ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΚΟΡΥΦΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ - ΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 2010Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Κυρίες και κύριοι, όπως ξέρετε, η συνάντηση Ασίας - Ευρώπης είναι ένα φόρου διαλόγου, ουσιαστικού διαλόγου, που ξεκίνησε από το 1996, για να αναζητήσουμε τις συνεργασίες, αλλά και τις συνέργειες των δύο μεγάλων αυτών περιοχών, που αποτελούν περίπου το 60% της οικονομικής δραστηριότητας στον πλανήτη μας.
Είναι μια ευκαιρία, αλλά θα έλεγα και μια ανάγκη πια, όχι μόνο για ανταλλαγή απόψεων, αλλά και για διαμόρφωση προτάσεων, θέσεων και αποφάσεων, τελικά, στα αρμόδια διεθνή φόρα, όπως είναι το G20 και ο ΟΗΕ, για πολύ μεγάλα θέματα, όπως η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την ανάγκη ενός νέου προτύπου ανάπτυξης, της λεγόμενης «πράσινης», καθαρής ανάπτυξης και παράλληλα, βεβαίως, για την αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων, της κοινωνικής συνοχής, της ανεργίας, της φτώχειας και της ανισότητας, που υπάρχουν στον πλανήτη μας.
Και η δική μου τοποθέτηση, έχοντας και την εμπειρία, την πολύ σκληρή, των αγορών απέναντι στην Ελλάδα το τελευταίο έτος, ήταν για την ανάγκη να ρυθμίσουμε τις αγορές διεθνώς, να υπάρξουν εκείνοι οι κανόνες και εκείνη η εποπτεία, που διαμορφώνουν διαφάνεια, αλλά μετατρέπουν και τις αγορές σε εργαλείο εξυπηρέτησης των πολιτών μας, των κοινωνιών μας, των λαών μας - και όχι το αντίθετο.
Κι αυτό, ώστε να συμβάλουν, ουσιαστικά και με νέα εργαλεία, που μπορούμε να έχουμε, όπως είναι το «transaction tax» και το «Tobin tax», δηλαδή o φόρος επί των συναλλαγών και ο φόρος επί του διοξειδίου του άνθρακα αντίστοιχα, καθώς και τα πράσινα ομόλογα, στο να υπάρξει εκείνο το σημαντικό κεφάλαιο για την επένδυση στην ανάπτυξη. Και μάλιστα, σε μια άλλη μορφή ανάπτυξης, βιώσιμης ανάπτυξης, που σέβεται το περιβάλλον, που φέρνει νέα τεχνολογία, που επενδύει στον άνθρωπο, που δίνει δουλειές, αλλά ουσιαστικές δουλειές, όχι μισθούς πείνας.
Αυτό θα συμβάλλει και στην αντιμετώπιση της φτώχειας, με τη μεταφορά τεχνογνωσίας, αλλά και επενδύσεων, μέσα από αυτά τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Η πρότασή μας, είναι μια προοδευτική πρόταση για τις αλλαγές που χρειάζονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι πράγματα, που έχω επαναλάβει σε πολλά φόρα, βεβαίως, τα οποία, όμως, πιστεύω ότι σιγά-σιγά, από προτάσεις που αντιμετωπίζονταν αρχικώς με σκεπτικισμό, γίνονται προτάσεις που συζητούνται πια σοβαρά από όλους, ως αναγκαία πια διαμόρφωση μιας παγκόσμιας προσέγγισης και διακυβέρνησης για τα μεγάλα θέματα της ανθρωπότητας και του πλανήτη μας.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε σε αυτό το φόρουμ, όπου συμμετέχουν πια ως νέα μέλη η Ρωσία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, αυτά τα μεγάλα θέματα και, παράλληλα, να δούμε πώς οι συνέργειες μπορούν να βοηθήσουν την Ευρώπη.
Νομίζω ότι ήταν εμβληματικής σημασίας, συμβολικής αλλά και ουσιαστικής σημασίας, η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Κίνας, με πρώτη στάση στην Αθήνα, να εξαγγέλλει την ευρωπαϊκή πολιτική της Κίνας από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, που είναι και σύμβολο της Δημοκρατίας, από τη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία. Δεν είναι τυχαίοι αυτοί οι συμβολισμοί.
Και οι συμφωνίες οι οποίες επιτεύχθηκαν, οι οποίες αποφασίστηκαν μεταξύ μας, διμερώς, ήταν μια ψήφος εμπιστοσύνης όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά ήταν και μια ψήφος εμπιστοσύνης μεταξύ Κίνας και Ευρώπης, Ασίας θα έλεγα και Ευρώπης, εμπιστοσύνης προς το ευρώ και στήριξης του ευρώ, κάτι το οποίο δείχνει τη σημασία αυτών των συναντήσεων, αλλά και των συμφωνιών που κάναμε Ελλάδα και Κίνα.
Αυτή η συμφωνία υπήρξε και αντικείμενο συζήτησης, όχι στις επίσημες συζητήσεις - παρότι και εγώ αναφέρθηκα σε αυτήν, αλλά και άλλοι -αλλά σε πολλές από τις συζητήσεις που κάναμε διμερώς, όπου υπήρξε ενδιαφέρον γύρω απ’ αυτή τη συνάντηση και τη συμφωνία που κάναμε με την Κίνα. Κι αυτό, διότι αναδεικνύει ακριβώς την εμπιστοσύνη που υπάρχει μεταξύ των δύο πλευρών, Ευρώπης και Ασίας, αλλά και μια νέα πορεία της χώρας μας.
Μια χώρα που, πριν από ένα χρόνο, βρέθηκε στη χειρότερη μετά τη μεταπολίτευση κατάσταση, βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού, της κατάρρευσης και της χρεοκοπίας. Και σήμερα, με κόπο, με πόνο, πράγματι, και με θυσίες του Ελληνικού λαού, ανακτά την αξιοπιστία της διεθνώς. Γίνονται τα πρώτα, αλλά σημαντικά βήματα, τα οποία είναι επενδυτικά, που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη και θα δώσουν πια - και δίνουν ήδη - μια νέα αξιοπιστία στη χώρα μας.
Αυτό είναι που αναγνωρίζεται και αναγνωρίστηκε από πολλούς και σε διμερείς επαφές που είχα, το οποίο νομίζω αποτελεί ένα θετικό μήνυμα. Και βεβαίως, οι συναντήσεις μου είχαν ως στόχο τη συνέχιση αυτής της προσπάθειας, της προβολής των θετικών στοιχείων της Ελλάδας, της προσπάθειας που κάνουμε και των αποφάσεων που έχουμε πάρει, ώστε πράγματι να μπορέσουμε το γρηγορότερο να φύγουμε από αυτή τη δύσκολη στιγμή και να πάμε στην ανάπτυξη και στην κοινωνική ευημερία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είχα την ευκαιρία να συναντήσω και τον Αντιπρόεδρο της Ινδίας. Είναι πάρα πολύ θερμές οι σχέσεις μας με την Ινδία. Βεβαίως, υπάρχει η δυνατότητα και εδώ, να έχουμε μια στρατηγική σχέση, μια σχέση ανάπτυξης. Είναι μια αναδυόμενη οικονομία, όπως είναι και η Κίνα. Και είτε στην υψηλή τεχνολογία, όπου γνωρίζουμε ότι έχουν μία πολύ μεγάλη εξέλιξη, είτε στον τουρισμό, όπου και αυτοί έχουν πια ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι θέλουν να επισκεφτούν άλλα μέρη του κόσμου, είτε στην πολιτιστική ανάπτυξη και βιομηχανία, έχουν μια πολύ σημαντική, μία από τις πιο μεγάλες πολιτιστικές βιομηχανίες.
Βεβαίως, και σε αυτή την περίπτωση, μιλάμε για την αξιοποίηση της δικής μας παραδοσιακής βιομηχανίας, της ναυτιλιακής μας βιομηχανίας. Διότι και η Ινδία έχει ως βασικό στόχο στην οικονομία της τις εξαγωγές και, βέβαια, και τις εξαγωγές στην Ευρώπη. Άρα, και εδώ μπορεί ο Πειραιάς να παίξει καθοριστικό ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια.
Αυτά συζήτησα με τον Αντιπρόεδρο της Ινδίας. Και βεβαίως, πάντα συζητάμε και την παραδοσιακά θετική σχέση που είχε ανέκαθεν η Ελλάδα με την Ινδία, όπως οι σχέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου με την οικογένεια Γκάντι, αλλά και για τις προσπάθειές μας για τη μη εξάπλωση των πυρηνικών όπλων, των όπλων μαζικής καταστροφής, για τα θέματα ασφάλειας κ.λπ.
Είχα επίσης την ευκαιρία να γνωρίσω τη νέα Πρωθυπουργό της Αυστραλίας, την κυρία Γκίλαρντ, η οποία με προσκάλεσε στην Αυστραλία, όπου έχουμε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του Ελληνισμού. Παράλληλα, όμως, η Αυστραλία μπορεί να συμβάλει σε πολλούς τομείς, με την τεχνογνωσία της.
Ήδη, εδώ και μήνες συνεργαζόμαστε για θέματα λειτουργίας της Κυβέρνησης, διότι οι θεσμοί που λειτουργούν στο Δημόσιο στην Ελλάδα, ο τρόπος λειτουργίας μιας κυβέρνησης είναι απαρχαιωμένος. Και εμείς, φέρνουμε συνεχώς, με τις επιτελικές αλλαγές που κάνουμε με τον «Καλλικράτη», αλλά και με τις αλλαγές σε κεντρικό επίπεδο, μια λειτουργία πολύ πιο αποτελεσματική και πολύ πιο σύγχρονη. Οι Αυστραλοί έχουν βοηθήσει, λοιπόν, όπως έχουν κάθε λόγο να συμβάλουν - και θέλουν να μας βοηθήσουν - σε θέματα υψηλής τεχνολογίας, στο σύστημα πρόνοιας, στο σύστημα υγείας και σε άλλους τομείς.
Στο περιθώριο, βεβαίως, είχα την ευκαιρία να συναντήσω και άλλους Πρωθυπουργούς, όπως της Ταϊλάνδης, καθώς και πολλούς από τους Ευρωπαίους, όπως συνηθίζεται, ενώ είχα και μια εθιμοτυπική συνάντηση με τον Βασιλιά Αλβέρτο.
Μ. ΣΠΙΝΘΟΥΡΑΚΗΣ («ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ»): Κύριε Πρόεδρε, η εικόνα που έχουμε είναι ότι οι σχέσεις της Ασίας, αλλά κυρίως της Κίνας με την Ευρώπη, είναι σε μια καλή κατάσταση. Παράλληλα, είναι σαφές ότι τουλάχιστον στο παρασκήνιο υπάρχουν σημαντικές διαφορές, όπως η νομισματική ισοτιμία και το νόμισμα της Κίνας, το οποίο παραμένει πολύ χαμηλά. Από την άλλη μεριά, οι Κινέζοι καταλογίζουν στους Ευρωπαίους ένα είδος προστατευτισμού, ότι δεν αφήνουν να γίνουν επενδύσεις.
Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια προοπτική για βελτίωση των σχέσεων της Κίνας με την Ευρώπη στο εγγύς μέλλον; Αυτά τα προβλήματα μπορούν να ξεπεραστούν και κυρίως το χαμηλό Γιαν και, από την άλλη μεριά, ο προστατευτισμός των Ευρωπαίων;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πιστεύω ότι αυτά πρέπει να τα δούμε σε ένα συνολικό πλαίσιο, της λεγόμενης «οικονομικής διακυβέρνησης» στον πλανήτη μας. Εάν τα δει κανείς απομονωμένα, φοβάμαι ότι δεν θα τα λύσουμε, απλώς θα βρισκόμαστε σε μία διελκυστίνδα, περιμένοντας να λυθούν από τις εξελίξεις και όχι πάντα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Όλα αυτά πρέπει να τα δούμε στο πλαίσιο των προσπαθειών που γίνονται, όπως και να δούμε την αντιμετώπιση γενικότερα της οικονομικής κρίσης, γενικότερα του τι σημαίνει ανταγωνιστικότητα, τι σημαίνει κοινωνική συνοχή και πού μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες για τους εργαζόμενους στις αναδυόμενες και στις αναπτυσσόμενες χώρες - οικονομίες, διότι κι αυτό είναι ένα στοιχείο της ανταγωνιστικότητάς τους.
Δεν θέλουμε να κάνουμε μια κούρσα - όπως λένε - προς τον πάτο στις αναπτυγμένες χώρες, όπου εμείς έχουμε κατακτήσει σημαντικά οφέλη κοινωνικής πρόνοιας, μισθοδοσίας και προστασίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Αυτά είναι πράγματα, τα οποία θα θέλαμε να δούμε να υιοθετούνται και να εμπεδώνονται στις αναδυόμενες οικονομίες και στις αναπτυσσόμενες χώρες - και όχι το αντίστροφο.
Άρα, λοιπόν, είναι και αυτό. Είναι και το θέμα της πράσινης ή της καθαρής ενέργειας, ενός άλλου μοντέλου ανάπτυξης. Και χαίρομαι που και ο Πρωθυπουργός της Κίνας αναφέρθηκε σε αυτό σήμερα το πρωί, λέγοντας ότι, «εμείς δεν θα ακολουθήσουμε το μοντέλο των αναπτυγμένων χωρών, που κατέστρεψαν το περιβάλλον, γι’ αυτό δίνουμε μεγάλη έμφαση στην τεχνολογία, την καινούργια τεχνολογία, τη σύγχρονη τεχνολογία της καθαρής και πράσινης ενέργειας».
Εγώ θεωρώ ότι αν επενδύσουμε εκεί, θα δώσουμε ώθηση στις οικονομίες μας, αρκεί όμως στο Κανκούν, στο Μεξικό, όπου θα γίνει η συνάντηση τους επόμενους μήνες, να υπάρξει αυτό που δεν υπήρξε στην Κοπεγχάγη: να υπάρξει πραγματικά ένα σοβαρό πλαίσιο κινήτρων για την επένδυση στην πράσινη ανάπτυξη.
Εμείς, ως χώρα, έχουμε πλεονεκτήματα, θα επενδύσουμε και θα έχουμε όφελος και δουλειές για τη χώρα μας, και απ’ αυτό. Όμως, αν θέλουμε να δούμε μια ευρύτερη και πιο γρήγορη ανάκαμψη διεθνώς, χρειάζεται να υπάρξει ένα σοβαρό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κινηθούμε ως παγκόσμια οικονομία.
Κανόνες, πιθανώς φόρο στο διοξείδιο του άνθρακα, πράσινα ομόλογα, όπως έχω πει, είναι σημαντικά εργαλεία, για να μπορούμε να πάμε σε μια άλλη οικονομία και να βοηθήσουμε και τις αναπτυγμένες χώρες, που έχουν ένα πρόβλημα λόγω του χρέους τους, αλλά και τις φτωχότερες χώρες, που δεν έχουν την πρόσβαση σε κεφάλαια, για να μπορούν να έχουν την τεχνογνωσία και τη δυνατότητα σ’ αυτή την άλλη, πράσινη ανάπτυξη.
Εάν δεν το κάνουμε αυτό, θα έχουμε συνεχώς μια επιδείνωση στο περιβάλλον, θα έχουμε προβλήματα, όπως αυτά που βλέπουμε σε πολλές χώρες, παραδείγματος χάρη στο Πακιστάν, με τις πλημμύρες και την τεράστια μετατόπιση πληθυσμών, άρα και προσφυγιά, μετανάστευση, με όλα τα συνεπακόλουθα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Και βεβαίως, θα έχουμε και την αδυναμία να αντιμετωπίσουμε το ενεργειακό πρόβλημα που θα οξύνεται και θα υπάρχει ανταγωνισμός στην πρόσβαση σε ενεργειακές πηγές.
Γι’ αυτό, θεωρώ ότι θα είναι λάθος εάν το G-20 επικεντρωθεί μόνο σε ένα ή δύο θέματα μεμονωμένα, δηλαδή στο θέμα της ισοτιμίας ή των ισοτιμιών των διαφόρων νομισμάτων, ή στο θέμα του προστατευτισμού, και δεν δει το σύνολο των προβλημάτων, προκειμένου να υπάρχει ένα συνολικό πακέτο στην οικονομική διακυβέρνηση παγκοσμίως.
Η Ευρώπη μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και νομίζω ότι η συζήτηση που έγινε σήμερα εδώ είχε θετικά στοιχεία προς αυτή την κατεύθυνση.
Θ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ («ΕΤ3»): Κύριε Πρόεδρε, η προσέγγιση με την Κίνα είναι εξαιρετικά σημαντική. Κατανοούμε ότι είναι μια τεράστια χώρα, προφανώς έχει να δώσει πολλά στην ελληνική οικονομία. Εγώ όμως θα ήθελα να σας ρωτήσω για μια άλλη χώρα της Άπω Ανατολής, για την Ιαπωνία, με την οποία βλέπουμε ότι πολύ μεγάλα consortia ευρωπαϊκά έχουν αρχίσει και κάνουν πολύ συγκεκριμένες συνεργασίες. Εμείς έχουμε κάνει κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Κάνουμε κινήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις. Όμως, θα μου επιτρέψετε να πω, ότι είμαι ένας Πρωθυπουργός που έχει κάνει πάρα πολλά ταξίδια και πάρα πολλές επαφές τους τελευταίους μήνες, μέσα σε ένα χρόνο. Θα έρθει και η σειρά της Ιαπωνίας, θα κοιτάξουμε και την Ιαπωνία, θα κοιτάξουμε παντού, όπου υπάρχουν δυνατότητες.
Πιστεύω όμως ότι, το βασικό για να μπορεί να έχει κανείς αυτές τις επαφές με αποτέλεσμα, είναι να διαμορφώσει ένα αίσθημα αξιοπιστίας και σιγουριάς, ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο. Η επιτυχία μας, δεν είναι απλώς μια διπλωματική επιτυχία μιας κουβέντας. Είναι μια συστηματική σχέση που αναπτύσσουμε, διαμορφώνοντας στρατηγικές συνεργασίες και κοινά συμφέροντα, όπως τώρα με την Κίνα και, βεβαίως, τα διαμορφώνουμε έχοντας πείσει πια, ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε έναν διαφορετικό δρόμο.
Δεν είμαστε η Ελλάδα που ήμασταν πριν από ένα χρόνο - αναξιόπιστη, χωρίς να μας πιστεύει κανένας, με τα τεράστια χρέη να δημιουργούν φόβο και πανικό στις αγορές.
Είμαστε η Ελλάδα, η οποία ξεφεύγει - με κόπο όπως είπα, με πόνο - από μια δύσκολη κατάσταση, αλλά αυτό αναγνωρίζεται και έχει επαίνους.
Και βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι τελείωσε και η πορεία μας. Όμως, είναι τα πρώτα και, όπως είπα, πολύ σημαντικά δείγματα. Πιστεύω ότι αν συνεχίσουμε αυτή την πορεία, θα έχουμε και άλλα τέτοια θετικά δείγματα, ώστε το γρηγορότερο να μπορούμε να φύγουμε από αυτή τη δύσκολη δίνη στην οποία βρεθήκαμε. Και παράλληλα, να μπορούμε να δώσουμε την προοπτική και την αισιοδοξία στον Ελληνικό λαό για ανάπτυξη, για προοπτική, για ευημερία και για κοινωνική δικαιοσύνη.
