κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ 46ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΙΒΛΙΟΥ
Αθήνα, 4 Σεπτεμβρίου 2017
Τα εγκαίνια του 46ου Φεστιβάλ Βιβλίου -αυτού του θεσμού, ο οποίος πρέπει να στηριχθεί με κάθε ουσιαστικό τρόπο για να διαρκέσει- δίνει σε όλους μας την ευκαιρία ν’ αναζητήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε την διαχρονική και σταθερή αξία του βιβλίου, ιδίως στην έντυπη μορφή του.
Σπεύδω να διευκρινίσω -διότι, δυστυχώς, οι παρανοήσεις είναι συχνές, ιδίως εκ μέρους εκείνων που «θυσιάζουν» αδιαλείπτως και ανεξόδως στον βωμό ενός «τεχνολογικού προοδευτισμού» κενού περιεχομένου- ότι αυτή η αναζήτηση και συνειδητοποίηση δεν σημαίνει, κατ’ ουδένα τρόπο, άρνηση ή έστω και αμφισβήτηση της σημασίας της εξέλιξης της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στο πεδίο της οικοδόμησης της πληροφόρησης και της γνώσης. Απλώς έχει ως στόχο ν’ αναδείξει γιατί και πώς το βιβλίο, στην έντυπη μορφή του, έχει και θα έχει πάντα την θέση του- θέση περίοπτη μάλιστα ως προς ορισμένες πτυχές της- στη διαμόρφωση της Παιδείας του Ανθρώπου. Βεβαίως υπό την έννοια της Παιδείας που υπερβαίνει την πληροφόρηση και οδηγεί, μέσω της Γνώσης, στην ουσιαστική μόρφωση, δηλαδή στην δημιουργία Πνεύματος.
Σ’ αυτό το μονοπάτι αναζήτησης και συνειδητοποίησης πολύτιμος οδηγός μπορεί να είναι οι στίχοι του Τ.Σ. Έλιοτ, από το ποίημά του «Δέκα χορικά απ’ το “Βράχο” (Πρώτο χορικό):
«Που είν’ η Ζωή, που τη σπαταλήσαμε ζώντας;
Που είν’ η σοφία, που τη χάσαμε μέσα στη γνώση;
Που είν’ η γνώση, που τη χάσαμε στις πληροφορίες;»
Οι στίχοι αυτοί -σχεδόν προφητικοί, αν αναλογισθεί κανείς ότι γράφτηκαν κατά το πρώτο τρίτο του περασμένου αιώνα, μεταξύ του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου- διατραγωδούν τον κίνδυνο που διατρέχει η Παιδεία από μιάν ακατάσχετη και με κάθε μέσο σώρευση απλής πληροφορίας, η οποία αδυνατεί να μετουσιωθεί σε Γνώση και, πολύ περισσότερο, σε «Σοφία», δηλαδή στον τελικό προορισμό του Πνεύματος.
Το βιβλίο συνιστά αναμφισβήτητα ένα δραστικό «ακεσώδυνο» για την αντιμετώπιση αυτής της υποδόριας πνευματικής παθολογίας. Και τούτο γιατί το βιβλίο, πρωτίστως στην έντυπη μορφή του, «σφυρηλατεί» μιάν αναντικατάστατη υλική σχέση με τον αναγνώστη. Στον οποίο επιτρέπει να διατηρεί μια γνήσια σχέση με τον Συνάνθρωπο και με τον Κόσμο, αποτελώντας έτσι -και συνακόλουθα- πραγματικό ανάχωμα στην επέλαση κάθε πνευματικώς φθοροποιού εικονικής προσομοίωσης. Και τούτο διότι το βιβλίο, υπό τ’ ανωτέρω χαρακτηριστικά του, αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό το «στέγνωμα» του νου, ιδίως μεσ’ από την «ζωογόνο δρόσο» της κριτικής σκέψης και της φαντασίας.
Εύχομαι, ιδίως μάλιστα στους ταραγμένους και αβέβαιους καιρούς μας, οι αναγνώστες των βιβλίων να πληθαίνουν και η ανάγνωση, ως κορυφαία στάση αντίστασης απέναντι στην φθορά, ν’ αποτελεί πιστό συνοδοιπόρο και ανθεκτικό στήριγμα στην ανηφορική πορεία της ζωής μας.
