Αθήνα, 18 Μαρτίου 2010
«Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση και Εργαλεία για την Οικονομική
και Κοινωνική ανάκαμψη»
ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Κυρίες και κύριοι, είναι πάντα μεγάλη τιμή να απευθύνομαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τους τελευταίους πέντε μήνες, από όταν εξελέγην, έχω παρευρεθεί σε διάφορα πάνελ, σε διασκέψεις, έχω δώσει συνεντεύξεις, αλλά είναι ιδιαίτερη η τιμή σήμερα, καθώς δεν απευθύνομαι μόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά σε αυτό το οποίο εγώ θα χαρακτήριζα ως το σημαντικότερο θεσμικό όργανο δημοκρατικής διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει σημαντικό ρόλο να παίξει. Και μπορώ να πω πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι συχνά μπροστά, ακόμη και από το έργο των εθνικών Κοινοβουλίων, καθώς αντιμετωπίζει τα πολλά ζητήματα που έχει μπροστά της η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που αφορά βεβαίως και στη διεύρυνση, αλλά και στην εμβάθυνση των θεσμών μας.
Παλέψαμε, και εγώ προσωπικά, υπό την ιδιότητά μου ως Υπουργός Εξωτερικών, και επί της Ελληνικής Προεδρίας, όταν μιλούσαμε για το λεγόμενο «Σύνταγμα», που αργότερα έγινε η Συνθήκη της Λισσαβόνας, για να ενισχυθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πιστεύω ότι το Σώμα θα καταστεί ένας σημαντικός παράγοντας λήψης αποφάσεων, που θα προστατεύει τα συμφέροντα των πολιτών μας.
Και βεβαίως, μια τέτοια πρωτοβουλία είναι η δημιουργία της δικής σας Επιτροπής, για την οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική -όπως πολύ σωστά είπατε- κρίση.
Πώς θα όριζα εγώ την κρίση; Πρώτα απ' όλα, εάν δούμε τα πράγματα λίγο γενικότερα, πρόκειται για μια κρίση παγκόσμιας δημοκρατικής διακυβέρνησης. Και όταν πανηγυρίζαμε για το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, δεν είδαμε ότι αυτή η ιστορία δεν είχε τελειώσει - προβλήματα υπήρχαν ακόμη. Και καθώς οι κρατικοί μηχανισμοί του πρώην Ανατολικού Μπλοκ κατέρρεαν, γίναμε πάρα πολύ δογματικοί στην πίστη μας στις δυνάμεις της αγοράς και δημιουργήσαμε ένα νέο άρχοντα: τις αγορές χωρίς καμία ρύθμιση. Και πίσω από αυτές, υπήρχαν κάποιες δυνάμεις, που πολύ συχνά ήλεγχαν τις αγορές και την πολιτική μας. Και αυτό είδαμε με την κρίση, πριν από δύο χρόνια.
Είδαμε το γεγονός ότι υπήρχε έλλειψη διαφάνειας, ότι πίσω από αυτή τη λεγόμενη καινοτομία, είχαμε σχήματα που μπορούσαν να αποφύγουν οποιουδήποτε είδους έλεγχο, ότι οι βέλτιστες πρακτικές δημιουργούσαν φούσκες και, φυσικά, οι φούσκες αυτές πληρώθηκαν. Δυστυχώς, πληρώθηκαν από τους πολίτες μας σε όλο τον κόσμο και από αυτούς που δεν είχαν καμία ευθύνη, ή είχαν ελάχιστη ευθύνη.
Νομίζω πως είναι μεγάλη η πρόκληση και, αυτή τη στιγμή, οι πολίτες μας αισθάνονται πως εμείς, η Διεθνής Κοινότητα, σήμερα, δύο χρόνια από όταν ξεκίνησε η κρίση, αν και σιγά - σιγά την ξεπερνάμε, δεν καταφέραμε να κάνουμε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές. Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση, αλλά το γεγονός αυτό μεταδίδει στους πολίτες μια αίσθηση αδυναμίας, μια πολύ επικίνδυνη αίσθηση. Γιατί αν χάσουν οι πολίτες μας την εμπιστοσύνη τους στην αξιοπιστία των θεσμικών οργάνων, των θεσμών σε εθνικό, διεθνές ή ευρωπαϊκό επίπεδο, θα αναζητήσουν άλλες μεθόδους: λαϊκισμό, βία, φονταμενταλισμό, ακραίες τάσεις, πόλωση. Αυτό θα δούμε στις κοινωνίες μας ανά τον κόσμο.
Συνεπώς, πρέπει να αντλήσουμε τα απαραίτητα διδάγματα. Πιστεύω πως η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα μάθημα εν τη γενέσει της, καθώς έχουμε θεσμικά όργανα τα οποία κυβερνούν μια ευρύτερη περιοχή, με εκείνους τους κανόνες και εκείνη την κοινή κυριαρχία, που μπορούν να αποτελέσουν υπόδειγμα για την παγκοσμιοποιημένη οικονομία μας, αλλά και για άλλα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η αντιμετώπιση της μετανάστευσης, της φτώχειας κ.ά.
Άρα, εγώ θα έλεγα να μην επιστρέψουμε στα ίδια όπως παλιά, και χαίρομαι που συζητάτε αυτό το θέμα στην Επιτροπή σας. Το τίμημα είναι υψηλό, το τίμημα αυτή τη στιγμή είναι η υψηλή ανεργία, οι μειωμένοι μισθοί και ένα μέλλον, το οποίο πιθανώς είναι δυσμενές. Πρέπει λοιπόν να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα στην επόμενη συνάντηση των G-20, όπου συμμετέχουν αρκετά κράτη - μέλη της Ένωσης. Είναι μια ευκαιρία, για να προωθήσουμε ένα πρόγραμμα των κανονισμών εκείνων, που θα θέλαμε εμείς να δούμε.
Εγώ, στις πολλές συναντήσεις μου, τις τελευταίες εβδομάδες, με πολλούς ηγέτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συναντήθηκα με τον Gordon Brown στο Λονδίνο, με τον Jos? Luis Zapatero, πήγα στο Βερολίνο και μίλησα με την Angela Merkel, στο Παρίσι, με τον Nicolas Sark?zy, με τον Jean - Claude Juncker, τον επικεφαλής του Eurogroup και, από αυτές τις συναντήσεις, προέκυψε μια πρωτοβουλία, που αφορούσε στα Credit Default Swaps (CDS), όπως λέγονται, τα ασφάλιστρα έναντι κινδύνου.
Αυτά τα συζήτησα και την περασμένη εβδομάδα με τον Πρόεδρο Barack Obama στις ΗΠΑ και του ζήτησα, εκ μέρους ημών, πιο σθεναρή λήψη αποφάσεων στον τομέα της ρύθμισης, σε διεθνές επίπεδο. Και χάρηκα που η απάντησή του ήταν θετική. Βεβαίως, καμιά φορά, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, αλλά προφανώς, το γεγονός ότι αυτό το αντιλαμβάνονται στο υψηλότερο επίπεδο στις ΗΠΑ, είναι ένα θετικό σημάδι.
Τώρα, τι σχέση έχουν όλα αυτά με την Ελλάδα; Είμαστε στο κέντρο μιας οξείας και περίπλοκης κρίσης, που έχει προκληθεί πρώτα απ' όλα από εσωτερικά διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία όμως μετά οξύνθηκαν από τα παγκόσμια δημοσιονομικά προβλήματα, από την κρίση, και όπως είπατε κ. Πρόεδρε, από την έντονη πίεση της κερδοσκοπίας, της καιροσκοπικής κερδοσκοπίας.
Θα ήθελα να είμαι σαφής. Δεν αναζητώ αυτή τη στιγμή αποδιοπομπαίο τράγο, δεν προσπαθώ να ρίξω τις ευθύνες σε κάποιον άλλο. Πρώτος αναγνώρισα πως είναι ευθύνη της χώρας μας να αντιμετωπίσουμε τα διαρθρωτικά μας προβλήματα. Είναι δική μας ευθύνη να διορθώσουμε λάθη, που εξασθένησαν τη θέση της Ελλάδας και, μάλιστα, στη μέση μιας παγκόσμιας δημοσιονομικής κρίσης.
Ταυτόχρονα, ενώ κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διορθώσουμε αυτά τα λάθη που κληρονομήσαμε, είναι παράδοξο - και το αναφέρατε - πως η μοίρα μας κρίνεται από αυτούς, από τις ίδιες δυνάμεις, είτε είναι στην αγορά των CDS, είτε των εταιρειών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, οι οποίες δεν αναγνώρισαν τα λάθη του παγκόσμιου συστήματος και ήταν υπεύθυνες για τα ελαττώματα αυτά, γιατί δεν τα επιτήρησαν σωστά.
Και σήμερα, εμείς πληρώνουμε γιατί μας επιτηρούν, ενώ εμείς τους γλιτώσαμε. Είναι παράδοξο, λοιπόν, το γεγονός ότι ενώ οι φόροι των λαών μας γλίτωσαν αυτές τις Τράπεζες, τώρα, να μας χτυπούν για το έλλειμμα που δημιουργήσαμε για να τους γλιτώσουμε. Και οι λαοί μας, το πληρώνουν αυτό.
Αυτό είναι το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να τονίσω: ναι, γνωρίζω ότι η Ελλάδα έχει διαρθρωτικά προβλήματα, αλλά υπάρχει άλλο ένα πρόβλημα που πρέπει να δούμε, το πώς θα δημιουργήσουμε τα απαραίτητα βήματα για να προστατεύσουμε τις απαραίτητες αλλαγές που κάνουμε.
Να σας πω τι κάνουμε, τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Η Κυβέρνησή μας ανέλαβε πριν από πέντε μήνες, με μια ισχυρή εντολή για αλλαγή. Οπότε, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αλλαγές, το κάνουμε ήδη, και το κάνουμε με τέτοιο τρόπο, που δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν στην Ελλάδα - ποτέ δεν είχαν ληφθεί τόσο πολλά μέτρα, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Προφανώς, το πρώτο το οποίο έπρεπε να κάνουμε είναι να επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη στην οικονομία μας και, θα έλεγα, την αξιοπιστία στη χώρα μας. Αυτό ήταν το άμεσο.
Το μεσομακροπρόθεσμο είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές, που θα μας φέρουν στην πορεία της ανάπτυξης, και ειδικά να αλλάξουμε το αναπτυξιακό μοντέλο. Γιατί εγώ πιστεύω ότι μπορούμε να γίνουμε μια οικονομία η οποία θα ανθίσει, ειδικά όσον αφορά στην πράσινη οικονομία και στο ανθρώπινο κεφάλαιο, μέσω της εκπαίδευσης και της υγείας. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το τεράστιο έλλειμμα του προϋπολογισμού και αυτό απαίτησε θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις, που λαμβάνονται αυτή τη στιγμή και είναι πολύ σκληρές.
Την περασμένη εβδομάδα, περάσαμε το πιο σκληρό πακέτο λιτότητας στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Και αυτό το κάναμε, όχι μόνο για να σώσουμε την οικονομία μας, αλλά και για να αποδείξουμε πως υπάρχει το απαραίτητο πολιτικό θάρρος και η αξιοπιστία στη χώρα μας. Γιατί πιστεύουμε ότι είμαστε τμήμα μιας κοινότητας, της ευρωπαϊκής κοινότητας, με την πραγματική έννοια του όρου, μιας κοινότητας αξιών. Και θέλουμε και εμείς να αναλάβουμε τις ευθύνες μας μέσα σε αυτή την κοινότητα, που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δείχνουμε τη δέσμευσή μας, για να προστατεύσουμε τη σταθερότητα του κοινού μας νομίσματος. Είπα στους Έλληνες, ότι το 2010 θα πρέπει να είναι - και θα είναι - η χρονιά των μεταρρυθμίσεων, σε όλα τα επίπεδα της Κυβέρνησης: αλλαγή του φορολογικού συστήματος, του συστήματος ασφάλειας, μείζονες αλλαγές στη Δημόσια διοίκηση, μειώνουμε τα κυβερνητικά επίπεδα από 5 σε 3, αλλάζουμε το εκπαιδευτικό σύστημα και φυσικά το αναπτυξιακό μας μοντέλο. Αλλά όπως είπα, οι κοινωνικές και θεσμικές αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν τόσο γρήγορα, όπως τα «Futures» ή τα CDS.
Δεν μπορούμε, αυτές τις κοινωνικές δεσμεύσεις, τις πολιτικές ευθύνες, τις συνήθειες, τα «έθη» και τους θεσμούς, που πρέπει να αλλάξουμε, να τα αλλάξουμε εν μια νυκτί. Χρειάζεται χρόνος για να το κάνουμε αυτό, παίρνουμε άμεσα μέτρα, αλλά για να κάνουμε βαθύτερες διαρθρωτικές και ουσιαστικές αλλαγές, χρειαζόμαστε χρόνο. Όχι πολύ χρόνο, αλλά χρειαζόμαστε χρόνο.
Πιστεύω ότι η πλειοψηφία του Ελληνικού λαού υποστηρίζει αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Είναι τολμηρές μεταρρυθμίσεις και, φυσικά, θα βοηθήσουν την οικονομία μας. Κάναμε αυτό που κάναμε, αλλά αν εξακολουθήσουμε να δανειζόμαστε με υψηλά επιτόκια - και αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε - δεν μπορούμε να μειώσουμε το χρέος μας, κάτι που προσπαθούμε να κάνουμε με αυτά τα σκληρά μέτρα.
Στην πραγματικότητα, ζητάμε από το λαό μας, τους συνταξιούχους, τους εργαζόμενους να δεχτούν μισθολογικές μειώσεις, για να μειώσουμε το έλλειμμα. Και αυτές οι θυσίες, μπορούν πραγματικά να χαθούν σε μια στιγμή κερδοσκοπίας στις παγκόσμιες αγορές, όπου κάποιοι πίσω από τους υπολογιστές, σε κάποια πόλη, ίσως και εκτός της Ευρώπης, πιέζουν μερικά κουμπιά και, όλη αυτή την προσπάθεια που κάνουμε εμείς, την «τσεπώνουν». Αυτό πρέπει να το αποφύγουμε.
Δεν ζητάμε λοιπόν βοήθεια. Δεν είμαστε μια αήθης χώρα, μια χώρα που προσπαθεί να ζήσει από τον πλούτο των άλλων. Δεν ζητάμε χρήματα από τους Γερμανούς, τους Γάλλους ή τους Ιταλούς, ή οποιουσδήποτε άλλους εργαζόμενους, κάποιου άλλου λαού, από τους φορολογούμενους κάποιου άλλου λαού.
Ζητάμε μια ισχυρή πολιτική στήριξη, ούτως ώστε να κάνουμε αυτές τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα πιέσουμε περισσότερο από το απαραίτητο, προκειμένου να ενεργοποιηθούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις.
Γι΄ αυτό λέμε, ας συνεργαστούμε, ας ανασκουμπωθούμε, ούτως ώστε να μην χρειαστεί να πληρώσουμε υψηλότερους φόρους, να μην έχουμε υψηλότερη ανεργία, να μην έχουμε πιο αργή οικονομική ανάκαμψη. Και αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι, όπως πολύ σωστά είπε και ο Υπουργός Οικονομικών, θα πρέπει να αναγκάσουμε τις αγορές να ανταποκριθούν με θετικό τρόπο, έστω και πιεστικά.
Η Ελλάδα είναι περίπου το 2% του κοινοτικού ΑΕΠ. Παρόλα αυτά, οι οικονομικές συνθήκες και η κατάσταση μπορεί να έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις, από αυτό που υπονοεί αυτό το νούμερο - το 2%. Μπορεί να υπάρξει μια χιονοστιβάδα.
Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε, για να σταματήσουμε αυτή τη ρητορεία, αυτή την καταστροφολογία. Παρόλα αυτά, αφού το θέμα είναι ευρωπαϊκό, η Ευρώπη χρειάζεται να πάρει δράση. Είμαστε και Πολιτική Ένωση και Νομισματική Ένωση. Και αυτό σημαίνει βαθύτερες σχέσεις, αλλά και βαθύτερες και πιο ουσιαστικές, αμοιβαίες δεσμεύσεις, για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα από κοινού.
Έτσι, στη συζήτηση που γίνεται με τον κόσμο, για το αν η Ευρώπη θα αποτύχει, αν θα σβηστεί από το χάρτη, εγώ θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, και όχι λιγότερη Ευρώπη. Γιατί, καταρχάς, παρότι η Ευρώπη είναι ένα τεράστιο στοίχημα, ένα φιλόδοξο στοίχημα, στην πραγματικότητα, στο μυαλό μου είναι ένας πρόδρομος, του γιατί χρειαζόμαστε μια ευρύτερη παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Είμαστε μια Ένωση 27 κρατών, 16 είμαστε στη Νομισματική Ένωση, έχουμε ο καθένας τη γλώσσα μας, τις εμπειρίες μας, ο καθένας έχει την ιδιοσυγκρασία του, αλλά έχουμε σφραγίσει τις μοίρες μας μέσα στον ίδιο κύκλο και, από κοινού προσπαθούμε, παραχωρώντας ένα τμήμα της κυριαρχίας μας, για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη είναι ένας καταλύτης για να εμβαθύνουμε τις διαδικασίες ολοκλήρωσης και να βρούμε λύσεις. Το θέμα είναι και πώς θα βρούμε λύσεις, και πώς θα αντιμετωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση γενικότερα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη.
Θα ήθελα να ολοκληρώσω, επαναλαμβάνοντας αυτό που είπε ο Dominic Stross Kan, χθες. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτή την ευκαιρία, να ρυθμίσουμε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εμείς, στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουμε τα προβλήματά μας, και τα αντιμετωπίζουμε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και σε επίπεδο ad hoc, όπως προκύπτουν, αλλά αυτό θα πρέπει να μας κάνει να σκεφτούμε για το είδος των φορέων και θεσμών που χρειαζόμαστε. Ίσως ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο - γίνεται λόγος γι’ αυτό. Ποιο θα είναι το περιεχόμενό του; Πώς θα δουλέψει; Αυτό είναι ένα θέμα προς συζήτηση.
Είναι τεράστια αυτά τα θέματα, πολύ σημαντικά. Είναι θέματα, τα οποία θα πρέπει να μπουν επί τάπητος, εάν θέλουμε να εμβαθύνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνεργασία μας. Όμως, αυτά είναι θέματα, τα οποία δεν αντιμετωπίζουν τα άμεσα προβλήματα που έχουμε. Αυτά τα αντιμετωπίζουμε, παίρνοντας τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε. Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να μπορούμε να δανειζόμαστε με φυσιολογικά επιτόκια, ανάλογα με αυτά που οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και οι χώρες της Ευρωζώνης δανείζονται.
Σας ευχαριστώ που με καλέσατε σήμερα. Σας εύχομαι επιτυχία στο δύσκολο καθήκον σας, στο δύσκολο έργο σας, και είμαι έτοιμος να ακούσω όχι μόνο τις ερωτήσεις σας, αλλά και τις υποδείξεις σας. Γιατί εδώ, είμαστε μία οικογένεια, μία Ένωση, και προσπαθούμε από κοινού να αντιμετωπίσουμε αυτά τα δύσκολα προβλήματα, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Θ. ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ («ΕΛΚ»): Καλημέρα κ. Πρωθυπουργέ. Καλώς ήρθατε στο Ευρωκοινοβούλιο. Ευχαριστούμε για την παρουσία σας εδώ. Από τη δημιουργία της Ευρωζώνης μέχρι σήμερα, έχει σχηματιστεί ένα χάσμα ανταγωνιστικότητας κυρίως μεταξύ της Γερμανίας και μίας σειράς χωρών του νότου. Ένα μέρος της λύσης θα μπορούσε να ήταν η αύξηση των μισθών και της κατανάλωσης στη Γερμανία. Ένα άλλο μέρος, διαρθρωτικές αλλαγές στις χώρες που έμειναν πίσω στην ανταγωνιστικότητα.
Από τη δική σας πλευρά, από την ελληνική πλευρά, τι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σκέφτεστε να πάρετε, για να βελτιώσετε την ελληνική ανταγωνιστικότητα και να συνεισφέρετε σε αυτή την προσπάθεια;
Και μία δεύτερη πτυχή, σε σχέση με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθεί στο μέλλον; Θέλουμε ένα πιο χαλαρό Σύμφωνο Σταθερότητας, ή ένα Σύμφωνο Σταθερότητας που θα εφαρμόζεται πιο αυστηρά; Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΟΔΗΜΑΤΑ: Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ πρώτα απ’ όλα την πολιτική μας ομάδα και ιδιαίτερα το συντονιστή μας, τον Gergio Cofferati, που με όρισε ως μία εκ των ομιλητών στην αποψινή ακρόαση. Θέλω να σας κάνω μία ερώτηση, που αντικατοπτρίζει τις απόψεις της πολιτικής μας ομάδας συνολικά. Η ομάδα των σοσιαλιστών και δημοκρατών έχει υποστηρίξει από την πρώτη στιγμή της κρίσης κ. Πρόεδρε, την ανάγκη συγκρότησης, στο ευρωπαϊκό επίπεδο, ενός μηχανισμού υποστήριξης των χωρών-μελών με μεγάλες δημοσιονομικές δυσκολίες, αλλά και σταθεροποίησης του ευρώ.
Ο Πρόεδρος Rasmussen, μαζί με την Perez, έχουν αρθρογραφήσει σχετικά, στον ευρωπαϊκό Τύπο. Κάποιοι άλλοι εταίροι, όμως, υποστηρίζουν ότι εκείνο που μας λείπει δεν είναι ένας μηχανισμός αλληλεγγύης και υποστήριξης, αλλά ένας μηχανισμός ακόμα πιο αυστηρής επιτήρησης και τιμωρίας, που θα φτάνει μέχρι και την έξοδο από τη ζώνη του ευρώ, για χώρες με παρατεταμένη δημοσιονομική εκτροπή.
Εκείνο που θέλω να σας ρωτήσω είναι αν θεωρείτε ότι αυτές οι εκ διαμέτρου διαφορετικές απόψεις, αντικατοπτρίζουν και αντανακλούν τελικά ριζικά διαφορετικές αντιλήψεις για το παρόν και το μέλλον της ζώνης του ευρώ. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ: Είπα να μιλήσω σε μία γλώσσα την οποία ξέρετε και εσείς κ. Πρωθυπουργέ, τα σουηδικά. Σας καλωσορίζω. Εσείς είστε τίμιος, έχετε όλη μας την υποστήριξη. Και η Σουηδία χρειάστηκε κάποτε να αντιμετωπίσει μία τέτοια κρίση. Ξέρουμε τι σας περιμένει και παρακολουθούμε από πολύ κοντά τη δουλειά σας.
Αυτό το οποίο συμβαίνει στην Ελλάδα πλήττει κυρίως την Ευρωζώνη, αλλά και τις χώρες εκτός Ευρωζώνης. Εγώ και εσείς κ. Πρωθυπουργέ, είμαστε από τους μεγάλους υποστηρικτές του ευρώ, έστω και εάν η χώρα μου βέβαια δεν είναι στην Ευρωζώνη. Τι σημαίνει η κρίση της Ελλάδας για τις χώρες εκτός Ευρωζώνης; Θα είναι ένα κίνητρο για να μην γίνουν μέλη της Ευρωζώνης;
Εσείς θεωρείτε κ. Πρωθυπουργέ ότι η κρίση στην Ελλάδα οφείλεται στο ότι το ευρώ είναι το νόμισμά σας, και θα θέλατε να μην είχε μπει ποτέ η Ελλάδα στην Ευρωζώνη;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας, τα θέματα τα οποία ακούει κανείς συνήθως, είναι ότι έχουμε μια αύξηση μισθών ιδιαίτερα στο Δημόσιο, τα τελευταία χρόνια, ως ένα βασικό στοιχείο της μείωσης της ανταγωνιστικότητας. Εγώ θα έθετα, όμως, το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας σε άλλους τομείς.
Εγώ θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει μια ιδιαιτερότητα, ότι έχουμε πράγματι έναν πολύ μεγάλο, χαλαρό και δαπανηρό δημόσιο τομέα, αλλά λόγω της μεγάλης γραφειοκρατίας και πίσω από τη γραφειοκρατία, πολλές φορές, έχουμε ακόμα και προβλήματα διαφθοράς.
Αυτό όμως μας δίνει και τα απαραίτητα περιθώρια να κάνουμε σοβαρές μειώσεις, με διαρθρωτικές αλλαγές, μειώσεις στη γραφειοκρατία, με την απλοποίηση των διαδικασιών, όπως τώρα, όπου πάμε σε ένα φορολογικό σύστημα πιο απλό, όπου πάμε επίσης σε ένα διοικητικό σύστημα πολύ πιο απλό, μειώνοντας τα επίπεδα της διακυβέρνησης της χώρας μας από πέντε σε τρία - δηλαδή, στο κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό.
Συνενώνουμε πολλούς Δήμους, καταργώντας πολλές δημοτικές επιχειρήσεις, αλλά και συγχωνεύοντας πολλές κεντρικές υπηρεσίες, που δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Κάνουμε οικονομία, εφαρμόζοντας παντού τη διαφάνεια. Έχουμε, για παράδειγμα, στο χώρο των νοσοκομείων, τεράστια προβλήματα κόστους, λόγω της αδιαφάνειας, της διαχείρισης και, δυστυχώς, μιας συνενοχής ενός μεγάλου μέρους του ιατρικού προσωπικού και των φαρμακευτικών βιομηχανιών, όπου ακόμα και ο ΟΟΣΑ μας λέει, με μελέτες, ότι θα μπορούσαμε να μειώσουμε το κόστος της δαπάνης της υγείας και να έχουμε και καλύτερα αποτελέσματα, κατά 30%-50%.
Και αν σκεφτείτε ότι σήμερα έχουμε ένα χρέος στα νοσοκομεία κοντά στα 7 δις, αυτή η μείωση θα ήταν το μισό τουλάχιστον από αυτό το οποίο εξοικονομήσαμε με τα αυστηρά μέτρα, τα οποία έχουμε πάρει αυτή την εποχή. Άρα, θεωρώ ότι η ανταγωνιστικότητα, από τη μια μεριά, θα είναι ο σημαντικός εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα.
Δεύτερον, η βοήθεια στην ανάπτυξη νέων τομέων ή στη βελτίωση τομέων, όπως είναι του τουρισμού, που είναι ένας δυναμικός τομέας, πηγαίνοντας προς την πράσινη ανάπτυξη, με νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση, αλλά και η υποστήριξη νέων επιχειρήσεων.
Για τα θέματα της Συνθήκης του Μάαστριχ και για το ερώτημα αν είναι πολύ αυστηρή ή πολύ ελαστική, πρέπει να εξετάσουμε τους διάφορους θεσμούς, που δεν υπάρχουν σε αυτό το σημαντικό στοίχημα που είναι το ευρώ και η Ευρωζώνη.
Κατ΄ αρχάς, πέρυσι, μετά την κρίση, υπήρξε μία χαλαρότητα που ονομάστηκε «ευελιξία» για τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Εγώ ήμουν στην αντιπολίτευση τότε και είχα συναντηθεί με τον Jose Manuel Barroso, στον οποίο είχα πει ότι δεν μου αρέσει η λέξη «ευελιξία». Μπορεί να ακούγεται περίεργο από το στόμα ενός σοσιαλιστή, αλλά τι εννοούσα στην πραγματικότητα; Ότι αν έχουμε ελλείμματα, υψηλότερα από αυτά που επιτρέπουν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, κανένα πρόβλημα.
Ούτως ή άλλως, όλες οι ανεπτυγμένες χώρες, ακόμη και οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι αναδυόμενες οικονομίες, το ίδιο έκαναν. Έλεγαν ότι, «θα πρέπει να ρίξουμε χρήμα στην οικονομία μας, που βεβαίως με αυτό τον τρόπο θα δημιουργήσουμε κάποια ελλείμματα, αλλά δεν θα μπούμε σε ύφεση, θα τονώσουμε την οικονομία μας». Αυτό έγινε και στις Ηνωμένες Πολιτείες, έγινε και στην Ευρώπη.
Είπα λοιπόν, ας είμαστε συγκεκριμένοι, ας πούμε ότι όλοι θα έχουμε μία αύξηση 3% ή 4% ή 2%, ό,τι συμφωνήσουμε, να το κάνουμε συντονισμένα και υπό την εποπτεία της Commission, για να δούμε πού πάνε αυτά τα χρήματα. Αν πούμε απλώς «ευελιξία», τότε θα δώσουμε ένα μήνυμα, ένα σήμα σε κάποιες χώρες, και αυτό το μήνυμα μπορεί να σημαίνει τελικά ότι θα αυξηθούν ανεξέλεγκτα τα ελλείμματα.
Γιατί αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα τελικά, χρειαζόμαστε περισσότερο συντονισμό και, βεβαίως, χρειαζόμαστε ευελιξία λόγω της κρίσης, αλλά όλη την προσπάθεια πρέπει να την κάνουμε πιο οργανωμένα, πιο συντονισμένα. Η ιδέα ενός μηχανισμού υποστήριξης, είτε ονομάζεται «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο», είτε οτιδήποτε άλλο, είναι πολύ σημαντικό.
Η κυρία Perez και άλλοι, ανέφεραν ότι «είναι σημαντικές ιδέες» και υπάρχουν κι άλλες ιδέες που κυκλοφορούν και συζητιούνται, αλλά όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Φυσικά, κάποιος μπορεί να τιμωρηθεί, με βάση τα κριτήρια του Μάαστριχ, λόγω της κακής του διαγωγής και, μάλιστα, υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία που μπορούν να προσδιορίσουν σε τι θα συνίστανται αυτές οι τιμωρίες.
Θα πρέπει να είμαστε σίγουροι, όμως, ότι και οι χώρες, που έχουν προβλήματα και που κάνουν προσπάθεια για να τα επιλύσουν, υποστηρίζονται για να εφαρμοστούν τα προγράμματά τους και να είναι αποτελεσματικά. Γιατί το να τιμωρούμε απλώς, ίσως να μην είναι η λύση και, τελικά, η τιμωρία και η αποπομπή θα είναι αποτυχία, όχι μόνο για τη χώρα αυτή, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τώρα, να απαντήσω στον Σουηδό φίλο, για το θέμα που έθεσε για την Ευρωζώνη. Για την Ελλάδα, η Ευρωζώνη ήταν κάτι το θετικό. Κατ΄ αρχάς, σταθεροποίησε το νόμισμά μας, γιατί το νόμισμά μας έγινε το ευρώ και, δεύτερον, μας βοήθησε να αναπτυχθούμε. Και τα πρώτα χρόνια του ευρώ, είχαμε σημειώσει μια σημαντική ανάπτυξη, αλλά και σήμερα ακόμη, είναι σημαντικό.
Βεβαίως, και αυτό είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, υπάρχει η έλλειψη ενός μηχανισμού. Αν δεν ήμασταν - ας πούμε - στην Ευρωζώνη, σήμερα, αυτά τα μέτρα που πήραμε, θα μας είχε ζητήσει να τα πάρουμε και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Commission, που τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούσε τη χώρα μας, μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία συμφώνησε με αυτά τα μέτρα, όπως συμφώνησε και το ΔΝΤ.
Ουσιαστικά, είμαστε στο πλαίσιο μιας - ας πούμε - επιτήρησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, παρότι δεν το λέμε έτσι. Από την άλλη, δεν έχουμε τις διευκολύνσεις που δίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τα χρήματα, παραδείγματος χάρη, αν τα χρειαστούμε, που εμείς λέμε ότι δεν τα χρειαζόμαστε, αλλά αν τα χρειαστούμε, δεν τα έχουμε.
Και επίσης, έχουμε έναν περιορισμό, που άλλες χώρες δεν τον έχουν. Γιατί ήμουν στην Ουγγαρία πριν από δύο μέρες, η οποία δεν είναι στην Ευρωζώνη και έχει τη δυνατότητα να «παίξει» με το νόμισμά της - κι αυτό είναι ένας διορθωτικός μηχανισμός, όταν υπάρχει αυτό το πρόβλημα.
Υπάρχουν λοιπόν δύο δέσμες μέτρων. Εμείς λέμε ότι δεν θέλουμε να μπούμε σε μία κατάσταση, όπου έχουμε τις τιμωρίες που προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με αποτέλεσμα να χαθούν τα πλεονεκτήματα της Ευρωζώνης.
Εδώ, θα πρέπει να παίξει το ρόλο της η Ευρωπαϊκή Ένωση και να πει «μπορούμε εμείς να υποκαταστήσουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, έστω και ad hoc, ή αλλιώς, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει την επιλογή να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο». Ελπίζουμε, βεβαίως, να μην χρειαστεί κάτι τέτοιο.
Π. ΧΑΣΚΑ: Καλημέρα κ. Πρωθυπουργέ, εξ ονόματος της Ομάδας των Πρασίνων, ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας στις εργασίες της Επιτροπής.
Θέλω να επανέλθω στο Σύμφωνο Σταθερότητας και στα διδάγματα που θα πρέπει να ανασύρουμε από την ελληνική κρίση και την κρίση γενικότερα. Ένα από τα προβλήματα της Ευρωζώνης είναι ότι μετά από τη δημιουργία του ευρώ, το έλλειμμα ορισμένων χωρών αυξήθηκε, ενώ τα πλεονάσματα του τρέχοντος ισοζυγίου άλλων χωρών της Ένωσης αυξήθηκαν σημαντικά.
Λοιπόν, υπάρχει μια ανισορροπία. Δεν φαίνεται από την κρίση, ότι τελικά το Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει ένα νέο κριτήριο καταμερισμένης διαχείρισης και παρακολούθησης του ισοζυγίου τρεχουσών πληρωμών, τόσο για τα πλεονάσματα, όσο και για τα ελλείμματα;
Ν. ΧΟΥΝΤΗΣ: Κύριε Πρωθυπουργέ, θέλω να σας καλωσορίσω εκ μέρους της Ενωτικής Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να σας ευχαριστήσω για την ομιλία και να υπογραμμίσω το γεγονός ότι διαλέξατε αυτή την Επιτροπή πού ασχολείται με την κρίση, για να συζητήσετε μαζί μας.
Η ερώτησή μου είναι: υπάρχει σαφές και συγκεκριμένο σχέδιο στήριξης της ελληνικής οικονομίας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Διότι η μέχρι τώρα στάση και οι δηλώσεις των ηγετών, μάλλον ενισχύουν την κερδοσκοπία. Αν υπάρχει τέτοιο σχέδιο, τίθενται όροι παρόμοιοι με τους όρους που θέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πιθανή προσφυγή σε αυτό; Δηλαδή, σκληρότερα μέτρα σε βάρος των εργαζομένων, από αυτά που έχετε ήδη λάβει; Και σε μια τέτοια περίπτωση κ. Πρωθυπουργέ, πιστεύετε ότι με τέτοια μέτρα μπορεί να αντιμετωπιστεί η ύφεση; Μπορεί να ενισχυθεί η απασχόληση;
Τέλος, θα διεκδικήσετε μια άλλη νομισματική πολιτική, που να εξασφαλίζει μηχανισμό δανεισμού τελευταίας καταφυγής και θα αντιμετωπίζει την κερδοσκοπία; Ευχαριστώ πολύ.
M. BORGHEZIO: Εσείς δεν υποστηρίζετε ότι τελικά αυτά τα δρακόντεια μέτρα τα οποία λαμβάνετε, αντί να λύσουν τα προβλήματα, θα πνίξουν ακόμη περισσότερο την Ελλάδα, που όλοι μας θέλουμε να προστατέψουμε.
Η Ελλάδα, μήπως χρειάζεται καλύτερα μια συγκράτηση της δαπάνης ως λύση, και αντί αυτής της μείωσης της δημόσιας δαπάνης, δεν θα έπρεπε να λάβουμε άλλα μέτρα, όπως είναι η προώθηση του τουρισμού, όπως η δημιουργία επίσης ενός εθνικού νομίσματος, το οποίο θα μπορεί να λειτουργεί παράλληλα εσωτερικά, χωρίς να βγείτε από το ευρώ και αυτό βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης, χωρίς αυτή την πολιτική της πραγματικής νομισματικής προστασίας; Μπορείτε να φανταστείτε ένα άλλο μέλλον για την Ελλάδα, που να μην μοιάζει με εκείνο της Αργεντινής;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Για το θέμα του ελλείμματος των τρεχουσών πληρωμών. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε, είναι να καταστήσουμε την οικονομία μας πιο ανταγωνιστική. Φυσικά, υπάρχει και το θέμα της μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά υπάρχουν ανισορροπίες σε όλο τον κόσμο, σε νομίσματα. Ορισμένα θεωρούνται υποτιμημένα και θα πρέπει να ανατιμηθούν και, με τις αλλαγές, μπορούν να δημιουργήσουν τεράστια προβλήματα για την ανταγωνιστικότητα. Αλλά με τη ζήτηση, μπορεί να δημιουργηθεί μεγαλύτερη ανάπτυξη στον πλανήτη. Εμείς ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε, έχουμε την ευθύνη να κάνουμε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί.
Ο κ. Χουντής είπε ότι αυτά τα μέτρα που πήραμε, δεν είναι μέτρα τα οποία από μόνα τους θα μας βγάλουν από την κρίση και θα μας βάλουν σε μια τροχιά ανάπτυξης. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ λέει «και σταθερότητα και ανάπτυξη» - και τα δύο. Η ανάπτυξη είναι η άλλη όψη του νομίσματος. Και εδώ, χρειάζεται να κάνουμε τις απαραίτητες επενδύσεις. Θα επενδύσουμε μέσα από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, υπάρχουν χρήματα που θα επενδυθούν σε υποδομές και κατάρτιση για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί.
Επίσης, πιστεύουμε ότι η Ελλάδα έχει μεγάλο δυναμικό, για να γίνει μια πράσινη οικονομία. Έχουμε το υψηλότερο δυναμικό στην Ευρώπη σε αιολική ενέργεια, αλλά δεν το έχουμε χρησιμοποιήσει, δεν έχουμε επενδύσει σε αυτό το δυναμικό τα τελευταία χρόνια. Αυτοί είναι κάποιοι τομείς, όπου μπορούμε να στραφούμε και να επενδύσουμε.
Επιπλέον, έχουμε λάβει μέτρα, επιπέδου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αν μιλούσαμε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θα ζητούσαν κάτι παραπάνω. Αν πάμε σε αυτούς, δεν θα μας ζητήσουν κάτι παραπάνω από αυτό που ήδη κάναμε. Αλλά εγώ θα προτιμούσα μια ευρωπαϊκή λύση. Θα προτιμούσα μια ευρωπαϊκή λύση, επειδή είμαστε τμήμα της Ευρωζώνης, επειδή είμαι λάβρος ευρώφιλος και Ευρωπαίος, και επειδή θέλω να δείξω στον κόσμο ότι η Ευρώπη μπορεί να δράσει μαζί, συντονισμένα.
Δεν ζητάω χρήματα, όπως είπα, αλλά θέλω πάνω στο τραπέζι ένα κάποιο εργαλείο, ένα μέσο. Και αυτό το δάνειο νομίζω ότι θα αρκέσει, για να εξασφαλίσει ότι τα spreads και οι κερδοσκόποι θα φύγουν, θα μας αφήσουν ήσυχους. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το θέμα της κερδοσκοπίας απέναντι στην Ελλάδα, αλλά είναι και ένα ευρύτερο θέμα. Γι' αυτό λέω, ας χρησιμοποιήσουμε την Ελλάδα αυτή τη στιγμή, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε τελικά τα βαθύτερα προβλήματα που υπάρχουν παντού, και στην Ευρώπη, τα οποία θα αντιμετωπίσουμε πολύ πιο έντονα στο μέλλον.
Για την υποτίμηση, για τη δημιουργία ενός εθνικού νομίσματος. Νομίζω ότι έχουμε πάρει ήδη τα απαραίτητα μέτρα, ούτως ώστε η οικονομία μας να μπει σε μια τάξη και να αντιμετωπίσουμε τα θέματα, στο πλαίσιο της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πάρουμε άλλα μέτρα. Και θα ήταν πάρα πολύ περίπλοκο να μπούμε τώρα σε μια κατάσταση, με ευρώ και με εθνικό νόμισμα παράλληλα.
Νομίζω ότι θα στέλναμε και ένα λάθος μήνυμα για το είδος και το μέγεθος των προβλημάτων που έχουμε. Έχουμε προβλήματα, αλλά δεν πρόκειται να χρεοκοπήσουμε. Θα επιλύσουμε αυτά τα προβλήματα και έχουμε ένα τεράστιο δυναμικό ως οικονομία, καθώς υπάρχουν τομείς ανάπτυξης.
Ας μην φτιάξουμε μια εικόνα, ότι είμαστε στο χείλος της αβύσσου. Γιατί έχουμε πάρει τα απαραίτητα μέτρα και θα προχωρήσουμε.
H. - P. MARTIN: Εγώ είμαι υπερασπιστής του ευρώ και φιλοευρωπαίος Αυστριακός, αλλά γι' αυτό ακριβώς κ. Πρόεδρε είμαι επικριτικός, γιατί σωστά είπατε ότι δεν υπάρχει αρκετός έλεγχος.
Θα ήθελα ακριβώς από αυτή τη βάση των διαφόρων που ακούστηκαν, να κάνω κάποιες ερωτήσεις. Αντιληφθήκαμε πως η συζήτηση που γίνεται στη Γερμανία μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, όμως αυτό το οποίο διέγνωσα από εσάς είναι, πρώτα απ' όλα, θεωρείτε πως η συζήτηση αυτή έχει τελειώσει, όσον αφορά τυχόν εγγύηση από πλευράς της Γερμανίας;
Ερώτηση δεύτερη: θεωρείτε πως θα ήταν σωστό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να κάνουμε μια Εξεταστική των πραγμάτων Επιτροπή, για να δούμε ποια είναι τα διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από την Ελλάδα και για πιθανές άλλες περιπτώσεις, όπως παραδείγματος χάριν την Ισπανία;
Και τρίτον, θέσαμε ερωτήματα προς την Commission και προέκυψε πως υπήρξαν κάποιες παρατυπίες στην Ελλάδα, της τάξης του 1,3 δις ευρώ, και η Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) δεν έχει μπορέσει να ανακτήσει ούτε το 1/3 ακόμη. Τι θα κάνετε σχετικά με αυτό;
O. KARAS: Κύριε Πρωθυπουργέ, πρώτα απ' όλα σας καλωσορίζω και εξ ονόματος του ΕΛΚ, να σας πω πως θεωρώ τη δουλειά σας εξαιρετική και τις δηλώσεις σας σαφέστατες και μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε πως η Ελλάδα είναι μέλος της Κοινότητάς μας και, βεβαίως, γνωρίζουμε την ευθύνη που έχουμε για μια ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Έχουμε τρία επίπεδα: Ελλάδα, Ευρώπη και τους παγκόσμιους κανόνες. Από αυτά τα οποία μας είπατε σήμερα, αντιλαμβάνομαι πως είστε ικανός και θέλετε να κάνετε αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν και θεωρείτε πως μπορείτε να τα καταφέρετε μόνοι σας.
Το δεύτερο είναι πως αντλείτε τα διδάγματα που πρέπει για το τι πρέπει να γίνει και τι λείπει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να μπορέσουμε να βοηθηθούμε σε τέτοιες κρίσεις και να μην καταφύγουμε σε τυχόν άλλες, ευρύτερες λύσεις στο παγκόσμιο επίπεδο.
Τρίτον, χρειαζόμαστε παγκόσμιους κανόνες. Οπότε θέλω από εσάς να γνωρίζω τι δεν μπορείτε να λύσετε μόνοι σας, επιτόπου, στην Ελλάδα, με τους κανόνες που έχουμε, καθώς και πού πρέπει βραχυπρόθεσμα να φανούμε αλληλέγγυοι;
ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ: Κύριε Πρωθυπουργέ, νομίζω ότι το καταλαβαίνετε από μόνος σας, ότι τα θαρραλέα μέτρα που έχετε λάβει προκαλούν το θαυμασμό μας. Η κρίση πολλές φορές μπορεί να δημιουργεί νέες ευκαιρίες, αλλά από την άλλη μεριά μπορεί να οδηγεί και σε βιαστική λήψη μέτρων, που μπορεί να είναι αντιπαραγωγικά.
Λέτε εσείς ότι η χώρα σας είναι υπεύθυνη, λόγω της έλλειψης εσωτερικών διαρθρωτικών αλλαγών. Μα και η χώρα μου όμως είναι υπεύθυνη για το δημόσιο χρέος της, διότι όπως είπε και κάποιος κυβερνητικός εκπρόσωπος, «χοροπηδούσε ως κατσίκι, χωρίς ποτέ να παίρνει στα σοβαρά το έλλειμμα και το Σύμφωνο Σταθερότητας».
Η Ελλάδα δράττεται αυτής της ευκαιρίας σήμερα και εγώ συμμερίζομαι την άποψή σας. Υπάρχουν δύο ζητήματα εδώ: το ελληνικό ζήτημα από τη μία, και η Ευρωζώνη θα υποστηρίξει με όλες της τις δυνάμεις τα θαρραλέα μέτρα που αναλαμβάνετε και, σε μια δεύτερη φάση, ήρεμα, πρέπει να προβληματιστούμε για το τι συνέβη αυτά τα τελευταία 10 χρόνια, όπου οι διαφορές μεταξύ των οικονομιών οξύνθηκαν στην Ευρωζώνη και έγινε η έκρηξη της ελληνικής υπόθεσης.
Τελικά, ρωτώ: πότε λέτε εσείς να ξεκινήσουμε αυτή τη δεύτερη φάση, κ. Πρωθυπουργέ;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Πρώτα απ’ όλα, για τις αποζημιώσεις. Είναι ανοιχτό θέμα, κατά καιρούς το έχουμε συζητήσει με τη Γερμανία, νομίζω όμως ότι σε αυτή τη φάση, είναι άκαιρο να το θέσω επί τάπητος. Συζητάμε για άλλα θέματα. Θα περιπλέξουν τα πράγματα και θα δώσω και ένα μήνυμα ότι δεν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε στη χώρα, να προβούμε στις αλλαγές.
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν ψάχνουμε αποδιοπομπαίους τράγους, δεν ψάχνουμε τρόπους και λόγους για να αποφύγουμε τα επώδυνα μέτρα. Τα προωθούμε. Είναι τα πιο δύσκολα μέτρα που έχει λάβει ποτέ η Ελλάδα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Επομένως, θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα ότι είμαστε έτοιμοι - και δεν είναι δικό μου κουράγιο αυτό, είναι το κουράγιο του Ελληνικού λαού που το καθιστά δυνατό, ότι δηλαδή μπορούμε να τακτοποιήσουμε τα της Ελλάδας, τα του οίκου μας.
Επιπλέον, εμείς οι ίδιοι έχουμε ξεκινήσει μια Εξεταστική Επιτροπή γι’ αυτό το θέμα. Υπάρχει μια Εξεταστική Επιτροπή στις ΗΠΑ για τις πρακτικές των Τραπεζών, για την Ελλάδα, παρότι οι πρακτικές θεωρούνταν πολύ αξιόπιστες και παρότι η Ελλάδα χρησιμοποίησε τακτικές που δεν ήταν κρυφές. Φυσικά, οι Τράπεζες επέστρεψαν στα συνήθη, αλλά οι πρακτικές αυτές δεν ήταν οι καλύτερες, γιατί οδήγησαν στην κρίση.
Ήθελα να τονίσω κάτι εδώ: ότι η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωζώνη χωρίς μαγειρέματα. Με την αξία της, με το σπαθί της. Παρότι άλλαξε τα λογιστικά για τους εξοπλισμούς. Υπάρχουν δύο τρόποι για να αποτιμήσεις τη σημασία των εξοπλισμών: είτε τους βάζεις στον προϋπολογισμό όταν παίρνεις τα όπλα, είτε όταν δίνεις την παραγγελία. Εμείς το κάναμε όταν πήραμε τα όπλα. Τώρα, θα κάνουμε το αντίθετο. Θα το κάνουμε, όταν δώσουμε την παραγγελία.
Η προηγούμενη κυβέρνηση άλλαξε τα πράγματα. Δεν χρησιμοποιούμε την πρακτική της καταχώρησης, όταν παίρνεις τα όπλα, αλλά όταν περνάς την παραγγελία, όταν δίνεις την παραγγελία. Αυτό, τι σημαίνει; Ότι η Ελλάδα, όταν μπήκε στην Ευρωζώνη, μπήκε με ένα έλλειμμα 3,1%. Ήμασταν πολύ κοντά στο 3%. Άλλες χώρες είχαν μπει με 3,3%, με 3,5%. Υπάρχει λοιπόν ένας μύθος, ότι η Ελλάδα τότε δεν ήταν εντάξει.
Φυσικά, υπάρχει πρόβλημα όταν έχεις τόσο μεγάλο στρατιωτικό προϋπολογισμό - και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που έχουμε. Θέλουμε να μειώσουμε τον στρατιωτικό προϋπολογισμό και ελπίζουμε, μέσα σε αυτό το ευρωπαϊκό ειρηνευτικό σχέδιο, να εξομαλύνουμε και τις σχέσεις μας με την Τουρκία. Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη βοήθεια για τον ελληνικό προϋπολογισμό.
Έχουμε έναν προϋπολογισμό, όπου το 4%-5% του ΑΕΠ πηγαίνει στους εξοπλισμούς. Δεν υπήρχε πουθενά αλλού στην Ευρωζώνη ή στην Ευρώπη κάτι τέτοιο. Μην το ξεχνάμε λοιπόν αυτό.
Για το θέμα της αλληλεγγύης. Έχετε δίκιο, κάναμε τη δική μας προσπάθεια. Αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε, είναι ότι δεν μπορούμε μόνοι μας να πολεμήσουμε τις δυνάμεις της αγοράς. Ειδικά αν κερδοσκοπούν. Και εκεί, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.
Ίσως η ελληνική περίπτωση είναι εξαιρετική, αλλά δεν είναι η μόνη εξαίρεση. Ίσως είναι ακραία, αλλά δυστυχώς, έχουμε δει και άλλες τέτοιες πρακτικές ανά τον κόσμο. Υπάρχει πολλή κερδοσκοπία. Μετά την κρίση, χρειαζόμαστε να κινήσουμε τις αγορές. Πρέπει να τις ρυθμίσουμε.
Ορισμένοι λένε ότι δεν πρέπει να έχουμε κανόνες. Εγώ δεν λέω ότι πρέπει να πιέσουμε τόσο τις αγορές, ώστε να ασφυκτιούν, λέω απλώς να τις ρυθμίσουμε. Δεν μας αρέσουν τα φανάρια, γιατί μειώνουν την ταχύτητα των αυτοκινήτων. Αλλά εμποδίζουν και τα ατυχήματα. Γι’ αυτό, λοιπόν, δεν θέλουμε και τα χρηματοπιστωτικά «ατυχήματα», όπως η κερδοσκοπία.
Πιστεύω ότι αυτή η κρίση, και για την Ελλάδα είναι μια ευκαιρία. Είναι μια δύσκολη, επώδυνη κρίση, αλλά θα τη χρησιμοποιήσουμε ως ευκαιρία για ένα πιο δίκαιο φορολογικό σύστημα, για μια καλύτερη, πιο ανταγωνιστική οικονομία, για μια οικονομία, η οποία θα μας κάνει περήφανους, κι εμάς τους Έλληνες, κι εσάς τους Ευρωπαίους.
Αυτή η θέληση υπάρχει στην Ελλάδα. Παρότι αυτά τα μέτρα είναι επώδυνα, ο κόσμος λέει «ναι, χρειαζόμαστε αυτή την αλλαγή». Σε οποιονδήποτε και να μιλήσετε, αυτό θα σας πει. Είναι λοιπόν μια μεγάλη ευκαιρία, παρότι είναι επώδυνη. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, ας χρησιμοποιήσουμε αυτή τη συγκυρία ως ευκαιρία.
Χάρηκα που ήρθα εδώ, σήμερα. Σας εύχομαι πραγματικά καλή τύχη, για να βρούμε τις καλύτερες λύσεις. Ελπίζω αυτή η Επιτροπή, να παίξει τον κρίσιμο ρόλο της, αυτή την ιστορική στιγμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να δούμε τι πολιτικές θα προωθήσουμε, για να αντιμετωπίσουμε τη χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά και για να προωθήσουμε και τις κοινωνικές πολιτικές, μαζί με τις οικονομικές.
Σας ευχαριστώ πολύ.
