ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ, RECEP TAYYIP ERDOGAN, ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥΣ, ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2010
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Να καλωσορίσω και πάλι τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας, τον Tayyip Erdogan. Είναι χαρά μου που τον καλωσορίζω, μαζί με τους Υπουργούς του, σε αυτή την πολύ σημαντική πρωτοβουλία που πήραμε. Μια πρωτοβουλία, που δίνει φωνή στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, αλλά και ευρύτερα της Μεσογείου, για τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και που συνδυάζει την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, με την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μας. Δηλαδή, την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης, ως ένα σημαντικό μέσο για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος και, από την άλλη μεριά, για να στηρίξουμε την οικονομική μας συνεργασία, την επένδυση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους πολίτες μας στην ευρύτερη περιοχή.
Αυτή η πρωτοβουλία δείχνει και κάτι ακόμα, ότι παρά τις διαφορές που μπορεί να υπάρχουν στην περιοχή, τα ζητήματα του σήμερα και του μέλλοντος της Μεσογείου, είναι αυτά που μπορούν να μας ενώσουν. Ο αγώνας να σώσουμε την περιοχή μας από τους κινδύνους και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σήμερα, μας ενώνει.
Είχαμε βέβαια την ευκαιρία να συζητήσουμε και πολλά άλλα θέματα και να αξιολογήσουμε, κατ' αρχήν, μετά από την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Erdogan στην Αθήνα, στο κοινό Συμβούλιο Συνεργασίας που έχουμε θεσμοθετήσει, την πορεία των συναντήσεων πολλών εκ των Υπουργών μας, των διμερών τους συναντήσεων, σε πολλούς τομείς, αλλά και να προγραμματίσουμε περαιτέρω συναντήσεις, και Υπουργών, και δικές μας, καθώς και αμοιβαίες επισκέψεις, στο πλαίσιο της προετοιμασίας μας για την επόμενη συνάντηση, που θα γίνει στην Τουρκία.
Επιπλέον, συζητήσαμε τη συνεργασία μας στα ζητήματα της ενέργειας, που προχωρά πολύ θετικά, την περαιτέρω οικονομική συνεργασία, τη συνεργασία στον τουρισμό, αλλά και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, την οποία η Ελλάδα στηρίζει, πάντα βεβαίως στο πλαίσιο των αμοιβαίων υποχρεώσεων και αρχών που διέπουν αυτή τη θέση.
Είχαμε την ευκαιρία να αξιολογήσουμε και τις διμερείς μας σχέσεις, τις διερευνητικές επαφές που έχουμε συστηματοποιήσει τους τελευταίους μήνες, αλλά και την πορεία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.
Συζητήσαμε και ένα άλλο, πολύ σημαντικό ζήτημα, που αφορά και στις δύο χώρες, από πολλές πλευρές. Αφορά πρώτα απ’ όλα στο θέμα της φιλελευθεροποίησης των θεωρήσεων της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και, παράλληλα, στα κύματα των προσφύγων και μεταναστών, που περνούν μέσα από την Τουρκία και έρχονται στην Ευρώπη και, βεβαίως, έρχονται και στην Ελλάδα, μέσα από τα ελληνικά σύνορα. Αυτό αφορά και στη διαπραγμάτευση που γίνεται για τη Συμφωνία Επανεισδοχής μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας.
Εδώ αποφασίσαμε μια κοινή πρωτοβουλία. Μια κοινή πρωτοβουλία και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και σε συνεργασία μεταξύ μας, οι δύο χώρες. Να συστηματοποιήσουμε πολύ πιο αποτελεσματικά τη συνεργασία μας, για το πρόβλημα που δημιουργείται με την αθρόα προσέλευση προσφύγων και μεταναστών, που έρχονται προς την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Παράλληλα με αυτή τη δράση, η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία θα κινηθούν, ώστε να υπάρξει μια επιτάχυνση της προσπάθειας από πλευράς της Ευρώπης, για τη φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων, κάτι που θα είναι θετικό, πιστεύουμε, και για την Ευρώπη, αλλά και για τον τουρισμό στη δική μας περιοχή. Και αποφασίσαμε να εντείνουμε τη συνεργασία μας, για να βοηθήσουμε στην υπογραφή της Συμφωνίας Επανεισδοχής μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας.
Πιστεύουμε ότι αυτή η συνεργασία μπορεί επίσης να βοηθήσει στο να χτυπήσουμε ένα ρεύμα ξενοφοβίας, που δυστυχώς δημιουργείται στην ευρύτερη Ευρώπη, κάτι που πρέπει να αποτρέψουμε, μέσα από σοβαρές πολιτικές που ασκούμε. Και πιστεύω ότι, συνεργαζόμενες η Ελλάδα και η Τουρκία, μπορούν να δώσουν αυτό το παράδειγμα.
Τέλος, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε θέματα της ευρύτερης περιοχής, όπως είναι το θέμα της Μέσης Ανατολής, αλλά και του Ιράκ και του Ιράν, που απασχολούν και τις δύο χώρες μας.
Και πάλι, να ευχαριστήσω τον φίλο μου Tayyip, που είναι εδώ μαζί μας, με τον οποίο από κοινού πήραμε αυτή την πρωτοβουλία, η οποία βλέπουμε ότι έχει τύχει σημαντικής αναγνώρισης και από την Ευρώπη και διεθνώς.
R. TAYYIP ERDOGAN: (ΑΝΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Αξιότιμε Πρωθυπουργέ, αξιότιμοι εκπρόσωποι του Τύπου, θα ήθελα καταρχήν να σας χαιρετίσω και να σας ευχαριστήσω. Να ευχαριστήσω όλους, για τη φιλοξενία και την προθυμία που έδειξαν σε εμένα και στη συνοδεία μου, από την πρώτη στιγμή που ήρθα στη χώρα σας.
Θα ήθελα να αναφερθώ, καταρχήν, στο χθεσινοβραδινό δείπνο, το οποίο πράγματι ήταν ένα οικογενειακό δείπνο, που είχε εμπλουτιστεί με τη φιλία των δύο πλευρών. Και βέβαια, σήμερα, συνεχίστηκαν οι συνομιλίες σε μια πολύ θετική ατμόσφαιρα.
Κατά το περασμένο ταξίδι μου στην Ελλάδα, τον Μάιο, είχαν γίνει πολύ λεπτομερείς διαπραγματεύσεις και συζητήσεις και εν συνεχεία υπογράφηκαν περίπου 20 συμφωνίες. Μετά από πέντε μήνες, τώρα ξαναβρισκόμαστε εδώ και, βέβαια, η αιτία τώρα είναι διαφορετική, είναι το θέμα της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή της Μεσογείου.
Κατά το τελευταίο έτος, έξι Τούρκοι Υπουργοί επισκέφτηκαν την Ελλάδα και, από την Ελλάδα, επισκέφθηκαν την Τουρκία τέσσερις Έλληνες Υπουργοί. Θα ήθελα να τονίσω ξεκάθαρα ότι οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών συναντώνται πολύ συχνά. Και βέβαια, όλα αυτά αποτελούν βήματα, τα οποία δίνουν εμπιστοσύνη για το μέλλον.
Ενώ από τη μία πλευρά γίνεται συζήτηση για την κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο, εμάς, μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι επικρατεί ένα τέτοιο κλίμα φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Η κλιματική αλλαγή σε όλο τον κόσμο είναι ένα πρόβλημα κοινό, είναι ένα πρόβλημα όλων μας. Και βέβαια, και αυτό το πρόβλημα του κλίματος της Μεσογείου δεν αποτελεί ξεχωριστό πρόβλημα από το γενικότερο που επικρατεί.
Βεβαίως, και με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, θα πρέπει να γίνουν πολλά και διαφορετικά βήματα. Με λύπη θα πρέπει να πω ότι ακόμα και αυτοί οι οποίοι έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο του Κιότο, φάνηκε ότι δεν μπορούν να συνεισφέρουν όλοι μαζί και να υπάρξει μία συνεργασία μεταξύ τους. Και δεν μπορώ να πω ότι εκπληρώνονται τα απαιτούμενα από το Πρωτόκολλο του Κιότο.
Τώρα, θα πρέπει όλοι μαζί να βοηθήσουμε για μία πιο δίκαιη προσέγγιση. Και θα πρέπει, ειδικότερα, να ενδιαφερθούμε για το θέμα των αναπτυγμένων χωρών και του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν. Η προσέγγιση εκείνων θα αποτελέσει παράδειγμα, συν τω χρόνο, για τις υπόλοιπες χώρες.
Έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι, οργανώθηκε από την Ελλάδα αυτή η πρώτη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στην περιοχή της Μεσογείου, διότι είναι ένα θέμα το οποίο επεκτείνεται, πέραν του φυσικού φαινομένου, και στο πολιτικό επίπεδο.
Θα ήθελα να συγχαρώ τον φίλο μου, τον Γιώργο Παπανδρέου, γι' αυτή τη διοργάνωση. Θα εκδοθεί ένα τελικό ανακοινωθέν από τη συνάντηση αυτή και, ασφαλώς, η Διάσκεψη στην Ελλάδα θα αποτελέσει μια βάση για την επόμενη Διάσκεψη που θα γίνει.
Όσον αφορά τα άλλα θέματα, θα πρέπει να πω ότι είχαμε μια πλούσια ημερήσια διάταξη. Επιβεβαιώσαμε για μια ακόμη φορά ότι θα συνεχίσουμε στην πορεία που ξεκινήσαμε, με αυτό το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας. Το 2008, ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των χωρών μας είχε ανέβει στα 3,5 δις δολάρια. Την επόμενη χρονιά, δυστυχώς, μειώθηκε στα 2,7 δις δολάρια και αυτό οφειλόταν στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Βεβαίως, και εμείς έχουμε τη βούληση, έτσι ώστε ο όγκος των εμπορικών μας συναλλαγών να αυξηθεί πολύ περισσότερο, από τα 3,5 δις δολάρια που ήταν το 2008.
Αυτό το δυναμικό, τόσο στην Τουρκία, όσο και στην Ελλάδα, υπάρχει. Μπορούμε να έχουμε, όμως, πολλούς και υψηλότερους στόχους και αυτό είναι ένα θέμα, το οποίο είχαμε άλλωστε συζητήσει και στη συνάντηση που είχαμε κατά τη Σύνοδο Στρατηγικής Συνεργασίας υψηλού επιπέδου, το Μάιο.
Πέρα από τον τομέα του εμπορίου, πιστεύουμε στη συνεργασία μας και στον τομέα του τουρισμού, με το λεγόμενο «πακέτο τουρισμού», με το οποίο μπορούμε να προωθήσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των δύο χωρών στον τομέα αυτό.
Και ασφαλώς, είμαι βέβαιος ότι οι φυσικές ομορφιές και στις δύο χώρες, θα μας δώσουν τη δυνατότητα για την αύξηση αυτού του δυναμικού στον τομέα του τουρισμού.
Αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός ότι, από το ξεκίνημα της υπόθεσης αυτής, η Ελλάδα υποστήριξε πάντα την Τουρκία στην ευρωπαϊκή της πορεία. Διατύπωσα και στους ίδιους, ότι θα περιμένουμε αυτή την υποστήριξη και την προσεχή περίοδο και, βέβαια, για το θέμα αυτό, θα ήθελα να τους ευχαριστήσω ξεχωριστά.
Συζητήσαμε και για το θέμα του αγώνα που γίνεται διεθνώς εναντίον της τρομοκρατίας, αλλά και για τον κοινό μας αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας. Άλλωστε, οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν καταδικάσει ξεκάθαρα την τρομοκρατική οργάνωση που δρα στην Τουρκία.
Βεβαίως, συζητήσαμε και το θέμα της λαθρομετανάστευσης. Όπως είπε και ο αγαπητός μου φίλος, στον τομέα αυτό, θα ξεκινήσει μια συνεργασία μεταξύ μας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα το πρόβλημα, το οποίο άλλωστε είναι κοινό.
Όπως γνωρίζετε, έχουμε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα στον τομέα της ενέργειας. Αυτή τη στιγμή, διοχετεύουμε στην Ελλάδα φυσικό αέριο και στόχος είναι να ολοκληρωθεί ο αγωγός μέχρι το 2015, ο οποίος συμπεριλαμβάνει Ελλάδα και Ιταλία.
Ως γνωστόν, στην Ελλάδα, εντός του Νοεμβρίου, θα διεξαχθούν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές και, στη συνέχεια, βούληση και των δύο πλευρών είναι να ξεκινήσουμε πάλι αυτή τη συνεχή επαφή μας.
Θα συναντηθούμε στην Άγκυρα, στη Μεικτή Επιτροπή, που θα συνέλθει αργότερα. Και θα ήθελα να τονίσω ειδικότερα ότι, με βάση αυτά τα ισχυρά θεμέλια, επιθυμούμε να συνεχιστούν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, στηριζόμενες πάντα βεβαίως στην εμπιστοσύνη.
Θα ήθελα και εγώ να επισημάνω ότι, με την ευκαιρία της συνάντησής μας εδώ, είχαμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε και για τα θέματα της περιοχής. Βρήκαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε επίσης και για το σημείο στο οποίο έχει φτάσει το Κυπριακό. Συζητήσαμε για το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε, καθώς και τι μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον για το συγκεκριμένο θέμα. Και εγώ θα ήθελα να τονίσω ότι, μετά από τις συνομιλίες αυτές, μαζί με τον Υπουργό μου των Εξωτερικών, θα φύγουμε από την Ελλάδα ικανοποιημένοι.
Και θα ήθελα να πω ότι, για το μέλλον, είμαστε και εμείς εδώ και να εκφράσω την επιθυμία μας, να θέσουμε υποψηφιότητα για τη διοργάνωση της Πρωτοβουλίας της Μεσογείου. Σας ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (ΑΝΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Ο αξιότιμος Πρωθυπουργός μας, μέσα σε πέντε μήνες, ήρθε ξανά στην Ελλάδα. Θα θέλαμε να μάθουμε, μετά και από την ευκαιρία που είχατε να συζητήσετε όλα αυτά τα θέματα, αν έχει αποφασιστεί η ημερομηνία της δικής σας επίσκεψης στην Τουρκία.
Είπατε προηγουμένως ότι συζητήσατε πολλά θέματα, αλλά θα ήθελα να ρωτήσω, επιγραμματικά, αν συζητήθηκε π.χ. το θέμα της υφαλοκρηπίδας, ή αν συζητήσατε το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ή και άλλα θέματα, που ενδιαφέρουν στενά τις δύο χώρες. Και συγκεκριμένα, ποια; Ευχαριστώ.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πάρα πολλά θέματα συζητήσαμε και συζητάμε. Και ανταλλάσσουμε γνώμες, είτε για θέματα που αφορούν διμερώς στις χώρες μας, είτε και για ευρύτερα ζητήματα της περιοχής.
Δεν θυμάμαι να αναφέραμε μια ημερομηνία επίσκεψης, αλλά αυτό ίσως δείχνει ότι είναι αυτονόητο, πως θα υπάρξει μια ημερομηνία, διότι δουλεύουμε συστηματικά για την αναβάθμιση των σχέσεών μας και την επίλυση τόσων ζητημάτων στην ευρύτερη περιοχή.
Η Ελλάδα πάντα υποστηρίζει τις κοινές αρχές του Διεθνούς Δικαίου, του σεβασμού, της καλής γειτονίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων κάθε χώρας. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συζητάμε θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών δικαιωμάτων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είμαστε πάντα πρόθυμοι και θέλουμε να συζητάμε θέματα, που αμοιβαίως μας ενδιαφέρουν, είτε αφορούν στο θέμα της υφαλοκρηπίδας, είτε σε θρησκευτικές ελευθερίες ή μειονότητες.
Είχαμε μια πολύ καλή συζήτηση και γι’ αυτά τα θέματα.
R. TAYYIP ERDOGAN: (ΑΝΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Φυσικά, οι διερευνητικές συνομιλίες συνεχίζονται με πολύ θετικό πνεύμα και μεταξύ των συνεργατών μας. Βέβαια, παράλληλα με αυτό, συνεχίζεται και το θέμα της μεταβίβασης του Ορφανοτροφείου στο Πατριαρχείο. Το χρονοδιάγραμμα αυτό λειτουργεί κανονικά.
Όπως γνωρίζετε, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης υπηκοότητας στους 12 Μητροπολίτες από την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου. Αυτό ήταν ένα άκρως σημαντικό βήμα και βοήθησε στο να μπορέσει να ξεπεραστεί μια ασάφεια που επικρατούσε μέχρι τώρα.
Όσον αφορά το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, θα ήθελα να πω ότι ελπίζουμε, σε σύντομο χρονικό διάστημα και μέσα σε ένα νομικό πλαίσιο, να μπορέσει να επιλυθεί και το θέμα αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτηση είναι και για τους δύο. Μετά την εντατικοποίηση των διερευνητικών επαφών τους τελευταίους μήνες, εκτιμάτε ότι μπορεί να υπάρξει κάποια εξέλιξη, κάποια συμφωνία, μέχρι το τέλος του χρόνου, στο θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πρώτα απ’ όλα, θεωρώ ότι το πνεύμα μέσα στο οποίο συνεργαζόμαστε οι δύο χώρες, οι δύο Κυβερνήσεις, το πνεύμα αυτό, έτσι όπως εκφράζεται σήμερα, είναι πολύ θετικό, στην προσπάθειά μας να λύσουμε σειρά προβλημάτων, όχι μόνο διμερώς αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Είναι ένα θετικό πνεύμα, με το οποίο θέλουμε να φύγουμε μπροστά, λύνοντας σημαντικά ζητήματα που μας έχουν ταλαιπωρήσει.
Η Ελλάδα πάντα στηρίζει το Διεθνές Δίκαιο και με αυτό το πνεύμα συνεργάζεται και με τους γείτονές της, αλλά και με την Τουρκία ιδιαίτερα. Στηρίζουμε τις βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, γίνονται και οι διερευνητικές επαφές, με έναν συστηματικό τρόπο.
Και όπως πολύ σωστά είπατε, έχουμε τους τελευταίους μήνες, μετά από κοινή μας απόφαση, εντατικοποιήσει αυτές τις διερευνητικές επαφές, με στόχο να φτάσουμε το συντομότερο σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Και αυτά τα βήματα γίνονται με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, έτσι ώστε να είναι σταθερά, να είναι γερά και το αποτέλεσμα να είναι πραγματικά θετικό.
Άρα, δεν έχουμε ορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Έχουμε θέσει ως στόχο να είναι το αποτέλεσμα θετικό, και για τις δύο χώρες μας, και για όλη την περιοχή.
Θεωρώ ότι όσο αναβαθμίζουμε τις σχέσεις μας και επιλύουμε ζητήματα, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Τουρκία, και θα έχουμε οφέλη διμερώς, αλλά και θα δημιουργούμε μία δυναμική για τα τεράστια ζητήματα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Μία θετική δυναμική για την ειρήνη και τη συνεργασία.
R. TAYYIP ERDOGAN: (ΑΝΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Συμμερίζομαι πλήρως την απάντηση που έδωσε ο κ. Παπανδρέου.
