Αθήνα, 3 Απριλίου 2012
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΛΟΥΚΑ ΠΑΠΑΔΗΜΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΕΚΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΜΕ ΘΕΜΑ:
«ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΛΙΟΣ»
Κύριε Επίτροπε, κύριοι υπουργοί, κυρίες και κύριοι,
Με ιδιαίτερη χαρά θα ήθελα να σας καλωσορίσω κι εγώ στο σημαντικό αυτό συνέδριο που συνδιοργανώνουν το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως δηλώνει και ο τίτλος του συνεδρίου, η συζήτηση και οι παρουσιάσεις των αξιόλογων ομιλητών θα επικεντρωθούν σε τομείς που συμβάλλουν καθοριστικά στην αναπτυξιακή πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα και της Ελλάδας ειδικότερα. Αναφέρομαι στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών οι οποίες αποτελούν προϋπόθεση για μια κοινή ευρωπαϊκή αγορά στον τομέα της ενέργειας.
Στην Ενωμένη Ευρώπη δεν μας συνδέουν μόνο οικονομικοί δεσμοί και μια ενιαία αγορά. Πρέπει να μας συνδέουν επίσης και οι ενεργειακοί δεσμοί, οι ενεργειακοί διάδρομοι. Δεν μπορούμε να μιλούμε για μια Ενωμένη Ευρώπη της συνεργασίας και της αλληλεγγύης όταν υπάρχουν ακόμη περιοχές που δεν είναι διασυνδεδεμένες με το ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας. Όταν εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να υπάρχουν ενεργειακά απομονωμένες περιοχές, όπως τα ελληνικά νησιά.
Τα τελευταία χρόνια η συζήτηση στη χώρα μας, αλλά και ευρύτερα στην Ευρώπη, επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στη δημοσιονομική προσαρμογή - και αυτό είναι απολύτως κατανοητό λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η μείωση κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ του πρωτογενούς ελλείμματος μέσα σε δύο χρόνια είναι μια επίδοση που καμία άλλη χώρα του ΟΟΣΑ δεν έχει επιτύχει. Και βέβαια είναι μια επίδοση την οποία χρωστάμε στους έλληνες πολίτες, στις θυσίες που έχουν υποστεί και υφίστανται, στην υπομονή και στη θέλησή τους να δουν αυτή τη χώρα να αλλάζει.
Είναι όμως επίσης σαφές ότι η δημοσιονομική προσαρμογή είναι αναγκαία -αλλά όχι και ικανή από μόνη της- συνθήκη για να εγγυηθεί την ανάπτυξη και να συμβάλει στην ανάκτηση της χαμένης ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Η ελληνική κοινωνία σήμερα επιζητά την ανάπτυξη, ιδίως μετά την παρατεταμένη ύφεση των τελευταίων ετών. Η ανάπτυξη όμως που επιδιώκουμε δεν μπορεί να στηριχτεί στα αποτυχημένα πρότυπα του παρελθόντος. Πρέπει να φύγουμε από την κρατικοδίαιτη ανάπτυξη που βασίζεται στην υπερκατανάλωση και στον υπερδανεισμό και να πάμε σε μια ανάπτυξη βιώσιμη που στηρίζεται στην εξωστρέφεια, στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και σε επενδύσεις που προάγουν την εξαγωγική δραστηριότητα.
Κάθε εποχή έχει τα δικά της αναπτυξιακά και επενδυτικά χαρακτηριστικά, και με βάση αυτά θα πρέπει να πορεύεται και να παράγει προς όφελος των πολιτών. Οφείλουμε ως χώρα να στηριχτούμε στις ίδιες δυνάμεις σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς, και ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα όπου έχουμε τη δυνατότητα να αποτελέσουμε κομβικό σημείο για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και για τρίτες χώρες.
Δεν θέλουμε μια Ελλάδα εγκλωβισμένη και απομονωμένη από το ευρωπαϊκό και ευρύτερο περιβάλλον της. Πόσο μάλλον όταν μπορεί να αξιοποιήσει εθνικούς πόρους, όπως τον πλούσιο φυσικό πλούτο και τους ενεργειακούς της πόρους, για να επανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της.
Σε μια περίοδο κρίσης, όταν ο έλληνας πολίτης δυσκολεύεται να σκεφτεί πώς θα είναι η επόμενη μέρα, όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις διεξάγουν αγώνα επιβίωσης, όταν αντιμετωπίζουμε ακόμη τη διεθνή καχυποψία των ξένων επενδυτών, θέλω να εκπέμψω ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα: Οι επενδύσεις στην ενέργεια, και ειδικότερα η περαιτέρω προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποτελούν εθνική προτεραιότητα της χώρας.
Ο κλάδος της ενέργειας μπορεί να είναι ένας από τους βασικούς οδηγούς ανάπτυξης στην Ελλάδα κατά τα επόμενα χρόνια. Και μια σειρά δράσεων και πολιτικών υπηρετούν αυτό τον αναπτυξιακό σκοπό: η απελευθέρωση της αγοράς με την ενσωμάτωση του τρίτου ενεργειακού πακέτου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το άνοιγμα των λιγνιτών σε τρίτους, η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ (για την πρώτη φάση της οποίας είχαμε εξαιρετική ανταπόκριση από δεκαεπτά διεθνείς εταιρείες που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον), η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στα δίκτυα ηλεκτρισμού και οι ενέργειες για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της χώρας (όπου κορυφαίες διεθνείς εταιρείες του κλάδου έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον), όλα αυτά συνθέτουν ακριβώς τη δυναμική του κλάδου της ενέργειας κατά τα επόμενα χρόνια. Μια δυναμική που φέρνει επενδύσεις, δημιουργεί θέσεις εργασίας και βελτιώνει τις υπηρεσίες προς τον πολίτη.
Στο πλαίσιο αυτό αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στην επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που αποτελεί αναπτυξιακό μονόδρομο για μια χώρα όπως η Ελλάδα. Μια χώρα με πλούσιο δυναμικό σε ηλιακή, αιολική, γεωθερμική, υδροηλεκτρική ενέργεια, αλλά πλούσια και σε αποθέματα βιομάζας.
Είναι αξιοσημείωτο, πιστεύω, ότι στη δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν έναν από τους λίγους επενδυτικούς τομείς που ανθίζουν. Το ενδιαφέρον για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένει αναλλοίωτο, αυξάνοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας κατά 800 ΜW περίπου στα τέλη του 2011, σε σχέση με τα στοιχεία του τέλους του 2010, φτάνοντας συνολικά τα 2.500 MW εγκατεστημένης ισχύος.
Δράσεις όπως η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας, η αναβάθμιση των υποδομών ενέργειας, η διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης αποτελούν εγγύηση για την περαιτέρω προώθηση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την επίτευξη των εθνικών μας στόχων για το 2020.
Σε αυτό το πλαίσιο της εξωστρέφειας και της βιώσιμης ανάπτυξης εντάσσεται και το ενεργειακό πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ. Ένα πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή του θα καταστήσει την Ελλάδα πρότυπο ευρωπαϊκής χώρας για την εξαγωγή καθαρής ενέργειας προς τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη που παρουσιάζουν ενεργειακό έλλειμμα. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του προγράμματος ΗΛΙΟΣ, πέραν του ότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά επενδυτικά προγράμματα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ότι συνδέει δύο από τα βασικότερα ευρωπαϊκά οράματα: Ενός πράσινου και χαμηλών εκπομπών άνθρακα ενεργειακού μέλλοντος και μιας ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Το πράσινο ευρωπαϊκό μέλλον έχει να κάνει με την αντιμετώπιση μιας μεγάλης παγκόσμιας πρόκλησης. Και αναφέρομαι στην κλιματική αλλαγή, που έχει σημαντικές περιβαλλοντολογικές, οικονομικές αλλά και κοινωνικές επιπτώσεις. Είναι γνωστό ότι οι δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον τομέα της ενέργειας ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την κλιματική αλλαγή. Συνεπώς, η αναθεώρηση και ο συγχρονισμός του ενεργειακού σχεδιασμού και η ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας αποτελούν τη χρυσή τομή για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Μια άλλη όμως πρόκληση αφορά την ίδια τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Και είναι η ανάγκη της ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και της δημιουργίας νέων δικτύων. Είναι η ανάγκη να υπάρξει παραγωγή εκεί που υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Διότι εντέλει η ενέργεια δεν είναι τίποτε άλλο από ένα αγαθό, το οποίο πρέπει να παράγεται εκεί όπου είναι φθηνότερο και να αξιοποιείται προς όφελος τόσο του κράτους-παραγωγού όσο και του κράτους που παρουσιάζει έλλειμμα και αναγκάζεται να επενδύσει σε τομείς όπου δεν διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Επιλογές που δεν λαμβάνουν υπόψη την αποδοτικότητα στη χρήση των ενεργειακών πόρων καθιστούν ακριβή την παροχή ενός από τα βασικότερα αγαθά, όπως είναι η ενέργεια.
Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική κυβέρνηση έθεσε στο προσκήνιο εδώ και λίγους μήνες το πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ για την εξαγωγή ενέργειας έως και 10.000 MW από τη χώρα μας στην κεντρική Ευρώπη. Γιατί υπολογίσαμε ότι εφόσον η ίδια επένδυση γινόταν σε μια χώρα της κεντρικής Ευρώπης, αυτή θα είχε επιπλέον κόστος 6 δισ. ευρώ. Και σε μια περίοδο λιτότητας το να χάνονται άσκοπα χρήματα και να επιβαρύνεται ο οικογενειακός προϋπολογισμός των ευρωπαίων πολιτών είναι μια πολυτέλεια που δεν μπορούμε να συντηρούμε.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, η υλοποίηση του προγράμματος ΗΛΙΟΣ θα προσφέρει αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα. Προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία αποτελούν κατά κύριο λόγο οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν σε όλες τις διακριτές φάσεις του προγράμματος, ενώ δεν πρέπει να αγνοείται και η τόνωση της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης που συνδέεται με την υλοποίηση τέτοιων μεγάλων αποκεντρωμένων επενδυτικών έργων.
Γνωρίζω ότι ανάμεσά μας είναι αρκετοί εκπρόσωποι της βιομηχανίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τους καλώ να υποστηρίξουν το πρόγραμμα αυτό και να γίνουν οι πρεσβευτές του στο εξωτερικό.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα που θέλουμε είναι η Ελλάδα της ανάπτυξης και των ευκαιριών, είναι η Ελλάδα που επενδύει στην αλλαγή του ενεργειακού της μίγματος θέτοντας στο επίκεντρο καθαρές μορφές ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι η Ελλάδα που αξιοποιεί τους φυσικούς της πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό της με υγιή και παραγωγικό τρόπο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση που θέλουμε είναι η Ευρώπη της ανάπτυξης και της συνοχής. Είναι η Ευρώπη που στηρίζεται στους ίδιους ενεργειακούς πόρους, που μειώνει την εξάρτηση από εισαγωγές καυσίμων και επενδύει σε μια νέα ενιαία αγορά ενέργειας. Είναι η Ευρώπη που αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε κράτους μέλους προς όφελος εντέλει των ιδίων των πολιτών της. Σε αυτή την Ευρωπαϊκή Ένωση πιστεύουμε, και αυτήν προωθούμε.
Κυρίες και κύριοι, εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου σας.
Σας ευχαριστώ.
