Απάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, στο πλαίσιο της «Ώρας του Πρωθυπουργού», σε επίκαιρη ερώτηση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα
Αναρωτιέμαι πραγματικά κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν οι πολίτες οι οποίοι παρακολουθούν τη σημερινή συζήτηση στη Βουλή επιθυμούν ακόμα μία αντιπαράθεση υψηλοτάτων τόνων ή μία ουσιαστική συζήτηση που θα αποδείξει έμπρακτα τα όσα λέμε. Θα επιτρέψει στους πολίτες να διαπιστώσουν ποιος πραγματικά επενδύει στην έννοια της ενότητας και ποιος τελικά υποδαυλίζει τον διχασμό και την ένταση.
Η κοινοβουλευτική διαδικασία των ερωτήσεων δίνει στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης τη δυνατότητα να διαμορφώσει το πλαίσιο και τον τόνο της συζήτησης. Είχατε την ευκαιρία, κ. Τσίπρα, σήμερα να αρθείτε στο ύψος των περιστάσεων και να κάνετε πράξη αυτό το οποίο υποκριτικά ισχυρίζεστε ότι σας ενδιαφέρει: Η δήθεν ενότητα, οι δήθεν χαμηλοί τόνοι. Χρησιμοποιήσατε, αν μέτρησα καλά, 17 φορές τη λέξη «κατηγορώ», δεν θα το έλεγες ακριβώς μία προσέγγιση χαμηλών τόνων. Μόνο που όταν ο Émile Zola έγραψε το «Κατηγορώ», ενημερώστε τον λογογράφο σας ότι εξέφρασε την απέχθειά του προς την υποκρισία και τον φανατισμό. Σας επιστρέφω, λοιπόν, το κατηγορώ γιατί εσείς ενσαρκώνετε την υποκρισία και τον φανατισμό και δυστυχώς το αποδείξατε ακόμα μία φορά σήμερα.
Βρίσκομαι στη Βουλή γιατί πριν από πέντε ημέρες ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατέθεσε μία επίκαιρη ερώτηση για τα φαινόμενα αστυνομικής βίας με αφορμή τον άγριο ξυλοδαρμό ενός πολίτη, που είχε προηγηθεί στην πλατεία της Νέας Σμύρνης. Δέχθηκα αμέσως. Όχι μόνο για να καταδικάσω από το βήμα του κοινοβουλίου απερίφραστα το συγκεκριμένο γεγονός, αλλά και για να παρουσιάσω όσα έχει κάνει η κυβέρνηση, αλλά και όσα πρόκειται να κάνει για να περιορίσει ανάλογα περιστατικά αστυνομικής βίας στο μέλλον.
Από τότε που δέχθηκα να απαντήσω την ερώτηση, το έκανα αμέσως την Δευτέρα με το που πληροφορήθηκα ότι είχε κατατεθεί, μεσολάβησαν τα θλιβερά γεγονότα της επόμενης ημέρας, τα οποία παραλίγο να είχαν μία τραγική κατάληξη. Όλοι πιστεύω ανατριχιάσαμε με την απόπειρα δολοφονίας του 27χρονου αστυνομικού που βρέθηκε αιμόφυρτος στο οδόστρωμα. Ακολούθησαν δηλώσεις, αντιδηλώσεις. Θα το ξαναπώ: Οι πολίτες σήμερα, κ. Τσίπρα, δεν επιζητούν ακόμα μία αδιέξοδη κοκορομαχία. Επιζητούν αλήθεια, επιζητούν λύσεις. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι μας παρακολουθούν και θα είναι αυστηροί στην κρίση τους.
Θα ήθελα, λοιπόν, να μιλήσω και για κάτι ευρύτερο μιας και απλώσατε τον καμβά της κριτικής σας πολύ πέρα και πολύ πάνω από το συγκεκριμένο περιστατικό. Να μιλήσω για ένα μεγάλο κίνδυνο: Να μετατρέψουν κάποιοι την πανδημία κατά της υγείας σε κίνδυνο κατά της κοινωνίας. Και πάνω στην εύφλεκτη ύλη της κούρασης από τους περιορισμούς που όλοι συμφωνήσαμε ότι είναι αναγκαίοι -όλοι το συμφωνήσαμε αυτό- για την προστασία των πολιτών, να ανάψουν μία φωτιά. Μια φωτιά που θα κάψει τελικά την ενότητα και την ασφάλεια των πολιτών.
Δεν είναι άγνωστη η κατάσταση η οποία επικρατεί στο μέτωπο του κορονοϊού. Ειδικά η Ευρώπη δοκιμάζεται από την έξαρση του τρίτου κύματος. Μάλιστα, μία σειρά από χώρες έχουν χτυπηθεί από το τέταρτο κύμα, κάτι το οποίο αναγκάζει μεγάλες χώρες -το γνωρίζετε φαντάζομαι- όμως η Γερμανία και η Γαλλία να παρατείνουν τις παρατείνουν τις απαγορεύσεις, άλλες χώρες όπως η Τσεχία να μεταφέρουν ασθενείς σε άλλα κράτη καθώς τα νοσοκομεία τους καταρρέουν.
Το πρόβλημα εκδηλώνεται σήμερα και στην Ελλάδα, αντιμετωπίζεται όμως, γιατί σήμερα οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ξεπερνούν τις 1.400, από τις 557 που μας παραδώσατε. Και κάθε μέρα, κάθε μέρα, γίνονται 35.000 εμβολιασμοί. Καταθέτω τα σχετικά δεδομένα τα οποία κατατάσσουν την Ελλάδα -επειδή για άλλη μια φορά μας είπατε ότι έχουμε αποτύχει παταγωδώς στο μέτωπο κατά της πανδημίας- στην 5η θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών σε σχέση με την ταχύτητα με την οποία κάνουμε τα σχετικά εμβόλια. Δεν το ονομάζει κανείς παταγώδη αποτυχία στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Και αυτά, κ. Τσίπρα, δεν είναι στοιχεία τα οποία διακινούν τα «κανάλια-φερέφωνα» της κυβέρνησης, είναι τα επίσημα στοιχεία τα οποία δίνει στην δημοσιότητα o ECDC. Τα καταθέτω, λοιπόν, στα πρακτικά.
Οι δυνατότητες νοσηλείας αυξάνονται, ταυτόχρονα όμως αυξάνονται και οι Έλληνες οι οποίοι θωρακίζονται. Και μπορούμε σήμερα να πούμε με ασφάλεια στους Έλληνες ότι το τέλος αυτής της περιπέτειας είναι πια ορατό. Μέχρι να έρθει, όμως, οι μεταλλάξεις βοηθούν τον ιό να πολλαπλασιάζεται πιο γρήγορα και κάνουν πιο επικίνδυνη την ύστατη επίθεσή του. Ο δρόμος που μας δείχνει η επιστήμη, μέχρι που να εμβολιαστεί κρίσιμη μάζα των συμπολιτών μας, είναι ένας: Μάσκα, αποστάσεις, αποφυγή αχρείαστων συγχρωτισμών, ατομική υγιεινή.
Αναφερθήκατε για ακόμα μία φορά, κ. Τσίπρα, στην παταγώδη -κατά την άποψή σας- αποτυχία της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Ποιος είναι ο δείκτης, κ. Τσίπρα, που μετράει την επιτυχία ή την αποτυχία μιας κυβέρνησης στο συγκεκριμένο ζήτημα; Είναι η πανδημία ένα ελληνικό φαινόμενο, όταν μιλάτε για χιλιάδες νεκρούς; Είναι ο κορονοϊός ένας ιός ο οποίος φέρει τα χαρακτηριστικά και τα διακριτικά αυτής της κυβέρνησης; Ένα μέτρο σύγκρισης και μόνο μπορεί, δυστυχώς, να υπάρξει. Και αυτό είναι ο αριθμός των συμπολιτών μας που έχασαν την ζωή τους από την πανδημία σε σχέση με αυτό το οποίο συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εκεί η Ελλάδα έχει την 4η καλύτερη επίδοση. Την 4η καλύτερη επίδοση. Και είναι ανεπίτρεπτο σήμερα, σε μια εποχή που η χώρα προσπαθεί να ανοίξει την οικονομία της, σε μια εποχή που, ναι, θα χρησιμοποιήσει ως επιχείρημα την επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας για να μπορέσει να προσελκύσει επισκέπτες από το εξωτερικό το καλοκαίρι, να έρχεστε εσείς και να δυσφημείτε κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται από όλα τα επίσημα στοιχεία.
Εάν η πατρίδα μας ήταν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κύριε Τσίπρα, θα είχαμε θρηνήσει ακόμα 7.000 συμπολίτες μας. Μια κωμόπολη. Σκεφθείτε το λίγο. Στον μέσο όρο, δεν μιλάμε για τις χειρότερες χώρες. Αυτό το πετύχαμε όλοι μαζί. Το πετύχαμε, πράγματι, γιατί πήραμε πιο αυστηρά μέτρα, τα πήραμε νωρίτερα και οι συμπολίτες μας τα τήρησαν τα μέτρα αυτά σε μεγάλο βαθμό. Έστω και αν τώρα έχει επέλθει μια κούραση.
Πώς έρχεστε, λοιπόν, και λέτε για ακόμα μια φορά ότι επειδή αποτύχαμε οικτρά στην πανδημία εγκαθιδρύουμε αστυνομικό κράτος; Δεν καταλαβαίνετε ότι δεν επιτίθεστε στην κυβέρνηση αλλά επιτίθεστε στην χώρα με όλα αυτά τα ανυπόστατα τα οποία λέτε; Δεν έχετε καμία αίσθηση στοιχειώδους ευθύνης να δείτε την μεγάλη εικόνα; Να δείτε τα πραγματικά δεδομένα για να μην έρχεστε με αυτόν τον τρόπο να διαστρεβλώνετε και να ακυρώνετε μια προσπάθεια που δεν είναι μόνο δικιά μας. Θα σας το ξαναπώ, είναι προσπάθεια των υγειονομικών, είναι προσπάθεια των γιατρών, είναι προσπάθεια όλων των συμπολιτών, μας που με μεγάλη προσπάθεια κάθονται σήμερα στα σπίτια τους για να μπορέσουν να περιορίσουν (τη μετάδοση του ιού). Γιατί το κάνετε; Τι θα κερδίσετε; Νομίζετε ότι με αυτό τον τρόπο θα ζημιώσετε εμένα ή θα ζημιώσετε την κυβέρνηση όταν λέτε ανερυθρίαστα τέτοια ψέματα. Γιατί είναι ψέμα αυτό που λέτε και το ξέρετε ότι είναι ψέμα. Το ξέρετε ότι είναι ψέμα και παρά ταύτα το λέτε. Εξακολουθείτε να το λέτε, «αποτύχαμε στην διαχείριση της πανδημίας».
Όχι, κ. Τσίπρα. Δεν αποτύχαμε. Δεν αποτύχαμε. Είναι προσβολή για όλους αυτούς οι οποίοι προσπάθησαν. Όπως δεν αποτύχαμε για τους εμβολιασμούς και δεν το λέμε μόνο εμείς, ρωτήστε τους συμπολίτες μας, την εμπειρία τους από αυτή την διαδικασία. Τον επαγγελματισμό των υγειονομικών, την τεχνολογική πρόοδο την οποία πετύχαμε ώστε να μπορέσει η χώρα μας να γίνει παράδειγμα προς μίμηση, φέροντας εις πέρας μία εξαιρετικά σύνθετη αποστολή.
Αυτή είναι νίκη της Ελλάδος, είναι νίκη των Ελλήνων, δεν είναι νίκη της κυβέρνησης. Και όταν την ακυρώνετε έρχεστε σε σύγκρουση με τη σκληρή πραγματικότητα και αν νομίζετε ότι με αυτά τα οποία λέτε εκφράζετε το όλον της κοινωνίας κάνετε πολύ μεγάλο λάθος, κ. Τσίπρα. Εκφράζετε μία μικρή μειοψηφία, η οποία εξακολουθεί να επενδύσει στην εμπάθεια και στο διχασμό.
Τα ίδια είχατε πει και για την οικονομία, «αποτύχαμε οικτρά στην οικονομία». Πόσες φορές μας είπατε ότι η Ελλάδα θα έχει τη χειρότερη ύφεση στην Ευρώπη; Πόσες φορές μας το είπατε; Τουλάχιστον 10 φορές, δεν χρειάζεται να καταθέσω.
Η ύφεση είναι 8,2%. Είμαστε λίγο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Είμαστε καλύτερα από την Ισπανία, είμαστε καλύτερα από την Ιταλία, είμαστε σχεδόν όσο καλά είναι η Πορτογαλία. Με άλλα λόγια, στην υγειονομική κρίση τα καταφέραμε καλύτερα και στην οικονομία τα καταφέραμε καλύτερα. Αυτό λένε τα πραγματικά δεδομένα. Εσείς το βιολί σας: «Αποτύχαμε συστηματικά σε όλα».
Η ανεργία έχει συγκρατηθεί. Όλα αυτά τα πετύχαμε με τίμημα. Το τίμημα δεν ήταν μικρό. Μόλις χθες ανακοίνωσα μια νέα δέσμη για τη στήριξη των επιχειρήσεων: 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον προστίθενται στα 24 δισ. τα οποία έχουμε εκταμιεύσει το 2020. Φτάνουν στα 11,5 δισ. προς το παρόν το 2021. Πως το είπατε; «Χάντρες». «Χάντρες στη μεσαία τάξη». Έτσι δεν το είπατε; «Χάντρες στη μεσαία τάξη». Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή η οποία εκταμιεύεται εντός 48 ωρών από την κατάθεση της αίτησης είναι «χάντρα στη μεσαία τάξη».
Η δυνατότητα σήμερα να μην επιστραφεί το 50% της προκαταβολής των τριών πρώτων Επιστρεπτέων Προκαταβολών και αυτό «χάντρα» είναι, έτσι δεν είναι; «Χάντρες» η δυνατότητα να πάρει κάποιος έκπτωση 15%. Δεν ξέρω πραγματικά αν πιστεύετε ότι κανείς πιστεύει όλα αυτά τα οποία λέτε και επειδή έχετε και ένα βεβαρημένο ιστορικό στην έκφραση του λόγου σας. Δεν είναι δουλειά μου εν πάση περιπτώσει να σας συστήσω το πώς θα πορεύεστε. Θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό στη συνέχεια, όταν θα εκφράσω τις απόψεις μου για το τι κρύβεται πραγματικά πίσω από τη στρατηγική σας.
Η κοινωνία είναι κουρασμένη, θα το ξαναπώ. Έχουμε, όμως, ακόμα μπροστά μας κάποιες δύσκολες εβδομάδες μέχρι να μπορέσουμε να χτίσουμε ένα τείχος εμβολιασμού το οποίο θα μας επιτρέψει, σε συνδυασμό με τον καλύτερο καιρό και την αναμενόμενη κάμψη σε αυτό το τρίτο κύμα το οποίο βλέπουμε, να μπορέσουμε να ξανανοίξουμε την οικονομική δραστηριότητα και να το κάνουμε με αυτοπεποίθηση και με ασφάλεια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ξέρω ότι οι επιτυχίες σε αυτή τη συγκυρία εύκολα μειώνονται και οι δυσκολίες εύκολα μεγεθύνονται. Ένας χρόνος με διαδοχικούς περιορισμούς πράγματι μας έχει κουράσει. Νομίζω ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε, πρώτος εγώ, την αγωνία του επαγγελματία ο οποίος μένει μακριά από τη δουλειά του, την αγωνία του νέου που δεν μπορεί να βγει να δει τους φίλους του, να πιει έναν καφέ. Την αγωνία του φοιτητή, του πρωτοετή φοιτητή ο οποίος με όνειρα μπήκε στη σχολή της επιλογής του και τώρα διαπιστώνει ότι για ένα χρόνο τουλάχιστον να κάνει τα μαθήματα διαδικτυακά. Την αγωνία του 17χρονου, της 17χρονης -έχω παιδί σε αυτή την ηλικία- που σου λέει: «Τι θα γίνει; Την τελευταία χρονιά δεν την φανταζόμουν έτσι. Θα ήθελα να είμαι στο σχολείο». Ειδικά όλα τα παιδιά που προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες θέλουν αυτή τη στιγμή το σχολείο να είναι παρόν και να μπορεί να τους στηρίξει σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια. Καταλαβαίνουμε τη δυσκολία της γιαγιάς η οποία δεν μπορεί να αγκαλιάσει τα εγγόνια της και όλοι, όλοι έχουμε ένα λόγο να παραπονιόμαστε.
Η αγανάκτηση όμως, θα το ξαναπώ, δεν μπορεί να είναι γενική, δεν μπορεί να είναι τυφλή. Ο εχθρός μας, κ. Τσίπρα, είναι ένας, να συμφωνήσουμε σε αυτό. Δεν είστε εχθρός μου, δεν είστε εχθρός μου. Εσείς μπορείτε να με βλέπετε ως εχθρό. Εσείς δεν είστε εχθρός μου. Εχθρός είναι ένας. Εχθρός σε αυτή τη συγκυρία είναι ο κορονοϊός. Και σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές οι κοινωνίες έχουν ανάγκη από ενότητα και από λογική. Γιατί ένα πρόβλημα που αφορά όλους βρίσκει τη λύση μόνο από όλους, με αλληλεγγύη, με πειθαρχία και με ωριμότητα. Και αυτό είναι τελικά το ζητούμενο σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τι γίνεται, λοιπόν, εδώ; Τι γίνεται στην Ελλάδα; Θυμηθείτε λίγο τι έγινε τον τελευταίο μήνα: 9/2 είχαμε 1.496 κρούσματα, 17 θανάτους, 284 διασωληνωμένους. Στις 9/3 3.215 κρούσματα, 46 θανάτους, 484 συνανθρώπους μας διασωληνωμένους. Αυτές τις δύο στιγμές δεν τις ενώνει απλά ο διπλασιασμός του κινδύνου, τις ενώνει και η συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου πολιτικού αρχηγού, ενός αρχηγού που είπε ανερυθρίαστα ότι δέχεται το ρίσκο των επικίνδυνων συναθροίσεων στις διαδηλώσεις.
Σε αυτή τη συγκυρία, σε αυτή τη συγκυρία τη δύσκολη επιμένετε και σήμερα να διοργανώνετε συγκεντρώσεις και να διοργανώνετε πορείες. Πότε το κάνετε αυτό; Το κάνετε στην κορύφωση της πανδημίας. «Spreading the disease, protest in time of pandemics». Δεν νομίζω ότι χρειάζεστε, κ. Τσίπρα, δεν νομίζω ότι χρειαζόμαστε καμία επιστημονική έρευνα, όπως αυτή του Πανεπιστημίου Humboldt, για να τεκμηριώσουμε ότι σε αυτή τη συγκυρία οι μαζικές συνάξεις με μεγάλη ένταση, συχνά χωρίς μάσκες, είναι γεγονός υπερμεταδότης για τον κοροναϊό.
Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την παραδοχή; Εάν συμφωνείτε, τότε θα πρέπει να ισχυριστείτε ότι το αγαθό της διαμαρτυρίας, το οποίο εμείς το προστατεύσαμε και δεν απαγορεύσαμε τις συγκεντρώσεις -οι συγκεντρώσεις εξακολουθούν να υπόκεινται στους περιορισμούς του γενικού νόμου περί διαδηλώσεων- το αγαθό της διαμαρτυρίας είναι υπέρτερο του αγαθού της ανθρώπινης ζωής. Και ότι συνειδητά αναλαμβάνετε, αυτό μας λέτε όταν σήμερα ως πολιτικό κόμμα έρχεστε και ενθαρρύνετε και κινητοποιείτε, γιατί δεν φαντάζομαι να το αμφισβητείτε ότι είστε πίσω από τις συγκεντρώσεις οι οποίες γίνονται, όταν έρχεστε και το κάνετε αυτό αναλαμβάνετε το ρίσκο να αυξηθούν εκθετικά τα κρούσματα και να ασκήσετε επιπλέον πίεση στο σύστημα υγείας.
Προφανώς και οι διαδηλώσεις δεν είναι ο μόνος λόγος που έχουμε αύξηση των κρουσμάτων. Αλλά αναρωτιέμαι αν πραγματικά αυτό σήμερα από τον αρχηγό της αντιπολίτευσης μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη στάση.
Αλλά εγώ δεν θα μιλήσω ούτε για κατηγορίες, ούτε θα χρησιμοποιήσω ένα λεξιλόγιο το οποίο είναι ξεπερασμένο, θα σας προσάψω όμως ότι επιχειρείτε συνειδητά -το κάνατε και σήμερα- να μετατρέψετε σε αντικυβερνητικό επιχείρημα την δικαιολογημένη κούραση των άλλων. Σας προσάπτω ότι θέλετε να ψαρέψετε στα θολά νερά της πανδημίας για να δημιουργήσετε και πάλι νέες πλατείες και νέους αγανακτισμένους. Και να ζωντανέψετε τα ίδια συνθήματα τα οποία σε μια άλλη συγκυρία σας έφεραν στην εξουσία: Χούντες, πληρωμένα μέσα ενημέρωσης, κράτος του αυταρχισμού, επιστροφή στην Ελλάδα της δεκαετίας του ‘50.
Νομίζω ότι το πρόβλημα δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί ο κ. Τσίπρας να βάλει ταμπέλες σε εμένα και στην παράταξη που έχω την τιμή να ηγούμαι. Άλλωστε, για να περιγράψεις μια πραγματικότητα πρέπει πρώτα να είσαι σε θέση να την καταλάβεις. Το πρόβλημα αυτή την στιγμή είναι άλλο. Ότι αφού η αξιωματική αντιπολίτευση απέτυχε να εκφράσει μία πειστική εναλλακτική πρόταση που να αντιπαρατίθεται με όρους δημοκρατικού διαλόγου στην πολιτική της κυβέρνησης, επιλέγετε ουσιαστικά τη δημόσια υγεία ως ένα πεδίο πολιτικής δράσης.
Αυτό δεν θα σας κάνει καλό. Σίγουρα, όμως, δεν κάνει καλό στη δημοκρατία και στην κοινωνική συνοχή. Και μιας και η συζήτηση αυτή, κ. Τσίπρα, είναι διαδραστική, θέλω να μου απαντήσετε στην δευτερολογία σας εάν γνωρίζετε ένα κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ευρώπη το οποίο σήμερα ανοιχτά στηρίζει δημόσιες συναθροίσεις. Ένα. Γιατί εξ όσων γνωρίζω οι όλες αντιδράσεις οι οποίες βλέπω είναι από περιθωριακά κόμματα. Είναι από αρνητές της μάσκας, αρνητές των εμβολίων, αρνητές των μέτρων προστασίας. Υποδείξτε μου, λοιπόν, κ. Τσίπρα, στην δευτερολογία σας, παρακαλώ, σε ποια ευρωπαϊκή χώρα η αξιωματική αντιπολίτευση στηρίζει ανοιχτά εν μέσω κορονοϊού δημόσιες διαδηλώσεις αναλαμβάνοντας το ρίσκο, όπως εσείς είπατε, να συμμετέχουν στην διασπορά του ιού. Θα έχετε την ευκαιρία στην δευτερολογία σας, φαντάζομαι, να μου απαντήσετε.
Όπως είπα στην εισαγωγή μου, η σημερινή συνεδρίαση έχει μια διπλή αφορμή. Από την μια πλευρά έχει την απαράδεκτη συμπεριφορά ενός αστυνομικού απέναντι σε έναν νεαρό την περασμένη Κυριακή. Μια συμπεριφορά η οποία ήδη ερευνάται από την υπηρεσία, από τον Συνήγορο του Πολίτη και από την Δικαιοσύνη. Με τον ίδιο τον αστυνομικό να έχει ήδη τεθεί σε διαθεσιμότητα. Από την άλλη, έχουμε τα αιματηρά επεισόδια της Νέας Σμύρνης. Αυτά που παραλίγο να στοιχίσουν τη ζωή σε έναν 27χρονο αστυνομικό, προκάλεσαν τον τραυματισμό εννέα ακόμα αστυνομικών, την αναστάτωσης όντως μιας συνοικίας, την ανησυχία μιας ολόκληρης χώρας.
Σχετικά με το πρώτο η θέση μου είναι κατηγορηματική: Το καταδικάζω απερίφραστα. Δεν θεωρώ ότι έχει καμία θέση στην καθημερινότητά μας. Το καταδικάζω ανεξάρτητα από το τι το προκάλεσε και χωρίς να εξετάζω τι προηγήθηκε και τι το ακολούθησε. Μόνο όταν ο ένστολος σέβεται τον πολίτη μπορεί να κερδίσει και το δικό του σεβασμό και μόνο όταν η συμπεριφορά του είναι επαγγελματική μπορεί να γίνει αποτελεσματική. Ο αστυνομικός οφείλει να έχει αυτοσυγκράτηση. Ακόμα και όταν υβρίζεται, ακόμα και όταν προπηλακίζεται και νομίζω ότι είναι πολλά τα περιστατικά τέτοιων προπηλακισμών. Οφείλει να ακολουθεί τους κανόνες, ακόμα και όταν ένας ύποπτος αρνείται να τους ακολουθήσει. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, δεν μπορώ να ξεχάσω ότι η αστυνομία βρέθηκε στην πλατεία επειδή υπήρχε ένας συνωστισμός. Βρέθηκε δηλαδή σε μία αποστολή που της έχουμε αναθέσει εμείς ως κράτος, να υπερασπιστεί τη δημόσια υγεία. Θέλω επίσης να επισημάνω, ότι έχουν γίνει παραπάνω από 11 εκατομμύρια έλεγχοι από την αρχή της πανδημίας, έχουν γίνει χωρίς προβλήματα. Έχουν γίνει στη συντριπτική τους πλειοψηφία με κατανόηση, με χαμόγελο, με ευγένεια και -τολμώ να πω- πολύ συχνά με την ανοχή που πρέπει να δείχνουν τα όργανα της τάξης όταν εκτιμούν ότι ο πολίτης βρίσκεται στο όριο της νομιμότητος.
Αυτός είναι ο κανόνας σήμερα και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν συλλήβδην αναφέρεστε στην αστυνομία, ότι οι αστυνομικοί είναι παιδιά της διπλανής πόρτας. Πολλοί από τα νέα τα παιδιά τα οποία έχουν μπει στην Αστυνομία, είναι παιδιά 22, 23, 24, 25 ετών. Όταν θα βγάλουν τις στολές τους θα πάνε να πιούν καφέ στις ίδιες καφετέριες που συχνάζει η υπόλοιπη νεολαία μας.
Γιατί λοιπόν αυτή η συστηματική στοχοποίηση της αστυνομίας; Και να πούμε και κάτι ακόμα για να δούμε και την άλλη όψη του νομίσματος: Πόσες φορές αστυνομικοί, οι οποίοι μπήκαν στη μάχη κατά του κορονοϊού χωρίς αυτό να εντάσσεται τυπικά στα καθήκοντά τους, ξεπέρασαν τον εαυτό τους και έδειξαν μεγάλη αφοσίωση, μεγάλη ενσυναίσθηση και να κάνουν το κάτι παραπάνω για να σώσουν μία ανθρώπινη ζωή ενός ανθρώπου που μπορεί να έχει πάθει καρδιακή προσβολή, για να περιθάλψουν ένα νέο παιδί που μπορεί να έπαθε μία επιληπτική κρίση.
Να μην αδικήσουμε συλλήβδην την αστυνομία επειδή, ναι, υπάρχουν περιστατικά αστυνομικής βίας. Αλλά όταν επενδύει κανείς στα εύκολα συνθήματα και στους εύκολους διχασμούς μπορεί ακριβώς να σχηματίζει τέτοιου είδους εντυπώσεις. Και τα στοιχεία της συγκεκριμένης υπόθεση ασφαλώς και θα διερευνηθούν. Μην έχετε καμία αμφιβολία ότι ευθύνες θα αποδοθούν. Και εκεί που απαιτείται δικαστική κρίση θα αφήσουμε τη δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της. Εξ όσων γνωρίζω η υπόθεση Ινδαρέ δεν έχει τελεσιδικήσει ακόμα. Επικαλείστε μία υπόθεση στην οποία πράγματι σχηματίστηκαν κάποιες άσχημες εντυπώσεις. Όταν έφτασε όμως στο δικαστήριο διαπιστώθηκε ότι τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη μία προσπάθεια να σταθείτε στην εικόνα της στιγμής χωρίς να δείτε την ουσία της υπόθεσης.
Θέλω επίσης να σας πω, επειδή δεν είπατε κουβέντα για την ουσία, για την ταμπακιέρα, για το τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα περιστατικά, ότι η κυβέρνηση αυτή, με το Νόμο 4662 τον οποίο ψήφισε, έκανε ένα πάρα πολύ σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών. Και διαβάζω από την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη με ημερομηνία 24 Σεπτεμβρίου του 2020: «Δύο θετικά βήματα διαπιστώνει ο Συνήγορος του Πολίτη, τα οποία έγιναν από αυτή την κυβέρνηση. Το πρώτο είναι ότι το Πειθαρχικό Δίκαιο των αστυνομικών τροποποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 και το δεύτερο καθοριστικό βήμα συνιστά η τροποποίηση της νομοθεσίας για τον εθνικό μηχανισμό». Επί της ουσίας αναγνωρίζει ο Συνήγορος ότι αποκτά πια και ανακριτικά καθήκοντα για να μπορεί ο ίδιος να διερευνά τέτοιες υποθέσεις. Αυτά, λοιπόν, μαζί με το πόρισμα της Επιτροπής Αλιβιζάτου το καταθέτω στα πρακτικά της Βουλής.
Αλήθεια, μιας και η ερώτησή σας αφορούσε το πόρισμα της Επιτροπής, θυμίστε μου ακριβώς, η Επιτροπή Αλιβιζάτου διερεύνησε περιστατικά αστυνομικής βίας ποιας περιόδου, κύριε Τσίπρα; του 2017 – 2018, της δική σας περιόδου περιστατικά αστυνομικής βίας διερεύνησε η Επιτροπή Αλιβιζάτου. Εσείς, λοιπόν, γιατί δεν προχωρήσατε σε αυτές τις κινήσεις στις οποίες προχώρησε αυτή η κυβέρνηση για να περιορίσει τα περιστατικά; Θα σας πω γιατί. Αλλά μιας και μιλάμε για τον κ. Αλιβιζάτο, τον οποίο επικαλείστε τόσο εύκολα, έγραψε ένα άρθρο ο κύριος Αλιβιζάτος με τίτλο «Η ατζέντα, οι περιθωριακοί και οι ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ», στο οποίο εκφράζει το ερώτημα, πού να οφείλεται η έκδηλη αυτή συμπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ προς την πολιτική βία; Δεν θα απαντήσω το ερώτημα αυτό, θα διαβάσω δύο φράσεις του κ. Αλιβιζάτου. Και θα θεωρούσα πολύ μεγάλη επιτυχία εάν στη σημερινή συζήτηση θα μπορούσα να εκμαιεύσω από εσάς τη σύμφωνη γνώμη σας σε αυτές τις δύο τοποθετήσεις μιας και ο κ. Αλιβιζάτος ήταν και η αφορμή της σημερινής συζήτησης.
Διαβάζω λοιπόν, κ. Τσίπρα και κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ: «Μόνο αρρωστημένα μυαλά μπορούν να θεωρούν ότι περιστατικά όπως η διαπόμπευση του Πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου, οι καταλήψεις δημοσίων κτιρίων για ψύλλου πήδημα και οι βόμβες μολότοφ στις “ειρηνικές” διαδηλώσεις συνιστούν κανονικότητες που θα πρέπει κανείς να ανεχτεί στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την τοποθέτηση; Μία ξεκάθαρη απάντηση, ένα ναι ή ένα όχι. Και διαβάζω και μία δεύτερη. Συμφωνείτε; Συμφωνείτε. Έχετε προοδεύσει, κάνατε ένα μικρό βήμα, ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Λοιπόν, διαβάζω επίσης μία δεύτερη αποστροφή του κ. Αλιβιζάτου, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η υπόθεση εξελίσσεται σε ένα καμβά περιστατικών που έχουν ταλαιπωρήσει την ελληνική κοινωνία τον τελευταίο μήνα. «Εάν η υπόθεση Κουφοντίνα αντιμετωπιστεί στις πραγματικές της διαστάσεις, εάν δηλαδή θεωρηθεί ως σύγκρουση ενός περιθωριακού ρεύματος ιδεών κάποιων αμετανόητων υποστηρικτών της ένοπλης βίας με τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου, τότε πιστεύω ότι η ένταση θα πέσει». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε, κ. Τσίπρα, με αυτή την προσέγγιση του κ. Αλιβιζάτου; Και μιας και μας ρωτήσατε για το πόρισμα της Επιτροπής, πράγματι η Επιτροπή Αλιβιζάτου έκανε μία σειρά από προτάσεις. Κάποιες από αυτές έχουν ήδη υλοποιηθεί. Διακριτικά στους αστυνομικούς, νομικό πλαίσιο για να λειτουργούν οι πρώτες 40 κάμερες στις εξαρτήσεις των αστυνομικών, νέο πρόγραμμα όλων των αστυνομικών ακαδημιών στις οποίες διδάσκεται Συνταγματικό και Ποινικό Δίκαιο δίπλα στα ατομικά και πολιτική δικαιώματα.
Αναρωτιέμαι, κ. Τσίπρα, εσείς για όλα αυτά τα περιστατικά τι κάνατε επί δικών σας ημερών; Ήρθατε και μας είπατε σήμερα πάλι ότι πρέπει να διαλυθεί η ομάδα ΔΡΑΣΗ.
Λοιπόν, εσείς, επί δικών σας ημερών, δεν είχα πρόθεση αυτά να τα δείξω αλλά μου δώσατε την αφορμή με την προκλητική σας ομιλία να τα θυμίσω: «Πλειστηριασμοί - Άγριο ξύλο από τα ΜΑΤ», «Ο ΣΥΡΙΖΑ ψέκασε τους διαδηλωτές και έβγαλε καταγγελία για αστυνομική αυθαιρεσία», «ΣΥΡΙΖΑ εναντίον ΣΥΡΙΖΑ και για την αστυνομική βία». Και βέβαια η Εφημερίδα των Συντακτών, «Πρώτη Φορά και Αριστερή Καταστολή». Εσείς χρησιμοποιήσατε τα ΜΑΤ και την αστυνομία πρώτα και πάνω από όλα για να προστατεύσετε την δική σας προσωπική εικόνα. Εσείς κάνατε προληπτικές προσαγωγές όταν πηγαίνατε να μιλήσετε στις συγκεντρώσεις σας. Εσείς κλείσατε την Ηρώδου Αττικού. Εσείς ψεκάσατε τους συνταξιούχους. Τότε δεν υπήρχε αστυνομική βία, κ. Τσίπρα; Ή τότε η αστυνομική βία ήταν ένα βολικό εργαλείο για να μην υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις; Ή μήπως τότε δεν ήμασταν σίγουροι από ποια μεριά έπεφταν οι μολότοφ; Από την καλή ή από την κακή, κ. Τσίπρα; Εξαρτάται από το ποια μεριά είσαι. Έτσι δεν είναι, έτσι δεν είχατε πει στον κ. Τζαβάρα; Μην τα ξεχνάμε αυτά.
Λοιπόν, θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Το πρόβλημα των εκτροπών στη χρήση βίας από κρατικούς αξιωματούχους δεν είναι πρόβλημα μόνο ελληνικό. Είναι πρόβλημα παγκόσμιο. Θα σας έλεγα ότι στην χώρα μας δεν έχουμε υπερβολικά τέτοια περιστατικά. Ο κ. Αλιβιζάτος ορθά επισημαίνει ότι εκεί που διαφοροποιείται η χώρα μας σε σχέση με άλλες χώρες είναι όχι στην έκταση των περιστατικών βίας, αλλά στο γεγονός ότι πράγματι μέχρι να αλλάξει ο τρόπος διερεύνησης των περιστατικών -θυμίζω με νομοθέτηση της δικιάς μας κυβέρνησης- υπήρχε όντως μια ομερτά εντός της αστυνομίας που δεν επέτρεπε την πραγματική διερεύνηση αυτών των περιστατικών, έτσι ώστε να αποδίδεται τελικά η δικαιοσύνη.
Και έχει δίκιο ο κ. Αλιβιζάτος σε αυτή του την διάγνωση. Για αυτό και είναι πάρα πολύ σημαντική η πρωτοβουλία την οποία ανέλαβε αυτή η κυβέρνηση, να ενισχύσει περισσότερο το Συνήγορο του Πολίτη για να μπορεί να διερευνά τέτοια περιστατικά. Και θα το πω ξεκάθαρα, ότι παρά τα βήματα τα οποία έχουν γίνει η αστυνομία μας, ναι, έχει ακόμα δρόμο για να γίνει αυτή που αρμόζει σε μία σύγχρονη δημοκρατία. Θα υπάρχουν λοιπόν συμπεριφορές οι οποίες είναι ανάρμοστες, ανάμεσα στην πολύ καλή δουλειά την οποία κάνει η αστυνομία. Όμως, είμαστε πια στο δρόμο του εκσυγχρονισμού και της αποτελεσματικότητας.
Έχω μία ευθύνη όμως, ως Πρωθυπουργός της χώρας, γιατί η χώρα έχει συνέχεια και το κράτος έχει συνέχεια, να ζητήσω συγγνώμη από όλους όσοι πληγώθηκαν από κρούσματα αστυνομικής βίας κατά το παρελθόν και επί δικών μας ημερών και επί δικών σας ημερών, κ. Τσίπρα. Και από τους συνταξιούχους που ψεκάσατε εγώ θα ζητήσω συγγνώμη και από τα περιστατικά αστυνομικής βίας που προηγήθηκαν της δικής σας διακυβέρνησης εγώ θα ζητήσω συγγνώμη.
Κλείνω την αναφορά μου σε αυτό το περιστατικό με τέσσερις ακόμα ανακοινώσεις. Γιατί μέχρι στιγμής κάναμε μία συζήτηση για την αστυνομική βία και δεν άκουσα στην πρωτολογία σας, πέραν των 17 «κατηγορώ», ούτε μία πρόταση για το πώς θα βελτιώσουμε το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε.
Η άποψή μου είναι ότι όλες οι δυνάμεις, ΔΙΑΣ, Άμεση Δράση, ΜΑΤ πρέπει να φέρουν ατομική κάμερα καταγραφής εικόνας και ήχου, για να μη μπορεί κανείς να κατασκευάζει γεγονότα κατά το δοκούν. Θα έχουμε αντιδράσεις από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Θέλω την ξεκάθαρη άποψή σας, κ. Τσίπρα, εάν συμφωνείτε ή αν διαφωνείτε με αυτήν την πρόταση. Κάμερες παντού σε όλους τους αστυνομικούς.
Δεύτερον, έχουμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με άλλες Αστυνομίες, όπως η Γαλλική και η Βρετανική, για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τα ψυχογραφικά τεστ τα οποία είναι απαραίτητα προκειμένου να μπορούμε να διαγνώσουμε εκ των προτέρων εάν κάποιος αστυνομικός, νέος αστυνομικός, υποψήφιος αστυνομικός, έχει κάποια ροπή στη βία που να τον καθιστά επικίνδυνο για να αναλάβει αυτό το βαρύ λειτούργημα.
Τρίτον, (είπατε κάτι κ. Βούτση; Είπατε κάτι; Τι είπατε; Δεν άκουσα. Με selfies;) Α, σας ενοχλούν τώρα οι κάμερες; Όταν θα δείχνουν οι κάμερες τους μπαχαλάκηδες να πετάνε τις μολότοφ. Σας ενοχλούν οι κάμερες τώρα. Άρα δεν τις θέλετε τις κάμερες στους αστυνομικούς;
Λοιπόν, τρίτον, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει αναλάβει μία δέσμευση να φέρει σύντομα στη Βουλή ένα νομοσχέδιο για τη συνολική αναβάθμιση των αστυνομικών σπουδών.
Και τέταρτον, ο Συνήγορος του Πολίτη θα αποκτήσει με νομοθετική ρύθμιση ειδικό βοηθό συνήγορο με αποκλειστική αρμοδιότητα να συνδράμει στα θέματα αντιμετώπισης της αστυνομικής βίας με αυτόνομη δομή δέκα εξειδικευμένων στελεχών. Αυτές είναι οι προτάσεις της κυβέρνησης για το πώς μπορούμε να ενισχύσουμε περεταίρω το πλαίσιο που θα διασφαλίσει ότι τα φαινόμενα αστυνομικής βίας θα περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατόν.
Αγαπητοί συνάδελφοι, τα γεγονότα δυστυχώς είναι αδιάψευστα. Την ώρα που οι λοιμωξιολόγοι προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο των συναθροίσεων κάποιος αποδεχόταν το ρίσκο των διαδηλώσεων. Και πράγματι υπήρξαν πολλές, πάρα πολλές διαδηλώσεις που έγιναν τον τελευταίο μήνα.
Η κυβέρνηση, όπως σας είπα, απέφυγε να οξύνει το πρόβλημα. Θεώρησε, θεώρησα αυτονόητο ότι οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις θα στεκόντουσαν στο ύψος των περιστάσεων, ότι θα λειτουργούσαν με τη φειδώ της ευθύνης και ότι το δικαίωμα στη διαμαρτυρία δεν θα έβαζε σε κίνδυνο το δικαίωμα στη ζωή. Σήμερα δεν έχω καμία δυσκολία να παραδεχτώ ότι δυστυχώς αστοχήσαμε: Δυστυχώς αρχίσατε πάλι να κινητοποιείστε στο πλευρό του περιθωρίου με τη νεολαία σας, κ. Τσίπρα, να βαδίζει στο ρυθμό του συνθήματος «Να μετονομαστεί η πλατεία Συντάγματος σε πλατεία Κουφοντίνα» και μπροστά στα πανό «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη». Μαζί συμπορευτήκατε. Και με τους βουλευτές σας... Ντροπή.
Ντροπή, μάλιστα. Λοιπόν, αυτή ήταν η εικόνα. Αυτή είναι η εικόνα, κοιτάξτε κύριε Τσίπρα, αυτή είναι η εικόνα της πρυτανείας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στην κατάληψη την οποία υπερασπιστήκατε. «Νίκη και στην απεργία πείνας του επαναστάτη Κουφοντίνα, αλληλεγγύη». Αλληλεγγύη στον Κουφοντίνα. Βρέθηκαν τρεις βουλευτές σας, επώνυμοι, να στηρίξουν μία κατάληψη η οποία έγινε με διακύβευμα τα αιτήματα του Κουφοντίνα. Και έρχεστε μετά να κατηγορήσετε εμάς ότι εμείς υποδαυλίζουμε την ένταση, ότι εμείς θέλουμε τον διχασμό, όταν εσείς συντάσσεστε πίσω από αυτές τις απόψεις.
Γύρω από το θέμα αυτό, κ. Τσίπρα, γύρω από το θέμα του Κουφοντίνα, πολλοί θέλησαν να ξαναγράψουν παραποιημένη την Ιστορία. Ποντάροντας ότι ο σημερινός 20άρης δεν ξέρει πως 20άρης ήταν και ο Θάνος Αξαρλιάν που σκότωσε εν ψυχρώ ένα μεσημέρι ο Κουφοντίνας. Ίσως κάποιοι ποντάρουν στο γεγονός ότι δεν γνώρισαν τον Παύλο Μπακογιάννη, ένα πολιτικό που πολέμησε τη δικτατορία και ήθελε να ενώσει τους Έλληνες. Μια προοδευτική φωνή, ένα άτακτο παιδί της παράταξής του που αν είχε ζήσει είμαι σίγουρος ότι θα τον ψήφιζαν οι νέοι ακολουθώντας τις σπουδές του, την διαδρομή της ατομικής του προκοπής από το μικρό χωριό της Ευρυτανίας στις μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου.
Μέχρι που φτάσατε, κύριοι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί αναφερθήκατε στη διαδήλωση της Νέας Σμύρνης, να συνδιοργανώνεται με καλέσματα των δικών σας sites και με πλήρη γνώση ότι στη συγκέντρωση αυτή θα βρισκόντουσαν και ταραχοποιά στοιχεία. Εσείς συνδιοργανώσατε μία συγκέντρωση μαζί με τον Ρουβίκωνα, τους αναρχικούς και τους χούλιγκαν. Το είχατε ανακοινώσει πριν μάλιστα λάβει χώρα η συγκεκριμένη συγκέντρωση. Ξέρατε πάρα πολύ καλά τι κάνατε, λοιπόν.
Και στο όνομα του δικού σας κομματικού συμφέροντος προχωρήσατε σε ένα υγειονομικό και κοινωνικό σαμποτάζ ολόκληρης της χώρας. Είναι μια πρωτοβουλία επικίνδυνη. Απόλυτα ανεύθυνη. Γιατί δεν μπορώ να δεχτώ ότι ένα κόμμα που επαίρεται ότι είναι κινηματικό αγνοεί τι μπορεί να συμβεί όταν συνειδητά συμβαδίζει με κουκουλοφόρους. Σε μια τέτοια περίπτωση ο αρχηγός και το επιτελείο του θα ήταν αφελείς. Αν, όμως, ήξεραν τι θα ακολουθούσε και ανέλαβαν το ρίσκο τότε δεν ήσασταν απλά αφελείς. Ήσασταν πολιτικά μοιραίοι. Φαντάζομαι ότι θα μας το εξηγήσετε στην συνέχεια εσείς ή οι συνεργάτες σας.
Βέβαια, το άγριο λιντσάρισμα του αστυνομικού σας βρήκε απροετοίμαστους μπροστά στις ενοχές σας. Σας είχαμε προειδοποιήσει την ίδια μέρα. Προχωρήσατε παρά ταύτα. Αλλά σας είχε προλάβει, βέβαια, το κάλεσμα το οποίο είχε στείλει βουλευτής σας. Η κυρία Σία Αναγνωστοπούλου, «η Νέα Σμύρνη δείχνει τον δρόμο, οι πολίτες υπερασπίζονται τις γειτονιές τους από τον κυβερνητικό αυταρχισμό».
Το τελικό συμπέρασμα, δυστυχώς, είναι ένα. Η μεγάλη φιλελεύθερη παράταξη καλείται να οριοθετήσει απέναντι σε ένα περιστατικό μεμονωμένης συμπεριφοράς, και σε άλλα που μπορεί να υπάρχουν -δεν είναι μόνο ένα, είναι και άλλα- ενός κρατικού οργάνου. Και το κάνει με ειλικρίνεια, το κάνει με θάρρος και το κάνει με δικαιοσύνη.
Εσείς καλείστε να κάνετε κάτι πιο δύσκολο. Αυτό το οποίο πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να αποστεί από την ίδια του την ψυχή που με την φωνή του πρώην βουλευτή Κυρίτση επιμένει να απειλεί «κάθε εβδομάδα θα έχουμε σκηνικά Νέας Σμύρνης». Ή, όπως είπε ο γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, «κάθε μέρα θα είμαστε στον δρόμο». Όταν -δεν το κάνατε σήμερα, σήμερα νομίζω ότι μας δείξατε τον πραγματικό σας εαυτό- αλλά όταν υποκρίνεστε τον ενωτικό και τον σοσιαλδημοκράτη θα υπάρχει πάντα ένας βουλευτής σας, όπως ο κ. Βαρεμένος, που θα μας εξηγεί τι πραγματικά σκέφτεστε. Έγραψε ο κ. Βαρεμένος ότι όλα τα εγκλήματα -ξακούστε το αυτό έχει ενδιαφέρον- τα διεκπεραίωσαν άνθρωποι προερχόμενοι από το Κέντρο.
Κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, στις προηγούμενες εκλογές ο λαός σας έδωσε το 32%. Σας έταξε στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να υπηρετήσετε μια κρίσιμη αποστολή, αυτήν της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Εσείς όμως αυτό το 32% το προσβάλετε επιστρέφοντας με ταχύτητα, ολοταχώς στο 3% του DNA σας. Είναι δικαίωμά σας να το κάνετε. Είναι δικαίωμά σας. Αυτό που δεν είναι δικαίωμά σας, είναι να ξαναγυρίζετε την κοινωνία σε εποχές διχασμού. Αυτές που τις έδωσε, τις έζησε, τις πλήρωσε, τις ξεπέρασε.
«Ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν», άκουσα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να ισχυρίζονται ότι αυτό δεν το είπατε ποτέ. Το έχετε πει καμιά δεκαριά φορές. Εάν λοιπόν πάλι καταφέρουμε να έχουμε ένα κέρδος από τη σημερινή συζήτηση, θα ήταν μία ρητή και σαφή τοποθέτησή σας, κ. Τσίπρα, ότι το σύνθημα το δικό σας, «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν» το 2021 το αφήνετε οριστικά πίσω. Αυτό προσωπικά μου αρκεί.
Αφήνω την αξιωματική αντιπολίτευση, τελειώνοντας κύριε Πρόεδρε, να αναζητήσει την ταυτότητά της. Κοιτάζω μπροστά και θα ήθελα να απευθυνθώ στους νέους μας. Γιατί απέναντί τους ως εκπρόσωπος της εξουσίας και απολογούμαι και εξηγούμαι. Και είναι προσωπική μου δέσμευση να κάνω φιλικότερο το πρόσωπο του κράτους και αποτελεσματικότερη τη διακυβέρνησή μας.
Ζητώ όμως και τη δική τους βοήθεια. Δεν κουνάω το δάχτυλο. Ανοίγω, ανοίγουμε όλοι τα αυτιά μας για να σας ακούσουμε και ειδικά οι νέοι σήμερα δεν πρέπει να είναι υποταγμένοι. Πρέπει να είναι υποψιασμένοι. Είναι σημαντικό νομίζω να γνωρίζουν ότι μία ανάρτηση στο διαδίκτυο δεν συνιστά πάντα την απόλυτη αλήθεια. Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στους νέους μας ότι έτσι όπως λειτουργούν σήμερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι αλγόριθμοι των μεγάλων πλατφορμών που χρησιμοποιούν, στην ουσία αναπαράγουν και επιβραβεύουν τις όποιες απόψεις μπορεί να ήδη έχουν. Δημιουργούν στεγανά. Στεγανά έντασης, όχι στεγανά διαλόγου. Στεγανά όπου ανατροφοδοτούνται τα στερεότυπα τα οποία έχουν από τη μία και από την άλλη πλευρά και αυτό είναι κακό για τη δημοκρατία μας, είναι κακό για το επίπεδο του διαλόγου μας. Διότι εγκλωβίζονται με αυτόν τον τρόπο οι νέοι στις απόψεις τους, χωρίς να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, χωρίς να αμφισβητούν αυτό το οποίο βλέπουν, αυτό το οποίο ο οποιοσδήποτε μπορεί «να τους σερβίρει».
Μέσα στο χρόνο η νέα γενιά πολιορκείται και από μύθους και από απόηχους πραγματικών γεγονότων. Και είναι φυσικό, το καταλαβαίνω, πάντα συμβαίνει. Και οι σημερινές αδυναμίες της πολιτείας να την εξεγείρουν. Αλλοίμονο εάν ζητούσαμε από τους νέους να παραιτηθούν από την αμφισβήτηση. Αλλοίμονο. Θα πρέπει κάθε κοινωνία η οποία θέλει να προχωρήσει να επιζητεί αυτή την αμφισβήτηση. Και πιστεύω τελικά ότι μέσα από αυτή την αμφισβήτηση θα συναντηθούμε με τη νέα γενιά. Δεν λειτουργεί με δόγματα, ούτε με έτοιμες λύσεις, ούτε με ακίνητες βεβαιότητες.
Η βία όμως, το πιστεύω ακράδαντα, δεν ταιριάζει σε αυτή τη γενιά. Και ένα έχω να πω σήμερα στα νέα παιδιά, ότι ο διχασμός τελικά σημαίνει μαρασμός. Μην βάλετε φωτιά στον δρόμο, εάν θέλετε βάλτε φωτιά στη σκέψη σας και υψώστε τη γροθιά σας αλλά και τα μυαλά σας για να αμφισβητήσετε με κριτική σκέψη αυτά τα οποία δεν σας αρέσουν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην πιο κρίσιμη στιγμή της πανδημίας δεν πρέπει να αφήσουμε τις συνέπειές της να μολύνουν τον κοινωνικό ιστό. Δεν μπορεί, κ.Τσίπρα, δεν μπορεί σε αυτή τη συγκυρία να ακούγονται κατηγορίες για επιστροφή στη δεκαετία του ’50. Τότε η δημοκρατία μας ήταν ατελής. Η χώρα ήταν πληγωμένη από τον Εμφύλιο. Όσοι μιλούν με όρους εκείνης της εποχής αναφέρονται στους πατεράδες μας, στις γιαγιάδες μας και στους παππούδες μας.
Εγώ επιμένω να μιλώ για πράξεις και ευθύνες που έγιναν επί των δικών σας ημερών. Πώς είναι δυνατόν σήμερα να έρχεστε και να μιλάτε για μία εποχή στην οποία ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού ιστού δεν είχε πολιτικά δικαιώματα; Για μία εποχή στην οποία δεν ψήφιζαν οι γυναίκες. Και να κάνετε τέτοιες αντιπαραθέσεις και να συγκρίνετε αυτή τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του 2021 με το τι έγινε στη χώρα μας το ’50. Και μετά κατηγορείτε εμάς, κ. Τσίπρα, ότι επιστρέφουμε σε εμφυλιοπολεμικά στερεότυπα; Εμείς επιστρέφουμε σε εμφυλιοπολεμικά στερεότυπα;
Λύσαμε, κ. Τσίπρα, τις διαφορές μας με την ιστορία εδώ και πολύ καιρό. Αυτή η παράταξη νομιμοποίησε το Κομμουνιστικό Κόμμα το 1974. Ο Παύλος Μπακογιάννης ήταν ο πρωτεργάτης της εθνικής συμφιλίωσης το 1989 όταν σε αυτή τη θέση ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Κύρκος χειροκροτούσαν την τοποθέτηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη μετά τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη. Και όταν η «Αυγή» μιας άλλης εποχής έγραφε ότι δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από τον νεοαυριανισμό και κατήγγειλε χωρίς αστερίσκους και χωρίς περιστροφές την τρομοκρατία. Γιατί πάτε πίσω; Γιατί πάτε πίσω, πέρα και πάνω από τη δική σας ιστορική καταβολή;
Δεν είναι, λοιπόν, δυνατόν στο όνομα της δημαγωγίας να αλλάζουμε το νόημα των λέξεων. Όχι μόνο γιατί έτσι καταργείται ο διάλογος και επικρατεί ο φτηνός λαϊκισμός. Αλλά γιατί μέσα από την ευκολία των εντυπώσεων μπορεί να ανοίγει πράγματι ο δρόμος για κάτι πολύ χειρότερο. Για δικτατορία του κορονοϊού φωνάζει άλλωστε το ακροδεξιό ΑfD στη Γερμανία. Αυτό επίσης καλεί σε διαδηλώσεις και πάντα το περιθώριο αναζητεί οξυγόνο στον πυρήνα της πολιτικής ζωής.
Έχουμε, λοιπόν, όλοι χρέος αυτό το οξυγόνο να μην του το παρέχουμε. Όταν βαδίζει ένα κόμμα της ελληνικής Βουλής δίπλα στο Ρουβίκωνα, δίπλα στους μπαχαλάκηδες, δίπλα στους χούλιγκαν, τροφοδοτείτε αυτή την ένταση. Και όταν εξακολουθείτε να μιλάτε για δημοκρατία σε καραντίνα τότε εσείς στρώνετε το δρόμο σε αυτόκλητους πολιτοφύλακες της αναρχίας να ελέγχουν την κυκλοφορία και τους κατοίκους του Ζωγράφου.
Είναι καιρός, λοιπόν, να συμφωνήσουμε τι Δημοκρατία πραγματικά θέλουμε γιατί για εμάς η κάθε αυθαιρεσία αστυνομικού οργάνου είναι ευκαιρία για περισσότερο εκδημοκρατισμό. Για κάποιους άλλους, όπως διαπίστωσα και σήμερα, είναι ευκαιρία για περισσότερο διχασμό. Για εμάς είναι ένα προσκλητήριο ενδυνάμωσης των θεσμών και σας κατέθεσα σήμερα μία σειρά από θεσμικές παρεμβάσεις για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Για άλλους είναι αφορμή αποδυνάμωσης των κοινωνικών δεσμών. Τέτοια περιστατικά δεν μπορούν, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για ευρύτερα επεισόδια. Ούτε βέβαια να εξισώνονται με το ανιστόρητο επιχείρημα «Η βία γεννά βία». Όχι, κ. Τσίπρα, η βία δεν γεννά βία. Μόνο ο βίαιος λόγος γεννά τελικά τη βίαιη πράξη. Η βία από μόνη της δεν γεννά τίποτα, γέννα μόνο χάος.
Και μετά τα τραγικά γεγονότα της Νέας Σμύρνης υπενθύμισα ότι στις εκλογές της 7ης Ιουλίου του 2019 πήρα μία εντολή. Η εντολή ήταν να εγγυηθώ την ενότητα, την ασφάλεια και την ευημερία όλων των Ελλήνων. Και σε αυτή την αποστολή μένω πιστός θεωρώντας την ομαλότητα, την ασφάλεια, προϋπόθεση δημοκρατίας. Επαναλαμβάνω, σε αυτή μου την αποστολή θα μείνω συνεπής. Η ομαλότητα είναι προϋπόθεση δημοκρατίας, είναι και προϋπόθεση δικαιοσύνης. Οι ισχυρότεροι μπορούν πάντα να προστατεύονται. Οι πιο αδύναμοι είναι αυτοί που έχουν ανάγκη την ασπίδα της πολιτείας. Δεν θα επιτρέψω να ξαναζήσουμε φαινόμενα κατάλυσης της έννομης τάξης όπως αυτά που βιώσαμε το 2008 και το 2011. Και δεν θα το επιτρέψω όχι γιατί είναι η δική μου άποψη, αλλά γιατί αυτό θέλει η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας.
Γιατί κ. Τσίπρα, και τελειώνω με αυτό, στην πολιτεία αναθέτουν την υπεράσπισή τους τελικά όλες οι οργανωμένες κοινωνίες. Διαφορετικά επικρατεί η ζούγκλα, ο διαρκής φόβος και ο κίνδυνος του βίαιου θανάτου, όπως έγραφε ο Thomas Hobbes στο «Leviathan». Ένας τέτοιος δρόμος δεν μπορεί, δεν επιτρέπεται να ανοίξει στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.
Στην εχθροπραξία, στο μίσος, στο αίμα, η μόνη απάντηση μπορεί να είναι η ενότητα. Αυτή που οικοδομείται στα σύνορα της ελευθερίας με τη δικαιοσύνη. Και γι’ αυτό η απάντηση στο σύνθημα «Η βία γεννά βία» η δική μου απάντηση είναι άλλη, το σύνθημά μας είναι άλλο, «Ο διάλογος γεννά διάλογο, ο διάλογος γεννά πρόοδο».
