Αθήνα, 28 Οκτωβρίου 2011
ΟΜΙΛΙΑ
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ
ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΑΒΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΡΗΤΗΣ
Αγαπητέ Μιχάλη, ευχαριστούμε για την φιλοξενία σου εδώ.
Φίλες και φίλοι από τον Αραβικό κόσμο,
Αγαπητέ Λουίς,
Ήθελα να σας καλωσορίσω όλους στην Ελλάδα, να σας καλωσορίσω εδώ, στην όμορφη Κρήτη. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας.
Είναι η πρώτη συνάντηση της Ειδικής Επιτροπής της Σοσιαλιστικής Διεθνούς για τον Αραβικό Κόσμο.
Δημιουργήθηκε πρόσφατα αυτή η Επιτροπή στην Αθήνα, με απόφαση του Συμβουλίου της Οργάνωσής μας, τον περασμένο Ιούλιο γιατί, για εμάς, για εσάς, για όλους μας, η Αραβική Άνοιξη άλλαξε καθοριστικά το τοπίο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
Μετέφερε σε όλη την υφήλιο ένα ισχυρό μήνυμα για περισσότερη Δημοκρατία και συμμετοχή, για περισσότερη δικαιοσύνη. Είναι ένα μήνυμα, που το καταλαβαίνουμε ιδιαίτερα εμείς, στην Ελλάδα, για ιστορικούς λόγους. Είναι ένα μήνυμα, που αγγίζει ιδιαίτερα τους πολίτες της Κρήτης, οι οποίοι έχουν πρωταγωνιστήσει σε πολλούς αγώνες για την ελευθερία.
Και στο σημείο αυτό, θέλω να σας πω ότι, για εμάς, σήμερα, είναι μία συμβολική ημέρα. Είναι η Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου του 1940, όταν είπαμε «όχι» στον φασισμό και το ναζισμό, και συμβολίζει την αντίσταση απέναντι σε κάθε είδους καταπίεση, αυταρχισμό και επιβολή.
Με την ευκαιρία, θέλω να επισημάνω ότι, αυταρχισμός είναι και η προσπάθεια κάποιων να επιβάλουν απόψεις, ακόμα και διακόπτοντας εθνικές παρελάσεις, την ώρα που χιλιάδες παιδιά, πολίτες και οικογένειες τιμούν σ’ όλη τη χώρα με υπερηφάνεια τον εθνικό μας αγώνα για την απελευθέρωση.
Αυταρχισμός είναι, όταν κάποιοι ελάχιστοι επιλέγουν να προσβάλουν τις εκδηλώσεις τιμής στους αγώνες για την ελευθερία της πατρίδας, ακόμα και τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Αυταρχισμός είναι, να θέλουν να διαιρούν το λαό σε εθνικόφρονες και μη. Και το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας καταδικάζει αυτές τις ακραίες συμπεριφορές. Διότι αυτές οι συμπεριφορές δεν τραυματίζουν κάποιους αντιπάλους, τραυματίζουν βαθιά τις δημοκρατικές μας παραδόσεις και το δημοκρατικό ήθος του λαού μας.
Θέλω να σας πω ότι εμείς, ως Ελλάδα, έχουμε διαχρονικά στενές ιστορικές σχέσεις με τους λαούς της περιοχής. Και βεβαίως, η Κρήτη βρίσκεται γεωγραφικά στο σταυροδρόμι που ενώνει την Ευρώπη με τον Αραβικό κόσμο.
Η χρονική συγκυρία της συνάντησής μας είναι επίσης σημαντική, γιατί η Αραβική Άνοιξη βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση. Έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα. Υπάρχουν, όμως, και αβεβαιότητες για το μέλλον.
Εμείς θα σταθούμε δίπλα σας, ως Σοσιαλιστική Διεθνής, δίπλα στους πολίτες του Αραβικού κόσμου, που μάχονται για ένα καλύτερο μέλλον. Και προσβλέπουμε στο διάλογο και τη συνεργασία με τις δημοκρατικές δυνάμεις και τις νέες Κυβερνήσεις που θα προκύψουν, ώστε η Αραβική Άνοιξη να δημιουργήσει προοπτικές για τους νέους, που πρωταγωνιστούν σ’ αυτό το Κίνημα. Μια Αραβική Άνοιξη, που θα δημιουργήσει και νέες προοπτικές συνεργασίας σε όλη την περιοχή της Μεσογείου.
Θα ήθελα όμως να εξηγήσω με λίγα λόγια γιατί βρισκόμαστε εδώ, τι είναι εκείνο που μας φέρνει εδώ και πώς ακριβώς βλέπουμε τη συνεργασία μας.
Προφανώς, βρισκόμαστε και ζούμε σ’ αυτή την περιοχή. Αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που μας ενώνουν. Θα ξεκινήσω με τη λέξη «σεβασμός». Χρησιμοποιώ τη λέξη «σεβασμός» για πολλούς λόγους και, πρωτίστως, επειδή πιστεύω ότι τα Κινήματά μας βασίζονται σε μια βαθιά ριζωμένη ανάγκη, στο αίσθημα της δικαιοσύνης, της αξιοπρέπειας και του σεβασμού απέναντι στους συνανθρώπους μας.
Πολλοί από εμάς στην αίθουσα αυτή έχουμε βιώσει καταπίεση, ανισότητα, αδικίες, ακόμα και ταπεινώσεις. Ταπείνωση της προσωπικότητάς μας από αυταρχικά καθεστώτα ή από αυταρχικές σκέψεις και πρακτικές. Συνεπώς, έχουμε ως κοινό στόχο το σεβασμό και τον ανθρωπισμό για όλους και για τον καθένα ξεχωριστά.
Δεύτερον, η λέξη «σεβασμός» προέρχεται από τη βαθιά εκτίμηση που τρέφουμε απέναντι στην αραβική νεολαία, στις γυναίκες και τις πολιτικές δυνάμεις, που προσπαθούν να αλλάξουν τις χώρες και τις κοινωνίες τους, μέσα από την Αραβική ‘Ανοιξη και που φέρνουν νέα ελπίδα, ζωντάνια, ενέργεια και υπερηφάνεια.
Όλα αυτά, τα χαιρετίζει όλη η υφήλιος, πόσο μάλλον το δικό μας το Κίνημα, που γνωρίζει τι σημαίνουν. Έχουμε συνείδηση των δυσκολιών, των προκλήσεων που αντιμετωπίσατε και εκείνων που έπονται. Γιατί πολλοί από εμάς βίωσαν παρεμφερείς καταστάσεις, παρεμφερή γεγονότα και εμπειρίες.
Προσωπικά, έζησα και μεγάλωσα σε εποχή δικτατορίας και ο αγώνας για τη Δημοκρατία και το σεβασμό της πατρίδας μου, της Ελλάδας, ήταν μέρος του προσωπικού μου αγώνα.
Βέβαια, πολλά από τα δικά μας κόμματα γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα των λαών, των απλών πολιτών, της νέας γενιάς, των γυναικών, της μέσης και εργατικής τάξης, των αγροτών, που όλοι ζητούσαν μια καλύτερη ζωή, αλλά που ζητούσαν πρωτίστως ελευθερία και σεβασμό.
Έτσι λοιπόν, χρησιμοποιώ τη λέξη «σεβασμός», με αίσθημα βαθιάς κατανόησης και αλληλεγγύης προς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε στην προσπάθειά σας να αλλάξετε τις κοινωνίες σας.
Έρχομαι τώρα σε μια τρίτη έννοια του σεβασμού. Εμείς μπορούμε πράγματι να βοηθήσουμε, αλλά τελικά εσείς είστε εκείνοι που πρέπει να λάβετε τις δύσκολες αποφάσεις και αυτό είναι και σωστό και υπεύθυνο.
Όσοι κοιτούν τα πράγματα απέξω, πολλές φορές, προσπαθούν να επιβάλουν τις απόψεις και τις μεθόδους τους. Το γνωρίζω από την ιστορία της Ελλάδας, αλλά κι εσείς, από τη δική σας την ιστορία, στον Αραβικό κόσμο, στις σχέσεις σας με τη Δύση, που δεν ταυτίστηκαν πάντα με δημοκρατικές δυνάμεις και θεσμούς. Ο Ψυχρός πόλεμος ή οι πόλεμοι κατά της τρομοκρατίας έγιναν συχνά προπέτασμα καπνού, για να συγκαλυφθεί η πραγματική φύση καθεστώτων, πολιτικών, ακόμα και συμμαχιών.
Γι’ αυτό το λόγο, ο δρόμος προς την αλλαγή πρέπει να είναι ο δικός σας ο δρόμος. Σας ανήκει. Είναι η μοίρα που εσείς χαράζετε.
Από την άλλη πλευρά, είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε. Πρώτα απ’ όλα, επειδή πιστεύουμε σε εσάς. Πιστεύουμε στις ικανότητες των λαών σας. Και δεύτερον, επειδή μπορούμε να σας μεταφέρουμε την εμπειρία μας. Υπάρχει άλλωστε μεγάλη εμπειρία απ’ όλο τον κόσμο για τέτοιου είδους κινήματα, από τη Λατινική Αμερική, την Ασία ή την Ευρώπη.
Τρίτον, επειδή ελπίζουμε ότι θα βρείτε τις αξίες της δικής μας οικογένειας ως αντιπροσωπευτικές αξίες, οικουμενικές και δίκαιες.
Σίγουρα, ο καθένας από εμάς έχει τον πολιτισμό του, την παράδοσή του, την ιστορία του. Όμως, παράλληλα, πιστεύουμε ότι είμαστε ενωμένοι, κυρίως από τα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα.
Αυτή τη στιγμή, είναι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, που πλήττει και την Ελλάδα. Υπάρχουν όμως κι άλλα κοινά προβλήματα. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, η φτώχεια και η μετανάστευση, οι συγκρούσεις, οι πόλεμοι, το Μεσανατολικό, το Παλαιστινιακό. Αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων διαφέρει. Άλλο είναι να σώζει κανείς τις τράπεζες εις βάρος του φορολογούμενου, κι άλλο να τις σώζει με περικοπές των «bonus» και των τεράστιων κερδών που διανέμονται στους λίγους.
Άλλο είναι να αντιμετωπίζει κανείς τη μετανάστευση με ρατσιστική συμπεριφορά, κι άλλο να βλέπει κανείς την ανθρώπινη πλευρά του προβλήματος, δείχνοντας σεβασμό στο μετανάστη. Το ζητούμενο είναι να λύσει κανείς το πρόβλημα χωρίς να προκαλέσει μεγαλύτερο φόβο. Πώς να δείξει κανείς στους ανθρώπους αυτούς ότι συμμετέχουν στη λύση του προβλήματος, ότι η λύση είναι δική τους, ότι έχουν φωνή και συμβάλλουν στη λύση του προβλήματος, ότι ακούγονται και τα δικά τους τα συμφέροντα σε οποιαδήποτε λύση βρίσκεται. Και όχι να προκαλείται φόβος και να ωθούνται σε υποταγή και σε αναζήτηση αυταρχικών λύσεων, βίαων και απολυταρχικών λύσεων από βίαιους και απολυταρχικούς ηγέτες.
Το Κίνημά μας, λοιπόν, είναι ενωμένο από τις αξίες που αντιπροσωπεύουμε, από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το λαό μας, τους πολίτες μας, τις ικανότητές τους, τις ελπίδες τους, αλλά και τη δέσμευσή τους, τη συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αλλά και από το πώς φροντίζουμε οι θεσμοί μας, που είναι δημοκρατικοί, να διασφαλίζουν την προστασία και το σεβασμό των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Είμαστε ένα βαθιά δημοκρατικό Κίνημα, γιατί πιστεύουμε στις δυνατότητες όλων των ανθρώπων να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες, να ικανοποιήσουν πλήρως τις προσδοκίες τους.
Γι’ αυτό, λοιπόν, πιστεύουμε ότι έννοιες όπως η Δημοκρατία βρίσκονται υπεράνω όλων των άλλων εννοιών. Κατ’ αρχήν, η Δημοκρατία δεν είναι ούτε δυτική έννοια, ούτε θρησκευτική. Είναι μια αρχαία έννοια, που γεννήθηκε σε αυτή την περιοχή, υπό την επιρροή πολλών Μεσογειακών πολιτισμών.
Επειδή ακριβώς πιστεύουμε στον άνθρωπο, δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι λόγω διαφορετικής θρησκείας ή φύλου, οι θεμελιώδης αξίες μας θα ισχύουν για τους μεν και όχι για τους δε.
Για παράδειγμα, πιστεύουμε στην ικανότητα των γυναικών, είτε είναι χριστιανές, είτε μουσουλμάνες, είτε ινδουίστριες, είτε βουδίστριες. Πιστεύουμε στις ικανότητές τους, γι’ αυτό και ζητούμε την ισότητα των δύο φύλων και την ελευθερία που τους αξίζει.
Πιστεύουμε επίσης και στον πλούτο και τον σεβόμαστε - επειδή υπάρχει πλόυτος στην ποικιλότητα του κόσμου μας. Πιστεύουμε επίσης στις αξίες που μας επιτρέπουν να συνυπάρχουμε, σεβόμενοι την προσωπικότητα, την παράδοση και τον πολιτισμό όλων.
Πέρυσι, ζήσαμε τα καταλυτικά γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης, που άλλαξαν και αλλάζουν την περιοχή. Γι’ αυτό το λόγο, συστήσαμε αυτή την Ειδική Επιτροπή, προκειμένου να στηρίξουμε τη δημοκρατική αλλαγή, αλλά και τους υπάρχοντες και νέους πολιτικούς παράγοντες, που αγωνίζονται για μια δημοκρατική κοινωνία, για κοινωνική δικαιοσύνη και σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Οι κοινωνίες και οι πολίτες στην περιοχή εδώ, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, διεκδικούν περισσότερη Δημοκρατία, συμμετοχή, διαφάνεια, κοινωνική δικαιοσύνη. Nομίζω ότι η Aραβική Άνοιξη προβάλλει δυναμικά και παγκοσμίως τη θέση της, για το πώς πρέπει να οργανώνονται τα πολιτικά κόμματα και για το ρόλο τους στις σύγχρονες κοινωνίες μας.
Οι δράσεις των πολιτών έχουν γίνει το επίκεντρο της προσοχής. Η Αραβική Άνοιξη διεύρυνε τους ορίζοντες, παρέχοντας περισσότερο χώρο για διάλογο, συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών. Οι γυναίκες, η νέα γενιά, αλλά και οι ηλικιωμένοι, που πάντα προσδοκούσαν και αγωνίζονταν για τη Δημοκρατία, έχουν γίνει πρωτοπόροι της αλλαγής, ζητώντας μεγαλύτερο εκδημοκρατισμό.
Και τα κοινωνικά δίκτυα, όμως, υπήρξαν καθοριστικής σημασίας. Προσέφεραν νέα μέσα, για να σταματήσουν οι άκαμπτες πρακτικές, η καταστολή και ο αυταρχισμός του παρελθόντος, επιτρέποντας την ελευθερία του λόγου και το διάλογο, για να ακουστεί η φωνή της σιωπηλής πλειοψηφίας.
Χαίρομαι, λοιπόν, που έχουμε σήμερα κοντά μας τόσους ακτιβιστές των κοινωνικών δικτύων από πολλές χώρες της περιοχής. Χαιρετίζω όλους εσάς που βρίσκεστε εδώ σήμερα και είμαι σίγουρος ότι θα συμβάλετε κι εσείς στην κατανόηση των αλλαγών που βρίσκονται σε εξέλιξη και ότι θα μας βοηθήσετε να διαμορφώσουμε τις προτάσεις πολιτικής, που θα στηρίξουν αυτές τις αλλαγές.
Σήμερα, ο πόθος για την ελευθερία ξεπερνάει τα όρια του Αραβικού κόσμου. Είναι παγκόσμιο το αίτημα και, από την Αραβική Άνοιξη, όλη η υφήλιος έμαθε πολλά. Ακούσαμε φωνές από δρόμους και πλατείες σε ολόκληρο τον κόσμο, είτε από την πλατεία Ταχρίρ ή την Wall Street, ή ακόμη και από την Ελλάδα.
Η Σοσιαλιστική Διεθνής στάθηκε πάντα στο πλευρό εκείνων που αγωνίζονται για ένα δικαιότερο σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης και για ένα δίκαιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εμείς αναλάβαμε πρωτοβουλίες, για να ακουστούν αυτές οι φωνές και να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Γι’ αυτό το λόγο, η Σοσιαλιστική Διεθνής θεωρεί τη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης και του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος ως βασική της προτεραιότητα, με την οποία συμφωνούν πολλοί από τους διαδηλωτές στη Wall Street και σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις.
Επειδή αυτές οι διαδηλώσεις, θα έλεγα, ότι εκφράζουν κάτι το ευρύτερο: δεν αρκεί να αλλάξουν οι κοινωνίες και οι χώρες μας. Πρέπει να αλλάξουμε μια ευρύτερη κοινωνία, το σημερινό παγκόσμιο χωριό μας.
Αυτό το αισθάνομαι προσωπικά, από την εμπειρία μου των δυο τελευταίων ετών στην Ελλάδα, με αυτή την τόσο δύσκολη οικονομική κρίση και κατάσταση, που αντιμετώπισαν η Ελλάδα και η Ευρώπη. Δεν μπορούμε να αγωνιζόμαστε κατά της αδικίας μόνο στις κοινωνίες μας, στις χώρες μας, επειδή το παγκόσμιο σύστημα έχει δημιουργήσει τεράστιες ανισότητες, τόσο ανάμεσα στις κοινωνίες, όσο και ανάμεσα στους πολίτες, διαμορφώνοντας μια παγκόσμια τάξη πλούσιων και ισχυρών, που παρακάμπτουν το νόμο, δεν πληρώνουν φόρους, συγκεντρώνουν την εξουσία στα χέρια τους, έχουν τον Τύπο με το μέρος τους και διαφεύγουν κάθε δημοκρατικό έλεγχο. Γι’ αυτό και η αλλαγή του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι ένας από τους βασικούς μας στόχους.
Η Αραβική Άνοιξη σηματοδότησε μείζονα αλλαγή στην περιοχή. Αλλά κάτι άλλο που μάθαμε από τους αγώνες μας και που βλέπουμε όλο και περισσότερο, είναι ότι οι τάσεις δεν είναι πάντα μόνιμες. Μπορεί να προκύψουν εμπόδια. Γι’ αυτό, πρέπει να δούμε πώς θα βοηθήσουμε αυτή τη διαδικασία. Τα πράγματα δεν θα είναι πάντα εύκολα, αλλά πρέπει να σημειώνεται πρόοδος.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, να φροντίσουμε τίποτα να μην μας σταματάει στην πορεία μας προς την Δημοκρατία. Να σας βοηθήσουμε στην πορεία σας, με τους πολίτες στην πρώτη γραμμή.
Υπάρχουν βέβαια σημαντικότατες εξελίξεις στην περιοχή, που έχουν γεννήσει ελπίδες για κοινοβουλευτική Δημοκρατία στον Αραβικό κόσμο. Οφείλουμε να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και αυτό επιθυμούμε να κάνουμε μέσα από την Επιτροπή.
Επιθυμούμε να βοηθήσουμε με εποικοδομητικό τρόπο, με παλιά και νέα πολιτικά κινήματα, που θέλουν να αγωνιστούν για τη Δημοκρατία, αλλά και να βοηθήσουν την κοινωνία των πολιτών και τους ακτιβιστές. Ακούμε τη φωνή τους. Μοιραζόμαστε τις ίδιες αρχές της Δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Προτού τελειώσω και δώσω το λόγο σε εσάς, θα ήθελα, με αυτή την ευκαιρία, να συγχαρώ το λαό της Τυνησίας, που ψήφισε στις πρόσφατες εκλογές. Το εκλογικό δικαίωμα είναι σημαντική ευθύνη. Οι Τυνήσιοι φήφισαν για πρώτη φορά σε δημοκρατικές εκλογές, στις 23 Οκτωβρίου. Η συμμετοχή ήταν πρωτοφανής και οι εκλογές κύλησαν ομαλά και με τάξη. Αυτό καταδεικνύει τον πόθο, την ωριμότητα, θα έλεγα, του λαού της Τυνησίας, για Δημοκρατία, ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα.
Ελπίζουμε του χρόνου, στην Αίγυπτο, η δημοκρατική άσκηση να στεφθεί με την ίδια επιτυχία. Στο τέλος Νοεμβρίου, θα έχουμε εκλογές και στο Μαρόκο. Εύχομαι, λοιπόν, στο αδελφό μας κόμμα, κάθε επιτυχία για θετικό αποτέλεσμα.
Σήμερα και αύριο, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε σε βάθος τις επικείμενες προκλήσεις. Αυτή είναι η πρώτη συνάντηση της Ειδικής Επιτροπής και θα είναι πολύ χρήσιμο να ακούσουμε τις απόψεις και τις προτάσεις σας.
Προσβλέπω στη συνεργασία μας, τόσο ως μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, αλλά και ως πολίτης της περιοχής.
Εμείς, οι πολίτες της Μεσογείου, της Βορείου Αφρικής, του Αραβικού κόσμου, της Νότιας Ευρώπης, όλοι εμείς, έχουμε πολλά κοινά στοιχεία, αλλά βρεθήκαμε απομονωμένοι από πολλά εμπόδια. Ένα από αυτά τα εμπόδια ήταν η έλλειψη Δημοκρατίας, που έπληξε πολλές από τις χώρες μας, για πολλές δεκαετίες.
Τώρα, λοιπόν, είναι η στιγμή να έλθουν οι λαοί μας κοντά. Και αυτό θεωρώ ότι θα συμβάλει, όχι μόνο στην καλύτερη κατανόηση μεταξύ μας, αλλά και στην ενίσχυση της οικονομικής ευημερίας των χωρών μας.
Αυτή η θαυμάσια πολυμορφία θα γίνει πάλι ο πλούτος που ωφέλησε τον κόσμο από την αρχαιότητα. Πρέπει να επαναφέρουμε αυτό το μεγάλο πλούτο, την πολυμορφία στη Μεσόγειο, και να τον αξιοποιήσουμε για το καλό των πολιτών μας.
Ευχαριστώ πολύ και σας καλωσορίζω και πάλι θερμά.
