ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ CNBC ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ MARIA BARTIROMO (Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου)
Αθήνα, 22 Σεπτεμβρίου 2010
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εξετάζουμε την Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα την Ελλάδα. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Γεώργιος Παπανδρέου, μου είπε πριν από μισή ώρα ότι, το πρόγραμμα λιτότητας που ακολουθεί η χώρα του, εφαρμόζεται με επιτυχία. Μου δήλωσε ότι δεν θα απευθυνθεί στις αγορές στο άμεσο μέλλον, για να ζητήσει νέα κεφάλαια.
Νωρίτερα, η Τράπεζα της Ελλάδας δήλωσε ότι θα αναβάλλει τα τεστ κοπώσεως των ελληνικών τραπεζών, που είχε αρχικά προβλεφθεί για το φθινόπωρο, γιατί δεν έχει περάσει αρκετό διάστημα από τα αντίστοιχα τεστ που έγιναν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πληροφορίες σήμερα λένε ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα κινδυνεύουν να υποβαθμισθούν από την Fitch. Ιδού τι απάντησε για όλα αυτά ο Πρωθυπουργός.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Μας έχουν υποβαθμίσει τους τελευταίους μήνες, γιατί υπήρχε μια αίσθηση έλλειψης αξιοπιστίας και επικρατούσε φόβος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας..
Αυτό που αποδείξαμε είναι ότι είμαστε ικανοί να υιοθετήσουμε τα πιο δύσκολα μέτρα και να αποκαταστήσουμε καταρχήν την αξιοπιστία μας. Κατάλαβαν όλοι ότι πρόκειται για μια Κυβέρνηση, που εννοεί όσα λέει. Και κατά δεύτερο λόγο, αρχίσαμε και συνεχίζουμε την αναδιάρθρωση της οικονομίας μας. Την μετατρέπουμε σε μια βιώσιμη, λιγότερο άκαμπτη και περισσότερο ανταγωνιστική οικονομία.
Δεν είμαστε ανταγωνιστικοί. Αυτό αποτελεί ένα από τα προβλήματά μας. Και για το λόγο αυτό, προχωρούμε σε κάποιες διαρθρωτικές αλλαγές, στις αγορές εργασίας, στα επαγγέλματα, ανοίγοντας κάποια επαγγέλματα, και στο φορολογικό σύστημα, μέτρα που θα μας κάνουν περισσότερο ανταγωνιστικούς. Και παράλληλα, επενδύουμε σε τομείς όπου πιστεύουμε ότι έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως η Μεσογειακή δίαιτα, ο τουρισμός, η ναυτιλία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η υψηλή τεχνολογία και η καινοτομία. Σε αυτούς τους τομείς έχουμε στρέψει την προσοχή μας.
Και οι αντιδράσεις είναι ιδιαίτερα θετικές. Θα σας πω μόνο ότι χώρες όπως το Κατάρ, το Αμπού Ντάμπι, το Ισραήλ, με το οποίο έχουμε πολλές επαφές τελευταία, αλλά και η Κίνα, έχουν προχωρήσει σε μαζικές επενδύσεις. Ο Πειραιάς θα μετατραπεί σε βασικό σημείο διακίνησης όλων των καταναλωτικών αγαθών που εξάγει η Κίνα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτές είναι ιδιαίτερα θετικές εξελίξεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολύ θετικές. Θα απευθυνθείτε στο άμεσο μέλλον στις αγορές για να συγκεντρώσετε νέα κεφάλαια;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Όχι, το μόνο που θα κάνουμε τώρα είναι να εκδώσουμε ομόλογα για τη Διασπορά, περιορισμένα σε αριθμό ομόλογα, που συνδέονται συγκεκριμένα με τους Έλληνες ομογενείς, οι οποίοι θέλουν να βοηθήσουν.
Δεν θα απευθυνθούμε επομένως στις αγορές αυτή τη στιγμή. Θέλουμε βέβαια να βγούμε στις αγορές το συντομότερο δυνατό, γι΄ αυτό και παίρνουμε όλα αυτά τα μέτρα..
Υπάρχει επίσης και μια εγγύηση, το δάνειο από το ΔΝΤ και ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο μηχανισμός στήριξης. Και αυτό μας αφήνει περιθώριο για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνα με το πρόγραμμα λιτότητας, ξέρω ότι έχετε προχωρήσει σε βαθιές και σοβαρές διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Πώς θα χαρακτηρίζατε την οικονομία της Ελλάδας σήμερα;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Καταρχήν, θα έλεγα ότι έχουμε πετύχει το στόχο μας. Υιοθετήσαμε πολύ δύσκολα μέτρα, ιδιαίτερα οδυνηρά. Προχωρήσαμε σε περικοπές του προϋπολογισμού. Ο στόχος για το τέλος του 2010 είναι 40%. Έχουμε πετύχει μείωση του ελλείμματος κατά 40%. Έχουμε κάνει μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Για παράδειγμα, αναδιαρθρώσαμε όλο το συνταξιοδοτικό σύστημα. Έγινε ένα απόλυτα βιώσιμο σύστημα, το οποίο εγγυάται σύνταξη στις επόμενες γενιές. Αυτό σήμαινε βέβαια μειώσεις στις συντάξεις και αυξήσεις των ορίων ηλικίας - πολύ δύσκολες πολιτικές αποφάσεις, προφανώς. Αποδείξαμε όμως ότι έχουμε δεσμευθεί για την υλοποίηση αυτών των αλλαγών. Αλλάξαμε το φορολογικό σύστημα, έτσι ώστε να υπάρχει διαφάνεια αλλά και να επιτρέπει την αύξηση των φορολογικών εσόδων
Η Ελλάδα έχει μια τεράστια παραοικονομία. Βασικά πρόκειται για μειονέκτημα, αλλά μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, διότι εάν τα στοιχεία της παραοικονομίας ενταχθούν στις επίσημες στατιστικές και τα έσοδα συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό, αυτό θα αποτελέσει μεγάλη ώθηση για την οικονομία μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλάμε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Γεώργιο Παπανδρέου. Ο κ. Παπανδρέου δήλωσε σήμερα ότι η χώρα του έχει σεβασθεί τους στόχους της, σχετικά με την αύξηση των εσόδων και τον περιορισμό των δαπανών. Το επονομαζόμενο "σχέδιο λιτότητας", το οποίο θα επέτρεπε την επάνοδο στην ανάπτυξη, συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις από τον Ελληνικό λαό. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ποσοστό του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ θα αγγίξει το ανώτερο σημείο του το 2013 στην Ελλάδα και θα φτάσει στο 144%.
Ο κ. Παπανδρέου θεωρεί επιτακτική ανάγκη για τη χώρα να αποδείξει στους επενδυτές ότι έχει πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης. Ο Πρωθυπουργός εξήγησε τη στρατηγική του, ξεκινώντας από την αύξηση των εσόδων που θα προέλθουν από την παραοικονομία της χώρας.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Η παραοικονομία λειτουργεί σε διάφορους τομείς. Καταρχήν, κάποιες επιχειρήσεις φοροδιαφεύγουν, ή ακόμα και κάποια μικρά ή μεσαία καταστήματα και κάποιοι επαγγελματίες. Η φοροδιαφυγή είναι πολύ διαδεδομένη, καθώς επίσης και η έλλειψη διαφάνειας, αλλά και η παράνομη απασχόληση. Είναι προβλήματα αρκετά διαδεδομένα στη χώρα μας, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Θα σας δώσω κάποια στατιστικά στοιχεία. Το Ινστιτούτο Brookings διατείνεται ότι αν η Ελλάδα αποκτήσει τη διαφάνεια των Σκανδιναβικών χωρών, θα αυξήσουμε το ΑΕΠ μας κατά 8%. Αυτό το ποσοστό είναι τεράστιο, ερμηνεύεται σε 20 δις ευρώ.
Τώρα, αν αποκτήσουμε τη διαφάνεια της Ισπανίας, το οποίο μου φαίνεται πιο ρεαλιστικό, θα αυξήσουμε το ΑΕΠ μας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Brookings, κατά 4%.
Επομένως, πρόκειται για έναν τομέα, ο οποίος δεν υπολογίζεται συνήθως στις παραμέτρους του προγράμματός μας. Θα καταβάλλουμε όμως κάθε δυνατή προσπάθεια για να εισάγουμε μεγαλύτερη διαφάνεια στο νέο φορολογικό μας σύστημα και να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και αυτό θα είναι μια συμπληρωματική ώθηση στην οικονομία, γιατί θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε το χρέος και το έλλειμμα..
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τόσες πολλές αλλαγές, και στο φορολογικό και στο συνταξιοδοτικό τομέα. Οι άνθρωποι σε πολλές περιπτώσεις αναστατώνονται. Πώς αντιμετωπίζετε την κοινή γνώμη και διατηρείτε την κοινωνική ειρήνη;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Υπάρχουν δύο πράγματα. Καταρχήν, οι πολίτες ήθελαν την αλλαγή. Οι πολίτες συνειδητοποίησαν ότι η χώρα δεν προχωρούσε προς τη σωστή κατεύθυνση. Έβλεπαν ότι υπήρχε μεγάλη φοροδιαφυγή, διασπάθιση δημόσιου χρήματος και μεγάλη διαφθορά. Και ο κόσμος έλεγε, "θέλω να είμαι σίγουρος ότι τα χρήματα που δίνω στην κυβέρνηση, χρησιμοποιούνται σωστά". Αυτό είναι θέμα διακυβέρνησης.
Επομένως, είναι ικανοποιημένοι με τις αλλαγές. Αλλά αντιλαμβάνονται επίσης ότι το χρέος και το έλλειμμα έχουν φτάσει στα ύψη, άρα πρέπει να πάρουμε κάποια δραστικά μέτρα.
Ναι, τα μέτρα είναι οδυνηρά. Ναι, θα υπάρχουν διαδηλώσεις. Είμαστε ένας πολύ εκφραστικός λαός και, πολύ συχνά, έχουν δίκιο όσοι διαδηλώνουν, γιατί λένε, " δεν προκάλεσα εγώ την κρίση. Κάποιος άλλος φταίει. Γιατί να την πληρώσω εγώ;"
Αλλά συνειδητοποιούν ταυτόχρονα ότι αυτό είναι το πατριωτικό χρέος τους, το χρέος μας να αλλάξουμε ουσιαστικά την χώρα μας.
Επομένως, επικρατεί διάθεση για πραγματική αλλαγή. Και την αξιοποιήσαμε για να προχωρήσουμε σε αλλαγές, που πολύ λίγες χώρες στον κόσμο θα έκαναν μέσα σε 11 μήνες.
Μιλήσαμε για τις αλλαγές στο συνταξιοδοτικό, αλλά να σας δώσω και ένα άλλο παράδειγμα: έχουμε πέντε επίπεδα διοίκησης, από την κεντρική κυβέρνηση μέχρι την τοπική αυτοδιοίκηση. Τα περιορίσαμε στα τρία. Είχαμε 57 περιφέρειες, τώρα έχουμε 13. Είχαμε 1300 τοπικές κυβερνήσεις, τώρα έχουμε 340. Είχαμε 6.000 δημοτικές επιχειρήσεις, τώρα έχουμε 2000. Αυτή είναι ριζική αλλαγή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όντως, είναι.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ανοίγουμε κλειστά επαγγέλματα. Για παράδειγμα: άδειες φορτηγών. Σε δύο μέρες, θα περάσει από τη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο. Ανοίγουμε κλειστά επαγγέλματα, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επομένως, πιστεύετε ότι θα πιάσετε τους στόχους του μνημονίου, χωρίς να προσθέσετε νέα μέτρα λιτότητας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ναι, αυτή τη στιγμή, είμαστε μέσα στο στόχο. Κάναμε ό,τι έπρεπε σωστά. Για να ακριβολογούμε, υπολειπόμαστε λίγο όσον αφορά τα έσοδα, αλλά αυτό αντισταθμίζεται από τις περικοπές στα έξοδα και τις δαπάνες. Επομένως, έχουμε πιάσει το στόχο μας. Για να μην πω ότι έχουμε προχωρήσει περισσότερο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας ρωτήσω για τα έσοδα, τα οποία θα θέλατε να εξασφαλίσετε. Θέλετε να προσελκύσετε επιχειρηματικές επενδύσεις. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για το θέμα, γιατί αναφερθήκατε στις φορολογικές ελαφρύνσεις των επιχειρήσεων, ταυτόχρονα όμως πρέπει να διατηρηθούν οι φόροι σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο, για να εξασφαλίσετε τα απαραίτητα έσοδα.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ναι, είναι όντως κάπως αντιφατική η πολιτική που ακολουθείται εδώ, αλλά αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να μειώσουμε τους φόρους για τις επενδύσεις στην Ελλάδα, είτε αυτές προέρχονται από ελληνικές, είτε από ξένες εταιρείες. Μόλις καταρτίσαμε και συζητήσαμε στο Υπουργικό Συμβούλιο ένα νομοσχέδιο, το οποίο θα περάσει από τη Βουλή και νομίζω ότι θα τύχει ευρείας υποστήριξης, είναι η επονομαζόμενη "ταχείας λωρίδας" - fast-track - επένδυση του εξωτερικού. Αυτό σημαίνει ότι όταν μια μεγάλη επένδυση έλθει στην Ελλάδα, θα απευθυνθεί σε μία μόνο υπηρεσία, αυτό που λέμε "one-stop shop", περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό την υπερβολική γραφειοκρατία. Έτσι, θα επιτρέψουμε να έλθουν επενδύσεις και θα τους εξασφαλίσουμε ειδικό, προνομιακό φορολογικό καθεστώς, με εγγύηση για δέκα χρόνια.
Αυτά τα μέτρα θα δημιουργήσουν ανάπτυξη γιατί, προφανώς, για να γίνει ανταγωνιστική η οικονομία μας, δεν αρκεί απλά να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών επειδή περιορίσαμε το έλλειμμα, αλλά πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών μας, επειδή υπάρχει ανάπτυξη και είμαστε μια ανταγωνιστική οικονομία.
Αυτό σημαίνει επενδύσεις. Υπάρχουν στην Ελλάδα, πιστεύω, τομείς για επενδύσεις, ιδιαίτερα προσοδοφόροι και ανεκμετάλλευτοι.
Ένας από τους τομείς αυτούς είναι οι πράσινοι πόροι. Έχουμε πολλές δυνατότητες και έχουμε και στόχους να πετύχουμε, βάσει της Συμφωνίας του Κιότο, όπως στην αιολική ενέργεια. Έχουμε τις μεγαλύτερες δυνατότητες γα παραγωγή αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, καθώς επίσης στην ηλιακή και στη γεωθερμική ενέργεια. Περιμένω ότι θα εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από ιδιωτικές επενδύσεις, που θα ανέλθει στο ποσό των 44 δις ευρώ μέχρι το 2015 και, έτσι, δημιουργούνται περίπου 250.000 θέσεις απασχόλησης.
Και ο τουρισμός, επίσης, ο τουρισμός υψηλού επιπέδου, είναι ένας άλλος βασικός τομέας. Οι νέες αγορές ενδιαφέρονται για την Ελλάδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και φυσικά, οι επενδυτές ζητούν υψηλά επιτόκια για τα κρατικά ομόλογα. Τι θα κάνετε για να καθησυχάσετε τις χρηματαγορές για την κατάσταση της Ελλάδας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Είναι μια καθημερινή προσπάθεια, να αποδεικνύουμε ότι υλοποιούμε τις δεσμεύσεις μας, να αποδεικνύουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι, να αποδεικνύουμε ότι κάνουμε τις αλλαγές, να αποδεικνύουμε ότι η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες, ότι η Ελλάδα είναι υποτιμημένη και ότι η Ελλάδα αποτελεί μια πολύ καλή, μακροπρόθεσμη επένδυση για τα χρήματα του κόσμου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εξετάζετε το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης κάποιων περιουσιακών στοιχείων, σωστά; Υπάρχουν αρκετά πράγματα προς πώληση.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Σωστά. Υπάρχει και μια τεράστια κτηματική περιουσία του Δημοσίου. Οι εκτιμήσεις, την ανεβάζουν στα 250 δις ευρώ - κτηματική περιουσία ή δημόσιες επιχειρήσεις. Ένα κομμάτι θα ιδιωτικοποιηθεί ή θα αναπτυχθεί με συγκεκριμένο τρόπο.
Για παράδειγμα, έχουμε κάποιες από τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, πολύ σημαντικές Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, στάδια, το παλαιό αεροδρόμιο, και ούτω καθεξής. Επίσης, κάποιες από τις ωραιότερες περιοχές της Ελλάδας θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, εφαρμόζοντας την πράσινη ανάπτυξη και την υψηλή τεχνολογία, έτσι ώστε να ωφεληθούν και οι πολίτες της χώρας μας, αλλά και οι επενδυτές.
Κάποιοι μας έδειξαν έμπρακτα την εμπιστοσύνη τους. Για παράδειγμα, το Νορβηγικό Συνταξιοδοτικό Ταμείο, το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλο τον κόσμο νομίζω, αποφάσισε πρόσφατα να επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα. Και είναι αρκετά αντικειμενικοί, όταν λαμβάνουν αποφάσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι πολύ σημαντικό, πράγματι.
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Είναι πολύ σημαντικό. Δείχνει ότι πιστεύουν ότι πρέπει να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα εδώ και τώρα. Και η HSBC έκανε το ίδιο. Όλα αυτά πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικά.
Η Εθνική μας Τράπεζα, η μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα της χώρας, ανακεφαλαιοποιεί περίπου 3 δις ευρώ και αυτό αποτελεί μια πολύ θετική ανταπόκριση.
Πιστεύω ότι αυτές είναι οι πρώτες πολύ σημαντικές ενδείξεις ότι προχωρούμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα είναι διαφορετική η Ελλάδα σε πέντε χρόνια;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Σίγουρα. Έχουμε αναλάβει αυτή τη δέσμευση. Γνωρίζουμε ότι δεν αρκεί να αντιμετωπίσουμε το χρέος και το έλλειμμα. Η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει. Φτάσαμε σε αυτά τα επίπεδα ελλείμματος, γιατί δεν αντιμετωπίζαμε διαρθρωτικά προβλήματα. Δεν διαχειριζόμασταν σωστά την οικονομία μας.
Θα κάνουμε την Ελλάδα ανταγωνιστική και θα ήθελα, σε ορισμένους τομείς, όπως η πράσινη τεχνολογία, οι πράσινοι πόροι, η ανανεώσιμη ενέργεια, ο τουρισμός υψηλού επιπέδου, η Μεσογειακή δίαιτα, η χώρα μας να παίξει τον ρόλο πρωτοπόρου. Και να μην ξεχνάμε, επίσης, την υψηλή τεχνολογία και τη ναυτιλία, μεταξύ άλλων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστώ θερμά κ. Πρωθυπουργέ.
