ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «DER STANDARD» ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ CHRISTOPH PRANTNER ANDRAS SZIGETVAN
Αθήνα, 12 Ιουνίου 2010
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και ο κύριος Ackermann, που ήταν επίσης στη Βιέννη, πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει. Τον πείσατε για το αντίθετο;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πολλοί τραπεζίτες συγκεντρώθηκαν στη Βιέννη. Παρουσίασα σε όλους τα σχέδια και την πρόοδό μας στα επιμέρους θέματα. Καθήκον μας είναι να εγκαταλείψουμε την κακοδιαχείριση της προηγούμενης κυβέρνησης και να αναδομήσουμε πλήρως την οικονομία. Θέσαμε πολλά πράγματα σε κίνηση κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων τριμήνων και κινούμαστε πλήρως εντός του προγραμματισμού μας. Τα μέτρα μας αποδίδουν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι Αμερικανοί το βλέπουν διαφορετικά. Σύμφωνα με την Wall Street Journal επενδυτές και μάνατζερ πιστεύουν ότι η Ελλάδα έχει 75% πιθανότητες να χρεοκοπήσει.
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Προσκαλώ ένθερμα τους κυρίους αυτούς να έρθουν στην Αθήνα για να αξιολογήσουν την κατάσταση από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ορισμένες φορές κάνει καλό να γνωρίζει κανείς πώς λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρώπη έχει τους δικούς της θεσμούς. Υπάρχει ισχυρή υποστήριξη για το ευρώ, την ευρωζώνη και την Ελλάδα. Πήραμε δάνεια για να εφαρμόσουμε ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που θα εγγυηθούν την ανάκαμψη της Ελλάδας. Εξάλλου, δίπλα στο 75% υπάρχει και το υπόλοιπο 25% .
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε περιόδους λιτότητας, για σοσιαλδημοκράτες επικεφαλείς κυβερνήσεων, όπως εσείς και ο καγκελάριος Φάιμαν, αποτελεί κρίσιμο ερώτημα, πώς θα χρηματοδοτηθεί το κοινωνικό κράτος στα επόμενα χρόνια. Ποιό είναι το πρότυπο σας;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Η Ελλάδα αποτελεί στο συγκεκριμένο θέμα εξαίρεση. Δεν έχουμε ένα ολοκληρωμένο κράτος πρόνοιας. Δεν δαπανούμε πολλά για την υγεία και την παιδεία. Οι πολίτες πληρώνουν ήδη για πολλές υπηρεσίες πολύ περισσότερα χρήματα από ότι σε άλλες χώρες τις ΕΕ. Είχαμε ένα αδιαφανές κακοδιοικούμενο κράτος με πολλές πελατειακές δομές. Εδώ υπάρχουν πολλές ευκαιρίες να γίνουν βαθιές τομές. Μπορούμε να εξοικονομήσουμε, σύμφωνα με έρευνες του Brookings Institution στην Ουάσιγκτον, 8% του ΑΕΠ μας, δηλαδή 20 δις ευρώ αν καταπολεμήσουμε τη διαφθορά. Nα μια σημαντική ευκαιρία.
Το άλλο ερώτημα είναι πώς θα ξαναγίνουμε ανταγωνιστικοί σ’ ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο; Αυτό δεν αποτελεί μόνο ελληνικό πρόβλημα αλλά είναι και ευρωπαϊκό συγχρόνως. Θέλουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί, με το να περικόψουμε τις κοινωνικές δαπάνες; Ή θέλουμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί με το να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη υπεραξία για την κοινωνία; Πιστεύω ότι πρέπει να επιδιώξουμε το δεύτερο. Πρέπει να δώσουμε προσοχή στα δημοσιονομικά ελλείμματα, σύμφωνοι, αλλά θα πρέπει και να επενδύσουμε. Προπάντων στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Το κοινωνικό κράτος πρέπει να υπάρχει, γιατί αποτελεί προϋπόθεση για να μπορούν να δημιουργήσουν οι άνθρωποι. Δεν είναι σύμπτωση ότι οι βόρειες χώρες, ο Καναδάς ή η Αυστραλία είναι πολύ ανταγωνιστικές και ταυτόχρονα έχουν πολύ υψηλό επίπεδο κοινωνικού κράτους, αυτό δεν αποτελεί αντίφαση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το ΔΝΤ σας επέβαλλε πολύ αυστηρή πολιτική λιτότητας. Οι αμοιβές θα πρέπει να μειωθούν για να γίνει η Ελλάδα ανταγωνιστικότερη και να κάνει περισσότερες εξαγωγές. Μήπως αυτή η στρατηγική είναι καταδικασμένη σε αποτυχία; Η Ελλάδα δεν έχει μεγάλη βιομηχανία, εξάγει κυρίως αγροτικά προϊόντα.
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Έχουμε προϊόντα για τα οποία μπορούμε να βρούμε εξειδικευμένες αγορές. Όπως για τον ποιοτικό τουρισμό και για την διεθνώς γνωστή μεσογειακή κουζίνα. Μέχρι τώρα δεν εκμεταλλευτήκαμε πλήρως τις δυνατότητες που μας παρείχε η Ε.Ε. Θα κάνουμε περισσότερο χρήση της κοινής αγροτικής αγοράς της Ε.Ε. προκειμένου να αλλάξουμε την αγροτική οικονομία μας και να την καταστήσουμε ανταγωνιστικότερη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι ρεαλιστικό να προσπαθήσει να βγει κανείς από την κρίση μέσω αγροτικών προϊόντων;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Τα επόμενα 5-10 χρόνια η γεωργία θα αποκτήσει μεγαλύτερη σπουδαιότητα. Θα αυξηθεί η ζήτηση για τρόφιμα, ιδιαίτερα για τρόφιμα υψηλής ποιότητας. Στον τουρισμό και την γεωργία μπορεί η Ελλάδα να παίξει έναν σημαντικό ρόλο. Όπως και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Έχουμε την μεγαλύτερη δυναμικότητα στην αιολική ενέργεια την οποία δεν εκμεταλλευόμαστε. Διαθέτουμε επίσης μεγάλο αριθμό άριστα εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού. Το οποίο επίσης δεν εκμεταλλευόμαστε. Ατυχώς, οι προηγούμενες κυβερνήσεις άφησαν ανεκμετάλλευτες αυτές τις δυνατότητες και δεν επένδυσαν αρκετά σ’ αυτές. Αυτό προκάλεσε πολλά χρέη χωρίς την δημιουργία μίας ανταγωνιστικής οικονομίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία ερώτηση κλειδί είναι κατά πόσον έχετε στο εσωτερικό πολιτική στήριξη για τα σχέδια σας. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις μόνο το 18% των Ελλήνων συμφωνούν με την πολιτική που ακολουθείτε. 81% αναμένουν ότι θα υπάρξουν πάλι μεγάλες διαδηλώσεις εναντίων της κυβέρνησης. Πολλοί πολίτες δεν έχουν συνειδητοποιήσει την σοβαρότητα της κατάστασης. Πώς θέλετε να τους πείσετε;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πιστεύω ότι το 100% των Ελλήνων πολιτών αναμένουν ότι θα γίνουν διαδηλώσεις. Από το 1974 δεν πέρασε καμία χρονιά χωρίς μεγάλες διαδηλώσεις στην Ελλάδα - άλλωστε αυτό αποτελεί και ένα θεμελιώδες δημοκρατικό δικαίωμα. Εάν το ερώτημα προς τους πολίτες δεν είναι το κατά πόσον τους αρέσουν αυτά τα μέτρα αλλά το κατά πόσον τα θεωρούν αναγκαία, τότε μία μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου μας στηρίζει. Αλλά βεβαίως διανύουμε μία δύσκολη περίοδο. Οι άνθρωποι αισθάνονται τα αυστηρά μέτρα που θεσπίσαμε και αναρωτιούνται πως θα τα ξεπεράσουμε. Όλες οι φήμες, ο φόβος, τρομάζουν τους ανθρώπους. Οι Έλληνες ζουν εδώ και 8 μήνες με τον κίνδυνο να απολέσουν την δουλειά τους, τη σύνταξη τους και το Ευρώ. Κάναμε τα πάντα προκειμένου να μην συμβεί τίποτα από όλα αυτά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και παρόλα αυτά φαίνεται ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων δεν έχουν πειστεί για την πολιτική σας.
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Νομίζω ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να ομιλεί μόνο για μειώσεις στην δημόσια διοίκηση και στις κυβερνήσεις. Πρέπει να κοιτάξουμε και πως θα προχωρήσουμε. Όπως βλέπουμε σε εθνικό επίπεδο πως θα μειώσουμε τα χρέη μας, έτσι πρέπει να δούμε με ποιο τρόπο θα γίνουν επενδύσεις από την Ευρώπη. Και για αυτό το λόγο θα πρέπει να αναδείξουμε τον φυσικό μας πλούτο και τις δυνατότητες που διαθέτουμε. Μίλησα με τον Καγκελάριό σας για τον φόρο επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, για ένα φόρο στις εκπομπές ρύπων καθώς και για την εισαγωγή euro-bonds ως ευρωπαϊκή πηγή εσόδων για υποδομές και εκπαίδευση.
Δεν πιστεύω ότι μονομερή μέτρα θα λύσουν το πρόβλημα. Χρειαζόμαστε επίσης Ανάπτυξη, επομένως επενδύσεις. Γι αυτό πρέπει να δημιουργήσουμε και τις προϋποθέσεις. Και πρέπει ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τις τράπεζες προκειμένου αυτές να αρχίσουν πάλι να επενδύουν. Διότι μετά το 2008 έπαυσαν οι τράπεζες να έχουν πλέον εμπιστοσύνη και δεν εφοδιάζουν τις επιχειρήσεις με αρκετή ρευστότητα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ε.Ε. έχει καταρτήσει ένα πακέτο 750 δις ευρώ προκειμένου να σταθεροποιήσει τις νομισματικές αγορές. Παρόλα αυτά το ευρώ εξακολουθεί να πέφτει. Μήπως τα 750 δις. δεν είναι αρκετά;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το σημαντικότερο κατά την διάρκεια της κρίσης ήταν ότι η Ευρώπη αντέδρασε γρήγορα και συνεργάστηκε. Η ιδέα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης είναι πραγματική και ήταν πολύ βασικό να γίνει αυτό ορατό. Πολλές διακυμάνσεις στις αγορές οφείλονταν στον ισχυρισμό ότι η Ευρώπη δεν ήταν ικανή να αντιδράσει. Τώρα έχουμε την απόδειξη ότι ο ισχυρισμός αυτός ήταν λανθασμένος. Το ευρώ μπορεί βραχυπρόθεσμα να ανέβει ή να πέσει αλλά δεν αμφισβητείται πλέον η θετική μακροπρόθεσμη προοπτική για το νόμισμα. Τώρα που σβήσαμε την φωτιά πρέπει να βρούμε ικανές λύσεις για τις κοινές προκλήσεις στην Ε.Ε.. Χρειαζόμαστε περισσότερη οικονομική συνεργασία και μία κοινή στρατηγική μέχρι το 2020. Η κρίση έδειξε ένα πράγμα : χρειαζόμαστε περισσότερη και όχι λιγότερη Ευρώπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιά ήταν η δυσκολότερη στιγμή για εσάς τους περασμένους μήνες;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πιστέψτε με. Υπήρξε μια πληθώρα δυσκολιών. Αλλά ίσως η περίοδος των αποφάσεων για την λιτότητα να ήταν η σκληρότερη. Από την άλλη πλευρά είμαστε εδώ προκειμένου, ορισμένες φορές, να λαμβάνουμε και δύσκολες αποφάσεις.
