Αθήνα, 17 Μαρτίου 2010
Την αναθεώρηση του Κανονισμού της Βουλής με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας της νομοθετικής παραγωγής, τη διαφύλαξη του ουσιαστικού κοινοβουλευτικού ελέγχου και την άρση των τυχόν αντινομιών στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Φίλιππος Πετσάλνικος, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στις εργασίες του Συνεδρίου με θέμα «Παρόν και Μέλλον του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Συνταγματικές και πολιτικές διαστάσεις».Το Συνέδριο διοργανώνεται σήμερα και αύριο από το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου - Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων, στο Αμφιθέατρο «Μεγάρου Διοικητού Θεοδώρου Β. Καρατζά».
Ο Πρόεδρος της Βουλής έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη θέση του Έλληνα βουλευτή σήμερα αλλά και στον κλονισμό της σχέσης εμπιστοσύνης των πολιτικών με τους πολίτες. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλιππος Πετσάλνικος, «ο Έλληνας βουλευτής βάλλεται από πολλές πλευρές, ίσως όχι πάντα άδικα. Οι πολίτες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για τα φαινόμενα διαφθοράς που αποκαλύπτονται κατά διαστήματα». Ο Πρόεδρος της Βουλής εξέφρασε την ανάγκη ανάκτησης της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τους ίδιους τους αντιπροσώπους του, επισημαίνοντας ότι «αυτό θα επιτευχθεί αν ο βουλευτής ανακτήσει το κύρος του».
Καθιέρωση πραγματικού ‘‘πόθεν έσχες’’
Ένα βήμα προς την πάταξη της αιωρούμενης καχυποψίας, όπως υπογράμμισε ο κ. Πετσάλνικος, «είναι η καθιέρωση πραγματικού “πόθεν έσχες” για τους πολιτικούς, ενός συστήματος που ελέγχει και ταυτόχρονα προστατεύει από κακόπιστα βέλη κριτικής ή και δυσφήμισης».
Στο πλαίσιο αυτό και προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης του αισθήματος εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος, αναγκαία είναι η ενεργός συμμετοχή του πολίτη στην πολιτική. Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε:
«Η δημόσια διαβούλευση πριν την κατάρτιση ενός σχεδίου νόμου αποτελεί δίαυλο επικοινωνίας που απορροφά τους κοινωνικούς κραδασμούς και εξισορροπεί την έλλειψη άμεσης συμμετοχής του πολίτη στη νομοθετική διαδικασία. Προτείνουμε τα πορίσματα της διαβούλευσης να ενσωματώνονται σε έκθεση, στην οποία να αναπτύσσονται οι λόγοι αποδοχής ή απόρριψης των προτάσεων πολιτών ή κοινωνικών εταίρων που διατυπώθηκαν στη δημόσια διαβούλευση. Παράλληλα, σημαντικό είναι να εμπλουτίσουμε τα νομοσχέδια με τα στοιχεία και τα δεδομένα εκείνα που όχι απλώς δικαιολογούν τη ρύθμιση αλλά και που την υποστηρίζουν, θέτοντας τους όρους εφαρμογής της. Πρόκειται για έρευνες που προβλέπουν τις επιπτώσεις των νόμων σε κοινωνικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό επίπεδο. Επομένως, κάθε σχέδιο νόμου θα πρέπει να συνοδεύεται από μία μελέτη επιπτώσεων, ή αλλιώς έκθεση ποιότητας.
Στην ποιοτική αναβάθμιση της νομοθετικής διαδικασίας, εκτιμώ ότι θα συνεισφέρει και η διπλή ανάγνωση των νομοσχεδίων που στοχεύει στην εμπεριστατωμένη, πολύ-επίπεδη επεξεργασία στο στάδιο της εξέτασης του νομοσχεδίου από την αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή.
«Σεβασμός στην αρχή μη αιφνιδιασμού»
Η αποφυγή της κατάχρησης διατάξεων του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής που επιτρέπουν έκτακτα μέσα νομοθετικής παραγωγής και μιλάω κυρίως για τις τροπολογίες, εντάσσεται επίσης στην προσπάθεια για αναβάθμιση του Κοινοβουλίου, με ταυτόχρονο σεβασμό της αρχής του μη αιφνιδιασμού.
Θεωρώ ότι πέραν της αναμόρφωσης και του εξορθολογισμού της νομοθετικής διαδικασίας, αποφασιστικής σημασίας ζήτημα είναι και ο τρόπος διενέργειας του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Ο έλεγχος αυτός είναι απαραίτητο να είναι ουσιαστικός, να επιβεβαιώνει την ελευθερία λόγου και να διασφαλίζει την πολυφωνία, να αναδεικνύει το ρόλο και την αποστολή του βουλευτή. Σύμφωνα με τις παραπάνω αξίες, τα δικαιώματα της μειοψηφίας, δηλαδή της Αντιπολίτευσης, πρέπει να τυγχάνουν του ανάλογου σεβασμού.
Η ώρα του Πρωθυπουργού είναι ακόμα ένα ζήτημα που χρήζει αναμόρφωσης και προσαρμογής στα σύγχρονα δεδομένα για την εξυπηρέτηση της βέλτιστης ενημέρωσης του πολίτη σχετικά με την πολιτική επικαιρότητα».
Ο Πρόεδρος της Βουλής θεωρεί σκόπιμη την παρέμβαση της Βουλής σε θεμελιώδεις πολιτικές αποφάσεις, όπως οι μεγάλης σημασίας συμβάσεις και τα εξοπλιστικά προγράμματα, ή η επιλογή δικαστικής ηγεσίας, «γεγονός που ενισχύει στην πρώτη περίπτωση τη διαφάνεια, στη δεύτερη την κατοχύρωση της ανεξαρτησίας από παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας», όπως υποστήριξε ο κ. Πετσάλνικος.
