ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Αθήνα, 3 Σεπτεμβρίου 2009 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Η χώρα μας διανύει μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη, καθοριστική για το μέλλον της. Κεντρική αιτία η πρωτόγνωρη διεθνής κρίση. Η διεθνής συγκυρία προκάλεσε - και εξακολουθεί να προκαλεί - σοβαρές επιπτώσεις σε όλο τον Κόσμο, σε όλες τις οικονομίες. Αναπόφευκτα έπληξε και τη Χώρα μας. Έπληξε τα οικονομικά του κράτους, των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών. Είναι, βέβαια, γεγονός ότι οι συνέπειες της κρίσης θα ήταν πολύ πιο έντονες εάν η Οικονομία μας δεν είχε κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Θυμίζω ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2004 (σε καιρούς δηλαδή ιδιαίτερα ευνοϊκούς) ήταν στο 7,5% του ΑΕΠ, ενώ η ανεργία ξεπερνούσε το 11% του ενεργού πληθυσμού. Αλίμονο, δηλαδή, αν η διεθνής κρίση έβρισκε τη Χώρα στα δεδομένα του 2004. Παρόλα αυτά, οι συνέπειες της κρίσης είναι αισθητές σε όλους τους τομείς και όλους τους πολίτες. • Έχουμε σοβαρή υποχώρηση της ανάπτυξης. Όχι όμως τη βαθιά ύφεση που γνωρίζουν άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες. • Έχουμε διεύρυνση της ανεργίας. Δεν έχουμε όμως τις εκρηκτικές διαστάσεις που πήρε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. • Έχουμε, πράγματι, και μια σοβαρή αύξηση του δημόσιου ελλείμματος. Δεν έχουμε όμως ούτε το έλλειμμα του 2004, ούτε τα ελλείμματα που έχουν δημιουργηθεί σε πολλές άλλες περιπτώσεις ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) χωρών. Είναι λοιπόν φανερό ότι η μεταρρυθμιστική στρατηγική μας ενίσχυσε τις αντοχές και της Οικονομίας και της Κοινωνίας μας. Θέλω ακόμη να υπογραμμίσω ότι το Σχέδιο που βάλαμε σε εφαρμογή, αμέσως μόλις επεκτάθηκε η κρίση στην Ευρώπη, απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα: - Απέτρεψε τις επιπτώσεις ενός πιθανού πανικού. - Οι ρυθμίσεις που προωθήσαμε για τους δανειολήπτες τους εξασφάλισαν αυξημένη προστασία. - Το πλαίσιο που εφαρμόσαμε για τη ρευστότητα της Οικονομίας συνέβαλε στην εξασθένιση των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης. - Τα μέτρα σε συγκεκριμένους τομείς και κλάδους (τον τουρισμό, τις εξαγωγές, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την κατασκευαστική δραστηριότητα) περιόρισαν, σ’ ένα μεγάλο βαθμό, τις αναπόφευκτες συνέπειες. Ενίσχυσαν ουσιαστικά τόσο την πραγματική οικονομία, όσο και την απασχόληση. - Το Σχέδιο Δράσης για την απασχόληση και την ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων μετρίασε σημαντικά τις επιπτώσεις στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους. Παρόλα αυτά, η Οικονομία μας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές-πρωτίστως εξωγενείς- επιπτώσεις. Και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στον Τουρισμό και τη Ναυτιλία. Αντιμετωπίζει όμως και κρίσιμες παθογένειες, διαρθρωτικές αδυναμίες, αγκυλώσεις, που διαιωνίζονται για δεκαετίες και δεν ήταν δυνατό να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους. Όλα αυτά απέκτησαν πλέον άλλη ένταση. Η Οικονομία μας βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Είναι λοιπόν η ώρα να συνειδητοποιηθεί από όλους (και από τις πολιτικές ηγεσίες και από τους πολίτες) η πραγματικότητα, σε όλες τις διαστάσεις της. Είναι, προπάντων, επιτακτική ανάγκη να ληφθούν σημαντικές, δύσκολες αποφάσεις. Τα αναγκαία μέτρα δεν είναι ούτε εύκολα, ούτε ευχάριστα. Όμως! Μόνο αυτά μπορούν να βγάλουν τη Χώρα από τη δίνη της διεθνούς κρίσης. Μόνο αυτά μπορούν τελικά να εξασφαλίσουν όφελος για όλους τους πολίτες. Και τα μέτρα αυτά είναι ανάγκη να προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση και χωρίς παλινωδίες. Αν δεν δράσουμε άμεσα, αν δεν δράσουμε υπεύθυνα, οι κίνδυνοι θα είναι πολύ μεγάλοι. Δεν ωφελούν οι αυταπάτες. Η διετία 2010-2011 αποκτά ιδιαίτερη κρισιμότητα. Σ’ αυτά τα δύο πολύ δύσκολα χρόνια είναι ανάγκη να πετύχουμε πλήρη δημοσιονομική εξυγίανση. Είναι ανάγκη να θέσουμε γερές βάσεις για βιώσιμη μεσο- και μακροχρόνια ανάπτυξη. Είναι ανάγκη, όπως τόνισα και χτες, να προχωρήσουμε: Πρώτον: Το δραστικό περιορισμό των δημόσιων δαπανών, αλλά και την αύξηση της αποδοτικότητάς τους. Ξέρω την προσπάθεια που έχει γίνει. Αλλά πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη. Και αυτό αφορά το Δημόσιο, αλλά και τον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα. Αφορά τις ΔΕΚΟ, τους ΟΤΑ, τα Νοσοκομεία, τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Δεύτερον: Τον πόλεμο κατά της εκτεταμένης φοροδιαφυγής. Μιλώ για πόλεμο εναντίον της φοροδιαφυγής. Και το εννοώ στο ακέραιο. Μιλώ για βαθιά αντικοινωνική συμπεριφορά, που… - υπονομεύει την οικονομική σταθερότητα, - αποδυναμώνει το Κοινωνικό Κράτος, - αδικεί τους πολίτες που πληρώνουν τους φόρους τους. Τρίτον: Την προώθηση ριζοσπαστικών διαρθρωτικών αλλαγών, που μπορούν να διασφαλίσουν, σε στέρεες βάσεις, μακρόπνοη βιώσιμη ανάπτυξη. Όλα αυτά -το επαναλαμβάνω- είναι ανάγκη να γίνουν άμεσα. Όχι γιατί τα ζητά η Ε.Ε., αλλά διότι τα χρειάζεται ο Τόπος. Διότι, χωρίς βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, ούτε ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία, ούτε ισχυρό Κοινωνικό Κράτος. Χωρίς διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, χωρίς τομές, δεν μπορεί να υπάρξει προοπτική και ελπίδα. Στόχος μας ήταν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις αυτές αποφασιστικά και αταλάντευτα, μετωπικά, μέχρι το τέλος της θητείας μας. Κάναμε, στην κατεύθυνση αυτή, σημαντικά βήματα. Πήραμε μεγάλες και δύσκολες αποφάσεις. [Ολυμπιακή, ΟΣΕ, ΟΤΕ, Λιμάνι του Πειραιά, Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση, Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και άλλα πολλά]. Σε εκείνους, λοιπόν, που εμφανίζονται σαν κατήγοροι, γιατί δεν τα κάναμε όλα αυτά (και εννοώ το ΠΑΣΟΚ) απαντούμε ευθέως: Πού βρίσκουν την άνεση να κατηγορούν εμάς ότι δεν λύσαμε σε λίγα χρόνια, όλα τα προβλήματα που εκείνοι δημιούργησαν κρατώντας την εξουσία για δύο δεκαετίες; Σε όλες τις μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίσαμε έντονες αντιδράσεις, από ομάδες συμφερόντων και την αντιπολίτευση: - Στο Ασφαλιστικό είχαν παραλύσει την οικονομική ζωή για δύο μήνες. - Στην Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση είχαν βάλει λουκέτα σε σχολεία και Πανεπιστήμια. Οι περιστάσεις, ωστόσο, απαιτούσαν να συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις ακόμη πιο αποφασιστικά, ακόμη πιο γρήγορα. Αυτός ήταν ο στόχος μας. Όμως! Η συνέχιση έγινε, στο τελευταίο διάστημα, εξαιρετικά δύσκολη. Και αυτό γιατί είχε μια βασική και απαραίτητη προϋπόθεση: Κατάλληλο πολιτικό περιβάλλον. Και το περιβάλλον αυτό -όπως διαπιστώνουμε όλοι, δυστυχώς, δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει εξαιτίας του ΠΑΣΟΚ. Εξανεμίστηκε τελείως από τη στιγμή που ο Αρχηγός του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να καταστρατηγήσει το Σύνταγμα, για να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Από τη στιγμή που υιοθέτησε τη γνωστή και δημοκρατικά απαράδεκτη στάση του. Να μην ψηφίσει τον Κάρολο Παπούλια ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να εκβιάσει εκλογές και μετά. όπως λέει, να τον ψηφίσει. Αλλά και ανεύθυνη απέναντι στον Τόπο αφού τον έσπρωχνε σε μια μακρά προεκλογική περίοδο. Πρόκειται για μια στάση ακραία ανεύθυνη απέναντι στο θεσμό και το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ανεύθυνη και απέναντι στην Οικονομία. Είδαμε όλοι ότι, στο τελευταίο διάστημα, με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και ορισμένων συνδικάτων, είχε αρχίσει να καλλιεργείται ένα αντιπαραγωγικό και επικίνδυνο κλίμα. Είχε αρχίσει ένας έντονος διαγκωνισμός διεκδικήσεων από τα συνδικάτα. Αλλά και μια ακατάσχετη πλειοδοσία υποσχέσεων από το ΠΑΣΟΚ. Γενικόλογες και ανέφικτες υποσχέσεις σε όλους και για όλα. Και αυτό άρχισε να δημιουργεί ένα κλίμα κοινωνικής έντασης. Και αυτό θα ήταν ό,τι χειρότερο. Γιατί, στο κλίμα αυτό, οι μεγάλες προκλήσεις δεν θα ήταν εύκολο να αντιμετωπιστούν. Στο κλίμα αυτό οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές δεν θα ήταν εύκολο να προχωρήσουν. Για έναν απλούστατο –επαναλαμβάνω- λόγο: Ότι όλα αυτά απαιτούν σταθερότητα. Απαιτούν ήπιο πολιτικό κλίμα. Απαιτούν συνεννόηση. Πριν από έξι μήνες, κάλεσα τους πολιτικούς αρχηγούς και τους ζήτησα συνεννόηση στα απαραίτητα, στα στοιχειώδη! Και εισέπραξα άρνηση. Ταυτόχρονα, είναι φανερό πως οι αλλαγές που έχει ανάγκη η Οικονομία μας δεν μπορεί να περιμένουν. Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο. Στο διάστημα που ακολουθεί… - κρίνεται η Οικονομία μας. - Κρίνεται η αναπτυξιακή διαδικασία. - Κρίνεται η πορεία της Χώρας. Οφείλουμε, λοιπόν - επιτρέψτε μου να πω οφείλω - να αποφασίζουμε με έναν και μόνο γνώμονα: Το εθνικό, το κοινωνικό, το συλλογικό συμφέρον. Όλα αυτά με προβλημάτισαν πολύ σοβαρά. Η απόφαση που ανακοίνωσα χτες δεν ήταν καθόλου εύκολη. Είναι μια απόφαση ευθύνης. Μια απόφαση που ελήφθη με μοναδικό γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Ήταν αδιανόητο να αφήσω την Πατρίδα μας να σέρνεται, για έξι μήνες, στη δίνη μιας καταστροφικής, προεκλογικής ατμόσφαιρας. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Δική μου απόφαση είναι να καταθέσουμε, με ευθύτητα και παρρησία, την οικονομική κατάσταση, σε όλες τις διαστάσεις της. - Δεν θα εξωραΐσουμε την πραγματικότητα. - Δεν θα παραπλανήσουμε τους πολίτες. - Δεν θα υποσχεθούμε ανέφικτα πράγματα. Το τονίζω από την αρχή. Θα αναλύσουμε λεπτομερώς τις θέσεις μας, για όλα τα ζητήματα: Οι πολίτες έχουν δύο επιλογές: Η πρώτη ανταποκρίνεται στην πιεστική συγκυρία και είναι η μόνη που οδηγεί στην έξοδο από την κρίση, το ταχύτερο δυνατό, με λιγότερες συνέπειες. Η δεύτερη αγνοεί (ή προσποιείται ότι αγνοεί) τα πράγματα και είναι αδιέξοδη. Η πρώτη οδηγεί σταδιακά σε μια Οικονομία με γερά θεμέλια, σε ταχεία ανάκαμψη, σε περισσότερες ευκαιρίες για όλους. Η δεύτερη θα διογκώσει και θα παρατείνει τις δυσμενείς συνέπειες της διεθνούς κρίσης. Θα έχει μεσοπρόθεσμα τεράστιο κοινωνικό κόστος. Ιδίως για τα μεσαία και οικονομικά ασθενέστερα στρώματα. Οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν, ανάμεσα σε ένα εφαρμόσιμο πρόγραμμα και σε γενικόλογες εξαγγελίες που δεν έχουν καμιά σχέση με κανένα Σχέδιο. Έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στο δρόμο της υπευθυνότητας και το δρόμο της ανευθυνότητας. Έχουν να επιλέξουν τον Πρωθυπουργό που θα διαχειριστεί τις μεγάλες προκλήσεις. - Να εγκρίνουν οικονομική στρατηγική. - Να καθορίσουν, τελικά, την πορεία της Χώρας για τα επόμενα χρόνια. Θέλω να σας πω ευθέως: Έχω εμπιστοσύνη στην ωριμότητα των Ελλήνων. Έχω πίστη στην Πατρίδα μας. Απευθυνόμενος, σήμερα, σ’ εσάς, τους συνεργάτες μου στην Κυβέρνηση, θέλω να σας ζητήσω να συνεχίσετε το έργο σας, χωρίς ανάπαυλα. Να είστε, άλλωστε, σίγουροι ότι η μάχη θα είναι δύσκολη, αλλά εμείς θα είμαστε πάλι στο τιμόνι της Χώρας. Θέλω να απευθυνθείτε, πρώτ’ απ’ όλα, με ειλικρίνεια, σε όλους τους πολίτες. Σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες. Κάνουμε την αυτοκριτική μας. Αναγνωρίζουμε ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, έπρεπε να κάνουμε πιο βαθιές τομές. Σε κάποιες περιπτώσεις έπρεπε να κινηθούμε πιο γρήγορα, πιο αποφασιστικά. Δεν παριστάνουμε τους αλάνθαστους. Αυτή την προσποίηση και την προσπάθεια παραποίησης της αλήθειας την αφήνουμε στο ΠΑΣΟΚ και τον Αρχηγό του. Την αφήνουμε σ’ αυτούς που, ενώ άφησαν ένα σαθρό κράτος, ένα υπέρογκο δημόσιο χρέος και ένα τεράστιο έλλειμμα, δεν βρήκαν ποτέ το θάρρος να κάνουν έστω και στοιχειώδη αυτοκριτική. Θέλω να απευθυνθούμε με ειλικρίνεια σε όλους τους πολίτες που, ξεκινώντας από άλλες πολιτικές αφετηρίες, ψήφισαν εμάς. Θέλω να απευθυνθείτε, με ειλικρίνεια, στις νεοδημοκράτισσες και τους νεοδημοκράτες. Δώσαμε, μαζί, πολλούς και δύσκολους αγώνες. Κερδίσαμε σημαντικές νίκες. Περάσαμε όμως και δύσκολες στιγμές. Καταστάσεις που μας πίκραναν και τους πίκραναν. Υποθέσεις που μας πλήγωσαν και τους πλήγωσαν. Σε όλα αυτά, βάζουμε οριστικό τέλος. Ξέρω ότι έχουμε μπροστά μας μια δύσκολη μάχη. Και πρέπει όλοι να τα δώσουμε όλα. Συντονισμένα, συλλογικά, με μια ψυχή. Λάθη, αστοχίες, αβασάνιστες τοποθετήσεις, δεν συγχωρούνται. Κλειδί για την επιτυχία είναι να δώσουμε τον αγώνα συντεταγμένα, με ενιαίο λόγο. Και πάνω απ’ όλα ψυχωμένα. Μπορούμε να κερδίσουμε. Και θα κερδίσουμε! Τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα είναι και μέλη της Επιτροπής Εκλογικού Αγώνα. Προχωρούμε όλοι και όλες μαζί. Τώρα είναι ώρα για αγώνα. Κανένας να μη λιποψυχήσει. Μπορούμε να κερδίσουμε -θα κερδίσουμε- και αυτή τη μάχη. - Για να βγάλουμε τη Χώρα από τη διεθνή οικονομική κρίση. - Για να κρατήσουμε ζωντανή την προοπτική και την ελπίδα στην Κοινωνία μας. - Για να σηκώσουμε, όπως μαζί συμφωνήσαμε, πιο ψηλά την Πατρίδα μας.