλάδος – Αρμενίας.
Η επίσκεψή μου ξεκίνησε χθες με μία ομιλία στο Υπουργείο Εξωτερικών και, όπως είπε ο Υπουργός Εξωτερικών, κ. Κοτζιάς, θα ήθελα για μία ακόμη αφορά να ευχαριστήσω που μου δώσατε την ευκαιρία να μοιραστούμε τις προσεγγίσεις μας σε περιφερειακό επίπεδο και να σας παρουσιάσω τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της Αρμενίας.
Μαζί με το συνάδελφό μου εξετάσαμε την εφαρμογή των συμφωνιών που έχουμε ήδη συνάψει κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψης του Αρμενίου Προέδρου στην Ελλάδα.
Όπως ανέφερε ο Υπουργός, συζητήσαμε σειρά διμερών θεμάτων, θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος και εξετάσαμε το πώς θα διευρύνουμε το διάλογο, να ενισχύσουμε τον πολιτικό διάλογο στο εμπόριο, την εταιρική σχέση στους τομείς της άμυνας, παιδείας, επιστήμης, τεχνολογίας, τουρισμού, πολιτισμού κλπ.
Ανταλλάξαμε απόψεις για τη δυναμική των οικονομικών σχέσεων που πρέπει να διερευνηθεί στις εργασίες της Διακυβερνητικής Επιτροπής και με την οργάνωση επιχειρηματικών forum.
Η δυνατότητα συμμετοχής ελληνικών επιχειρήσεων στη Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών στην Αρμενία, είναι πολύ σημαντική, καθώς επίσης και οι προοπτικές για συνεργασία με την Ελλάδα στο πλαίσιο της Οικονομικής Ένωσης.
Επισημάναμε το σταθερό νομικό πλαίσιο που υπάρχει ήδη και που αποτελεί τη σταθερή βάση για την περαιτέρω ενίσχυση των δεσμών μας.
Με το πνεύμα αυτό, κατά τη συνάντηση στο Ερεβάν, συμφωνήσαμε με τον Υπουργό Κοτζιά να δημιουργήσουμε μία ειδική ομάδα μεταξύ των Υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδος και Αρμενίας για να εξετάσει όσα έχουν ήδη γίνει και να αναζητηθούν νέες οδοί. Χαίρομαι που ήδη καθιερώθηκε αυτή η Επιτροπή και διεξήγαγε την πρώτη της συνεδρίαση τον Οκτώβριο.
Επίσης, συζητήσαμε τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των μεγάλων διασπορών των Ελλήνων και των Αρμενίων και χαίρομαι που σήμερα τα δύο Υπουργεία μας εμπλέκονται στη διερεύνηση της χρησιμοποίησης του πλήρους δυναμικού αυτής της δυνατότητας.
Η συνεργασία μεταξύ των Κοινοβουλίων μας είναι επίσης πολύ σημαντική. Πιστεύουμε ότι οι αμοιβαίες επισκέψεις μπορούν να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των κοινοβουλίων μας, αλλά και το διεθνή ρόλο τους.
Μιλήσαμε για την εντατικοποίηση της συνεργασίας μας στους διεθνείς οργανισμούς: τα Ηνωμένα Έθνη, τον ΟΑΣΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και αλλού. Όπως κατά πάσα πιθανότητα γνωρίζετε, του χρόνου η Αρμενία θα διοργανώσει τη Διάσκεψη Κορυφής των Γαλλόφωνων χωρών, όπου συμμετέχουν 84 χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, και παρουσίασα στο συνάδελφό μου τις προετοιμασίες που γίνονται για τη διοργάνωση της διάσκεψης.
Σε λίγες μέρες η Αρμενία αναλαμβάνει την Προεδρία της ΟΣΕΠ και συζητήσαμε το περιεχόμενο της διυπουργικής συνάντησης που θα γίνει στο Κίεβο.
Επίσης, αναφερθήκαμε στο θέμα της συμφωνίας εταιρικής σχέσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη δική μας σχέση.
Μιλήσαμε για διεθνή θέματα όπως το Κυπριακό. Ο κύριος Κοτζιάς μου ανέφερε τις πρόσφατες εξελίξεις. Η Αρμενία υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Εγώ ενημέρωσα το συνάδελφό μου για τις εξελίξεις ως προς το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και τις προσπάθειες που καταβάλλει η ομάδα του Μινσκ, του ΟΑΣΕ.
Εκτιμούμε ιδιαιτέρως την ισορροπημένη θέση που έχει η Ελλάδα ως προς αυτό και συμφωνεί με τις προσεγγίσεις των τριών συμπροέδρων της ομάδας του Μινσκ. Και βεβαίως, κάναμε ανταλλαγή απόψεων για τα άλλα διεθνή θέματα.
Αγαπητέ Νίκο, σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τη θερμή φιλοξενία και την πολύ εμπεριστατωμένη και με πολύ περιεχόμενο και αποδοτική συζήτηση.
Ευχαριστώ πολύ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ερωτήσεις από τους εκπροσώπους του Τύπου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία ερώτηση, για τον κύριο Nalbandian.
Κύριε Υπουργέ, θα θέλατε να μας πείτε κάτι περισσότερο για τις προοπτικές συνεργασίας της Αρμενίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε ποιο βαθμό η Ελλάδα θα μπορούσε να συμβάλλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε αυτόν;
E. NALBANDIAN: Είχαμε μία εμπεριστατωμένη συζήτηση με τον συνάδελφό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών, για τις δυνατότητες συνεργασίας μας, λαμβάνοντας επίσης υπ’ όψιν το πλαίσιο της νέας συμφωνίας μεταξύ Αρμενίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για μία εμπεριστατωμένη, συνολική -αυτό είναι και το όνομά της- συνολική συμφωνία. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό και σοβαρό έγγραφο. Και ονομάζεται CEPA. Δηλαδή, Ενισχυμένη Εταιρική Σχέση.
Υπάρχουν, λοιπόν, πεδία συνεργασίας, σύμφωνα με την Σύμβαση αυτή. Υπάρχει το οικονομικό σκέλος, το πολιτικό σκέλος και προσβλέπουμε στην στενή συνεργασία με μία από τις πιο φιλικές μας χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δηλαδή, πρώτα από όλα να γίνει η επικύρωση, το ταχύτερο δυνατό, από πλευράς Ελλάδος. Και στη συνέχεια να μελετήσουμε την κάθε μία παράγραφο αυτής της συμφωνίας, σε σχέση με την εφαρμογή της.
Έχει ένα πολλαπλό περιεχόμενο και πολύ ευρύ περιεχόμενο η Συμφωνία αυτή. Ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Επόμενη ερώτηση, παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η σχέση σας με την Τουρκία –αναφέρομαι στον εξοχότατο κύριο Nalbandian- οι σχέσεις με την Τουρκία δεν είναι πάρα πολύ καλές. Ενώ με το Αζερμπαϊτζάν έχετε κάνει έξι συναντήσεις, απ’ ό,τι μας είπε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών. Οι σχέσεις σας με την Τουρκία, όσον αφορά τον διάλογο, πόσο έχει προχωρήσει; Και αν έχετε ζητήσει από την Ελλάδα κάποια συνεργασία σε αυτόν τον τομέα, καθώς υπάρχουν ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Και κύριε Υπουργέ, κύριε Κοτζιά, μια αποτίμηση για την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Ελλάδα θα μπορούσα να έχω;
Σας ευχαριστώ.
E. NALBANDIAN: Σχετικά με τις συναντήσεις μας με τους Αζέρους γείτονες, ενημέρωσα τον συνάδελφό μου για τις τελευταίες έξι συναντήσεις μεταξύ Υπουργών Εξωτερικών Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, στη διάρκεια αυτού του έτους. Είχαμε, όμως, και τη διάσκεψη κορυφής, στη Γενεύη, τον Οκτώβριο. Και η διάσκεψη κορυφής στη Γενεύη είχε έναν θετικό τόνο. Δυστυχώς, όμως, το Αζερμπαϊτζάν, αμέσως μετά τη λήξη του επέστρεψε στις πολεμοχαρείς του δηλώσεις.
Στην τελευταία συνάντηση που είχαμε οι Υπουργοί Εξωτερικών στη Βιέννη, ήταν μια συνάντηση μακρά, τεσσάρων ωρών. Είχαμε λεπτομερή συζήτηση. Και γενικά, μπορώ να πω ότι διεξήχθη σε θετικό κλίμα. Και αμέσως μετά την συνάντηση είπα «ας περιμένουμε όμως και να δούμε τις εξελίξεις στη συνέχεια». Γιατί, όπως προανέφερα, και η διάσκεψη κορυφής στη Γενεύη διεξήχθη σε θετικό πνεύμα, αλλά αμέσως μετά οι Αζέροι συνέχισαν να κάνουν τις πολεμοχαρείς τους δηλώσεις, τις κατηγορίες τους εναντίον της Αρμενίας και λοιπά.
Άρα, θα δούμε τι θα γίνει. Αυτό που είναι σημαντικό και προέκυψε από την συνάντηση της Βιέννης, είναι ότι συμφωνήσαμε να συνεχιστούν αυτές οι συναντήσεις. Η προσεχής συνάντηση θα γίνει κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.
Ως προς τις σχέσεις με την Τουρκία, γίνονται πράγματα με πρωτοβουλία του Προέδρου της Αρμενίας. Για την εξομάλυνση των σχέσεών μας ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις, αλλά ολοκληρώθηκαν κιόλας με την υπογραφή δύο πρωτοκόλλων στη Ζυρίχη για την καθιέρωση διπλωματικών σχέσεων, για το άνοιγμα των συνόρων και για την ανάπτυξη των σχέσεών μας. Υπογράψαμε συμφωνίες, αλλά έκτοτε η Τουρκία αρνήθηκε να επικυρώσει αυτές τις συμφωνίες και να τις εφαρμόσει.
Συνεπώς, οι συμφωνίες δεν έπρεπε να κρατηθούν όμηροι αυτής της περίεργης κατάστασης, όταν δηλαδή η μία πλευρά, η Τουρκική πλευρά, δεν είναι σε θέση να τις επικυρώσει και να σεβαστεί το περιεχόμενο των συμφωνιών που υπογράφηκαν και να τις εφαρμόσει.
Συνεπώς, με δήλωση του Προέδρου της Αρμενίας θα θεωρήσουμε ότι είναι άκυρες αυτές οι συμφωνίες την Άνοιξη του προσεχούς έτους, αν μέχρι τότε δεν υπάρξει κάποια εξέλιξη από Τουρκικής πλευράς. Ευχαριστώ.
N. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η αποτίμηση του Υπουργείου Εξωτερικών θα γίνει αύριο στο Βουλή. Να περιοριστώ να πω μόνο τα εξής: η επίσκεψη Ερντογάν ήταν μία επίσκεψη που κατά την αντιπολίτευση απέτυχε πριν αρχίσει. Και κατά την εκτίμησή μας πέτυχε, αφού έγινε.
Είναι διαφορά timing. Αυτοί αποτίμησαν την επίσκεψη πριν γίνει. Εμείς εκτιμήσαμε τα πραγματικά γεγονότα. Δεύτερον, είναι μία επίσκεψη, η οποία έμεινε στο πρόγραμμα και στο χρονοδιάγραμμά της, σε αντίθεση με ότι έγινε το 2004, όπου ο κύριος Ερντογάν, όσοι γνωρίζετε, έκανε 4 ομιλίες που δεν είχαν συμφωνηθεί στη Θράκη και ξεπέρασε πάνω από 4 ώρες το πρόγραμμα, επειδή αυθορμήτως επισκέφτηκε διάφορες περιοχές και χωριά με πλειονότητα μουσουλμανικού πληθυσμού.
Η επίσκεψη ήταν πετυχημένη, διότι συνομίλησαν με ειλικρίνεια και ανοιχτά και ο Πρόεδρος της χώρας και ο Πρωθυπουργός. Τέθηκαν τα ζητήματα που ο καθένας μας γνωρίζει ότι υπάρχουν και νομίζω ότι η αρχή των συζητήσεων είχε λιγότερο ρεαλισμό απ’ ότι το τέλος των συζητήσεων από την άλλη πλευρά.
Θεωρώ ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν κατανόησε καλύτερα τις ελληνικές θέσεις και σε μεγάλο βαθμό έδειξε να τις λαμβάνει υπόψη του. Η επίσκεψη πέτυχε επίσης, διότι ξεπαγώσαμε κανάλια συνεννόησης και συζήτησης που ήταν απαραίτητα, τα οποία δεν επικοινώνησαν μετά το γνωστό πραξικόπημα -την προσπάθεια πραξικοπήματος- στην Τουρκία.
Επέτυχε επίσης, διότι προετοιμάσαμε μία σειρά από συναντήσεις. Ήδη έχουμε συζητήσεις για να πάει ο Υπουργός Μετανάστευσης, ο κ. Μουζάλας, στην Τουρκία.
Και είχαμε την προετοιμασία, για το Φλεβάρη, των συναντήσεων κυβέρνησης προς κυβέρνηση. Όπως είπα και προηγουμένως στην τοποθέτησή μου, δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε με θυμικό τις σχέσεις μας με ένα γείτονα, αλλά περισσότερο με την αίσθηση πως θα τον επηρεάσουμε και πως θα μπορέσουμε να τον ωθήσουμε προς μία θετική ατζέντα και κατεύθυνση που θέλουμε εμείς. Ώστε να ξαναδημιουργηθούν καλύτερες προϋποθέσεις για να λύσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν.
Τα προβλήματα, όταν υπάρχουν, πρέπει να συζητηθούν και να λυθούν. Δεν υπάρχουν για να τα κοιτάς και να στενοχωριέσαι και να τα καταγγέλλεις. Αυτά μπορούν να τα κάνουν οι δημοσιογράφοι, αλλά όχι οι πολιτικοί.
Ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Επόμενη ερώτηση παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν και νομίζω ότι απαντήσατε μερικώς. Ήθελα να αναφερθώ περισσότερο στις δηλώσεις, στην ομιλία μάλλον που έκανε χθες στο τουρκικό Κοινοβούλιο ο Τούρκος Πρωθυπουργός, όπου ακούσαμε ότι έθεσε θέμα Αιγαίου, νησιών κλπ. Πως εκτιμάτε εσείς αυτήν την εξέλιξη, τη στιγμή που γίνεται μία προσπάθεια, όπως είπατε και εσείς, να ανοίξουν οι δίαυλοι, να ξεπαγώσει έτσι το κλίμα κλπ.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κατ’ αρχάς, εμείς με όλους τους τρόπους δηλώσαμε -και μίλησα και με την Τουρκική ηγεσία- ότι το Διεθνές Δίκαιο είναι εδώ για να εφαρμόζεται και για να είναι κατανοητό. Από την άλλη, είναι καλό να είναι προσεκτικοί ορισμένοι, ως προς το πώς θέτουν ορισμένα θέματα.
Η κεμαλική αντιπολίτευση στην Τουρκία θέτει εδώ και πάρα πολύ καιρό υπό την κριτική της την Κυβέρνηση της Τουρκίας γιατί, λέει, έχει αφήσει να καταλάβει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια 18 τουρκικά νησιά. Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας δεν έθεσε θέμα Αιγαίου. Απάντησε στην αντιπολίτευση λέγοντας ότι εμείς δεν έχουμε αφήσει ούτε πέτρα, ούτε νησί να μας το καταλάβουν.
Βέβαια, θα έλεγα ότι υπάρχει μία ελληνική λαϊκή παροιμία, λέει: «περί όνου σκιάς». Συζητούσαν περί κατάληψης νησιών -ρωτούσε η αντιπολίτευση και απαντούσε η Κυβέρνηση ότι δεν άφησε να γίνει καμία κατάληψη- που δεν έχουν καταληφθεί ποτέ διότι ανήκουν πάντα, τουλάχιστον στον 20ο αιώνα, στην ελληνική Πολιτεία με βάση τους διεθνείς νόμους.
Αλλά θέλει μια διευκρίνιση, και παρακαλώ πολύ γι αυτό, από δημοσιογραφικής πλευράς, ότι δηλαδή απαντούσε ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας στην αντιπολίτευση που του έλεγε ότι «σας έχουν καταλάβει νησιά», λέγοντας «δεν μας κατέλαβαν κανένα».
Το πρόβλημα δεν είναι τι είπε ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, κατ’ εμέ. Αλλά, είναι αυτή η άποψη, η βαθιά λανθασμένη, που έχει βάλει στην ατζέντα του κοινοβουλίου η τουρκική αντιπολίτευση. Κατάληψη νησιών δεν έχουμε κάνει. Η Ελλάδα είναι μία πάρα πολύ φιλειρηνική δύναμη. Ξέρω ότι κάποιοι αμφισβητούν, εδώ και δεκαετίες και μιλούν για «γκρίζες ζώνες», αλλά σας το λέω δημοσίως πρώτη φορά: αν εφαρμοστούν τα κριτήριά τους, μάλλον θα βρούμε «γκρίζες ζώνες» για την Τουρκία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ομιλία μακριά από το μικρόφωνο)
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Με τα κριτήρια που κάποιοι χρησιμοποιούν -όχι η Κυβέρνηση της Τουρκίας- λέω, κάποιοι χρησιμοποιούν κριτήρια περί γκρίζων ζωνών, θα βρεθούν ορισμένες βραχονησίδες, που ανήκουν στην Τουρκία, σε αυτή την κατηγορία. Το λέω πρώτη φορά δημόσια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τον Αρμένιο Υπουργό Εξωτερικών, ήθελα να τον ρωτήσω, μετά την τελευταία προσέγγιση που έχουμε μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας, αν έχετε δει αλλαγή στη στάση της Μόσχας απέναντί σας στο θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Ε. NALBANDIAN: Σχετικά με το Ναγκόρνο Καραμπάχ υπάρχει μία κοινή θέση των τριών συμπροεδρευουσών χωρών στην ομάδα του Μινσκ. Θέση που εκφράζεται με τα πέντε σημεία των Προέδρων αυτών των χωρών. Η θέση αυτή δεν έχει αλλάξει, επαναλαμβάνεται τακτικά και η τελευταία φορά ήταν στην Βιέννη, πριν από λίγες μέρες, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνέλευσης του ΟΑΣΕ. Και ήταν οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, των ΗΠΑ και ο επικεφαλής της γαλλικής Αντιπροσωπείας.
Δηλαδή η διένεξη θα πρέπει να επιλυθεί επί τη βάσει τριών αρχών του Διεθνούς Δικαίου: μη χρήση απειλής βίας, εδαφική ακεραιότητα και ισότιμα δικαιώματα και αυτοδιάθεση.
Και οι τρεις Συμπρόεδροι εξέφρασαν, ταυτόχρονα, την ανάγκη για τη σημασία εφαρμογής αυτής της συμφωνίας και ιδιαιτέρως των συμφωνιών, στις οποίες κατέληξαν οι Διασκέψεις Κορυφής στην Γενεύη, στην Αγία Πετρούπολη και τη Βιέννη. Δηλαδή, σεβασμός της τριμερούς συμφωνίας για την εκεχειρία, για τη δημιουργία ενός μηχανισμού διερεύνησης των παραβιάσεων της εκεχειρίας στη γραμμή επαφής και στα σύνορα. Και επέκταση, διεύρυνση μάλλον, της ομάδας του προσωπικού Απεσταλμένου του επικεφαλής του ΟΑΣΕ επί τόπου.
Αυτές είναι συμφωνίες στις οποίες έχουμε καταλήξει στις τελευταίες τρεις Διασκέψεις Κορυφής. Αλλά, επίσης, και πολλές φορές προηγουμένως. Και πολλές φορές η Αρμενία έχει δηλώσει και έχει επιβεβαιώσει την αφοσίωσή της στον πλήρη σεβασμό και στην εφαρμογή αυτών των συμφωνιών. Δυστυχώς, όμως, το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να κάνει βήματα πίσω, να υποχωρήσει.
Και στην τελευταία συνάντηση των τριών Συμπροέδρων στην Βιέννη, προηγουμένως στο Αμβούργο, είχαμε την απόδειξη ότι η Διεθνής Κοινότητα δεν θα ανεχθεί το μη σεβασμό και τη μη τήρηση των συμφωνιών. Συμφωνίες, στις οποίες έχουμε καταλήξει σε επίπεδο Προέδρων, με τη στήριξη των τριών Συμπροεδρευουσών χωρών που έχουν την εντολή για διαμεσολάβηση και ειρηνική επίλυση αυτού του ζητήματος.
Ευχαριστώ.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διερμηνείς μας που χωρίς τη δική τους προσπάθεια δεν θα μπορούσαμε, εδώ σε αυτό το Υπουργείο, να κάνουμε πολλές δουλειές, τουλάχιστον με τον τρόπο που τις κάνουμε. Ευχαριστώ πάρα πολύ για τον κόπο σας και την προσφορά σας. Πρέπει να το επαναλαμβάνουμε κάθε φορά. Όπως και όλους τους τεχνικούς που βοήθησαν και βοηθούν για να γίνεται δυνατή μία τέτοια συνέντευξη.
Ευχαριστώ.
