Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
H Διαρκής Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης καλείται σήμερα να συζητήσει και να κυρώσει τη συμφωνία έδρας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Δικτύων και Πληροφοριών, Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κυβερνοασφάλειας, γνωστού ως ENISA.
Η συμφωνία αυτή υπογράφηκε το Νοέμβριο του 2018 από την προηγούμενη Κυβέρνηση και αντικαθιστά την προηγούμενη Συμφωνία Έδρας μεταξύ της ελληνικής Κυβέρνησης και του ανωτέρω Οργανισμού, που είχε υπογραφεί την 22η Απριλίου 2005 και είχε κυρωθεί με το ν. 3572/2007.
Πριν έρθουμε στις λεπτομέρειες της συμφωνίας, επιτρέψτε μου να αναφέρω εντελώς επιγραμματικά κάποια στοιχεία σχετικά με τον ENISA, τη δομή του και τη μέχρι τώρα δράση του.
Τι είναι ο ENISA: είναι ο οργανισμός που ιδρύθηκε το 2004 με τον Κανονισμό 460 ως Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας Δικτύων και Πληροφοριών προκειμένου, όπως αναφέρεται στον Κανονισμό, «να εξασφαλισθεί υψηλό και ουσιαστικό επίπεδο ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών εντός της Κοινότητας και να αναπτυχθεί η αντίληψη της ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών προς όφελος των πολιτών, των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των οργανισμών του δημόσιου τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμβάλλοντας έτσι στην ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς».
Με απλά λόγια, είναι ο οργανισμός που έχει ως αποστολή να μεριμνά για την πρόληψη και την αντιμετώπιση προβλημάτων ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών. Αυτό γίνεται μέσω της διαρκούς συνεργασίας μεταξύ του Οργανισμού, της Commission, των κρατών – μελών, επιχειρήσεων, φυσικά με σεβασμό τις στην εθνική κυριαρχία των κρατών - μελών.
Έδρα του Οργανισμού ορίστηκε το Ηράκλειο Κρήτης, ενώ δημιουργήθηκε γραφείο διασύνδεσης στην Αθήνα. Σύντομα η παρουσία και δραστηριοποίηση του ENISA στην περιοχή δημιούργησε ένα αξιόλογο δίκτυο συνεργασίας με τους τοπικούς επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, όπως το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, αλλά και γενικότερα πλέον έχουμε σε αρκετά πανεπιστήμια πολύ ενδιαφέροντα ερευνητικά ινστιτούτα σε αυτό τον τομέα, τον τομέα της ασφάλειας πληροφοριών και της προστασίας των κρίσιμων υποδομών. Ο ENISA έχει παίξει ρόλο σε αυτό.
Σε αυτά τα δεκαπέντε χρόνια της ύπαρξής του, ο ENISA αξιολογείται διαρκώς θετικά από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρατείνοντας τη διάρκειά του, η οποία είχε αρχικά οριστεί για εννέα έτη και έξι μήνες. Επιπλέον, οι Κανονισμοί που εκδίδονταν στο μεσοδιάστημα και αφορούσαν τη δομή και τη δράση του Οργανισμού αποσκοπούσαν πάντα στην ενίσχυση του ρόλου του, όπως αντίστοιχα ενισχύεται διαρκώς η έννοια της κυβερνοασφάλειας – έχουμε όλο και περισσότερα συμβάντα διεθνώς, άρα αυξάνεται διαρκώς και το εύρος της δραστηριότητας αυτού του οργανισμού, η σπουδαιότητα και οι επιδόσεις του.
Αποκορύφωμα της αναγνώρισης αυτής ήταν η πρόσφατη αναβάθμιση του ENISA σε Ευρωπαϊκό Οργανισμό Κυβερνοασφάλειας, καθιστώντας τον μάλιστα για πρώτη φορά αορίστου χρόνου, όπως είναι και όλοι οι υπόλοιποι αποκεντρωμένοι οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η αναβάθμιση αυτή απαιτούσε τόσο τυπικά, όσο και ουσιαστικά μια νέα συμφωνία έδρας, την οποία και καλείστε να κυρώσετε σήμερα. Πέρα λοιπόν από τη μονιμοποίηση της έδρας του ENISA στη χώρα μας, κρίθηκε αναγκαία η μεταφορά της από το Ηράκλειο στην Αθήνα, ώστε να διορθωθεί ένα πρόβλημα που καταγραφόταν σε μόνιμη βάση καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του Οργανισμού. Και αυτό δεν ήταν άλλο από το να διευκολυνθεί η πρόσβαση των εμπειρογνωμόνων από όλες τις χώρες της Ευρώπης, όσο θα αυξάνεται διαρκώς η ένταση της δραστηριότητάς του.
Από την άλλη φυσικά θα ήταν τελείως άδικο να εγκαταλείψουμε ένα «οικοσύστημα» που δημιουργήθηκε επί δεκαπέντε χρόνια γύρω από τον ENISA στο Ηράκλειο και ευρύτερα στην Κρήτη.
Έτσι, η έδρα του Οργανισμού και το γραφείο διασύνδεσης αλλάζουν μεταξύ τους χρήση, καθώς πλέον η έδρα του ENISA θα βρίσκεται στο Μαρούσι και οι εγκαταστάσεις στο Ηράκλειο θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως γραφείο παραρτήματος.
Η διευκόλυνση της διασύνδεσης του ENISA με τις Ευρωπαϊκές χώρες δεν αφορά μόνο το ήδη υφιστάμενο προσωπικό του Οργανισμού, αλλά αποσκοπεί στην προσέλκυση ακόμα περισσότερων εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι θα ενταχθούν σταδιακά στο δυναμικό του και θα ενισχύσουν σημαντικά το ρόλο, την αποτελεσματικότητα και την επιδραστικότητά του.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι είμαστε σε συζητήσεις για τη μετεγκατάσταση του Οργανισμού από το κτήριο που βρίσκεται στο Μαρούσι, ώστε να πάει σε ένα ακόμα πιο λειτουργικό κτήριο που θα εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες του ENISA σύμφωνα με τον νέο αναβαθμισμένο μέγεθός του.
Τέλος, στη συμφωνία έδρας περιλαμβάνονται τα θέματα του νομικού καθεστώτος, των προνομίων και των ασυλιών που βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών απολαμβάνουν οι διεθνείς οργανισμοί και το προσωπικό τους.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Δεν χρειάζεται να σας αναλύσουμε τη σπουδαιότητα της παρουσίας ενός οργανισμού όπως ο ENISA στη χώρα μας. Δεν είναι απλά ζήτημα γοήτρου ή εικόνας, αλλά, όπως μας απέδειξε η ως τώρα δράση του στο Ηράκλειο, λειτουργεί ως μαγνήτης για ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις – έχει ξεκινήσει να δημιουργείται ένα «οικοσύστημα» και το διακύβευμα για εμάς ως χώρα είναι να επεκτείνουμε αυτό το «οικοσύστημα», να το διευρύνουμε και να αποκτήσουμε μια ευρύτερη τεχνογνωσία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.
Η κυβερνοασφάλεια διευρύνει διαρκώς το πεδίο εφαρμογής της στις συναλλαγές και την καθημερινότητα των πολιτών. Έχουμε πάρα πολλά συμβάντα διεθνώς και εθνικά που πρέπει να μας απασχολήσουν και απασχολούν και την Ευρωπαϊκή Ένωση κεντρικά. Οφείλουμε να δώσουμε έμφαση ώστε η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή αυτονόητα να συνοδεύεται από αίσθημα ασφάλειας.
Σίγουρα από μόνος του ο ENISA δεν μπορεί να το εξασφαλίσει – ούτε είναι αυτός ο ρόλος του. Όμως η παρουσία του μπορεί να λειτουργήσει σαφέστατα ευεργετικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Σας καλώ λοιπόν να εγκρίνετε την προς ψήφιση συμφωνίας έδρας, η οποία δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα προς τη σωστή κατεύθυνση όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια.
Σας ευχαριστώ.
