Περαιτέρω δέσμη 165 εκατ. ευρώ για στήριξη της
αγοράς ευπαθών οπωροκηπευτικών – Κάλυψη για την Ελλάδα
Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή ενέκρινε στις 29/9 ένα νέο πρόγραμμα για έκτακτα μέτρα στήριξης της
αγοράς ευπαθών οπωροκηπευτικών μετά τη ρωσική απαγόρευση των εισαγωγών ορισμένων
γεωργικών προϊόντων της ΕΕ. Το νέο αυτό σχέδιο καθεστώς ύψους έως 165 εκατ.
ευρώ, προβλέπει στήριξη για την απόσυρση από την αγορά των πλεονασμάτων
παραγωγής και προστίθεται στο πρόγραμμα ύψους 125 εκατ. ευρώ για οπωροκηπευτικά
που ανακοινώθηκε στις 18 Αυγούστου, αλλά ανεστάλη στις 10 Σεπτεμβρίου επειδή από
τις προσωρινές αιτήσεις προέκυψε ότι είχε ήδη καλυφθεί πλήρως ο προϋπολογισμός.
Για να υπάρξει καλύτερη στόχευση, το νέο καθεστώς περιλαμβάνει παράρτημα σχετικά
με τις επιλέξιμες ποσότητες στα επιμέρους κράτη μέλη με συγκεκριμένα ποσά ανά
κατηγορία προϊόντων. Οι ποσότητες αυτές βασίζονται στον όγκο των εξαγωγών για
την αντίστοιχη περίοδο κατά την τελευταία τριετία με ποσά που αφαιρέθηκαν ώστε
να ληφθούν υπόψη οι ποσότητες για τις οποίες υποβλήθηκαν ήδη αιτήσεις στο
πλαίσιο του πρώτου προγράμματος ύψους 125 εκατ. ευρώ. Το νέο σχέδιο
περιλαμβάνει, επίσης για πρώτη φορά, τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια και τις
κλημεντίνες.
Επιβεβαιώνοντας την εκκίνηση του προγράμματος, ο αρμόδιος για τη
γεωργία ευρωπαίος επίτροπος Dacian Cioloş δήλωσε:
«Χαίρομαι ιδιαίτερα για το γεγονός ότι η Επιτροπή κατάφερε να κινητοποιήσει
επιπλέον 165 εκατ. ευρώ για να συμβάλει στη ελάφρυνση της πίεσης της αγοράς για
τους καλλιεργητές οπωροκηπευτικών λόγω της ρωσικής απαγόρευσης. Το
πρόγραμμα αυτό θα έχει καλύτερη στόχευση σε σχέση με το αρχικό, αν και
εξακολουθεί να υπάρχει κάποια ευελιξία εντός των τεσσάρων ομάδων προϊόντων. Τα
μέτρα αυτά για την στήριξη της αγοράς θα εξασφαλίσουν βραχυπρόθεσμη
ανακούφιση».
Οι τέσσερεις
ομάδες προϊόντων που καλύπτονται από το εν λόγω πρόγραμμα περιλαμβάνουν τα μήλα
& αχλάδια (συνολικά 181.800 τόνοι από τους οποίους 5.100 τόνοι για
την Ελλάδα)· τα εσπεριδοειδή: πορτοκάλια, μανταρίνια, κλημεντίνες
(συνολικά 96.090 τόνοι από τους οποίους 10.750 τόνοι για την Ελλάδα)·
άλλα λαχανικά: καρότα, αγγούρια, πιπεριές, ντομάτες (συνολικά 44.300 τόνοι από
τους οποίους 750 τόνοι για την Ελλάδα)· άλλα φρούτα: ακτινίδια, δαμάσκηνα
και επιτραπέζια σταφύλια (συνολικά 76.895 τόνοι από τους οποίους 28.475 τόνοι
για την Ελλάδα). Ορισμένα προϊόντα που καλύπτονται από το προηγούμενο
καθεστώς — λάχανα, κουνουπίδια, μπρόκολα, μανιτάρια και μαλακά φρούτα — δεν
περιλαμβάνονται πλέον.
Εκτός από
αυτές τις συγκεκριμένες ποσότητες, και τα 28 κράτη μέλη θα διαθέσουν απόθεμα
3.000 τόνων το καθένα για συμπληρωματικές αποσύρσεις των προϊόντων που
αναφέρονται στο εν λόγω πρόγραμμα, συν κουνουπίδια, κράμβες και μανιτάρια, ενώ
τα κράτη μέλη επιτρέπεται να δίνουν προτεραιότητα σε ορισμένα
προϊόντα.
Ιστορικό
Όπως και το
προηγούμενο πρόγραμμα, έτσι και αυτό το καθεστώς προβλέπει στήριξη της ΕΕ για
τις αποσύρσεις για δωρεάν διανομή (με 100 % χρηματοδότηση από την ΕΕ), ή για τις
αποσύρσεις που προορίζονται για χρήση εκτός τροφίμων (π.χ. λιπασματοποίηση),
όπου το ποσοστό της ενίσχυσης από πλευράς ΕΕ είναι χαμηλότερο. Ομοίως, υπάρχει η
επιλογή πρώιμης συγκομιδής ή μη συγκομιδής, με ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο
στήριξης. Όπως και προηγουμένως, τα μέτρα θα είναι επίσης διαθέσιμα για
παραγωγούς που δεν είναι μέλη οργανώσεων παραγωγών (ΟΠ), αλλά το επίπεδο της
χρηματοδότησης από πλευράς ΕΕ είναι υψηλότερο για τα μέλη των οργανώσεων
παραγωγών (75 % της τιμής που προβλέπεται, σε σύγκριση με το 50 % για τα μη
μέλη), με πιθανή περαιτέρω (25 %) προσαύξηση για τους εν λόγω παραγωγούς από το
επιχειρησιακό ταμείο των ΟΠ.
Το νέο
καθεστώς, το οποίο θα διαρκέσει έως το τέλος του έτους, περιλαμβάνει παράρτημα
με συγκεκριμένες ποσότητες που καλύπτουν τέσσερεις κατηγορίες προϊόντων για τις
12 χώρες που εξήγαγαν τα περισσότερα οπωροκηπευτικά στη Ρωσία κατά την περίοδο
Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου (από τον Σεπτέμβριο έως Μάρτιο για ορισμένα φρούτα) κατά
μέσο όρο από το 2011 έως το 2013.
Μετά τη
ρωσική απαγόρευση των εισαγωγών ορισμένων γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ (και
τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νορβηγία) από τις 7 Αυγούστου, η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε με συγκεκριμένα μέτρα στήριξης της αγοράς για τα
ροδάκινα και τα νεκταρίνια (33 εκατ. ευρώ), τα ευπαθή οπωροκηπευτικά (125 εκατ.
ευρώ), και τις ενισχύσεις ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το βούτυρο, το
αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη (ΑΓΣ) και το τυρί, καθώς και πρόσθετο ποσό ύψους 30
εκατ. ευρώ για προγράμματα προώθησης.
Το σημερινό
μέτρο είναι επίσης «Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός» (Delegated
Regulation) που
θεσπίζεται με ευθύνη της ίδιας της Επιτροπής, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη
έγκριση από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, η Επιτροπή
προέβη σε διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, σχετικά με
ορισμένες λεπτομέρειες κατά τη σύνταξη του κειμένου.
Για
περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αντίδραση της Επιτροπής μετά τη ρωσική
κρίση, βλ. http://ec.europa.eu/agriculture/russian-import-ban/index_en.htm
