Κοινή συνέντευξη Τύπου κ.κ. Τσίπρα - Νταβούτογλου
(4ο ΑΣΣ Σμύρνη, 08.03.2016)
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΑΧΜΕΤ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Αξιότιμε φίλε Πρωθυπουργέ, κε Αλέξη Τσίπρα, αξιότιμοι Υπουργοί, Μέλη των ΜΜΕ
Καλωσήλθατε. Σήμερα, σε ένα σημαντικό τόπο, σε μια σημαντική ημέρα, πραγματοποιήσαμε το 4ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας Τουρκίας που για πρώτη φορά έλαβε χώρα το 2010. Από τη Σμύρνη την πύλη της Ανατολίας στο Αιγαίο, παράθυρο στη Μεσόγειο και το πιο κοντινό σημείο στην Ελλάδα, από εδώ, παρουσιάσαμε μηνύματα φιλίας, μηνύματα καλής γειτονίας. Επιδείξαμε από κοινού την βούλησή μας να καταστήσουμε το Αιγαίο περιοχή ευημερίας και ηρεμίας και στείλαμε μήνυμα ενότητας προς τον κόσμο των δυο φίλων και γειτονικών λαών στις δυο ακτές του Αιγαίου. Λέω και πάλι “Καλωσήρθατε”.
Σήμερα είναι μια ιδιαίτερη ημέρα. Με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας εύχομαι “χρόνια πολλά” στις γυναίκες που βρίσκονται ανάμεσά μας.
Πραγματοποιήσαμε πολύ αποδοτικές συζητήσεις.
Σήμερα εξετάσαμε θέματα τα οποία έχουν τεράστια σημασία για τις σχέσεις μας και τα οποία καταδεικνύουν το βάθος και το περιεχόμενο των σχέσεών μας. Στην Σύνοδο συμμετείχαν 11 Υπουργοί από τις δυο πλευρές πραγματοποιώντας κοινό υπουργικό Συμβούλιο καθώς και επιχειρηματίες και με τις συζητήσεις που είχε ο κάθε Υπουργός μας με τον ομόλογό του αποφασίσθηκε το περιεχόμενο του πεδίου συνεργασίας και τα βήματα που θα γίνουν στη συνέχεια. Και χθες ήμασταν μαζί στη Σύνοδο της Ε.Ε. και σήμερα ήρθαμε εδώ, οπότε είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τις τελευταίες εξελίξεις, τις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας, την κρίση στη Συρία και τα αποτελέσματα της. Και κατόπιν τούτου καταλήξαμε στα κύρια σημεία της ημερήσιας διάταξής μας.
Κατά πρώτον, θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μου για τις σχέσεις βαθιάς φιλίας που οικοδόμησαν οι Υπουργοί στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στο οποίο συμπροεδρεύσαμε. Στη σύνοδο συζητήθηκαν σημαντικά έργα μεταξύ των δύο χωρών. Μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδος υπάρχουν πολύ σημαντικές επιχειρηματικές δυνατότητες αλλά το πιο σημαντικό στοιχείο που θα ενεργοποιήσει τις επιχειρηματικές αυτές δυνατότητες είναι η φιλία ανάμεσα στις δυο πλευρές. Πιστεύω ότι μετά από αυτό με τις εκατέρωθεν επαφές οι Υπουργοί μας, όπως τα μέλη μιας οικογένειας, θα οικοδομήσουν γέφυρες φιλίας για τις επόμενες γενιές. Επεξεργαζόμαστε από κοινού πολύ σημαντικά έργα. Στο πεδίο των μεταφορών έχουμε πολύ ισχυρή βούληση για να μπορέσουμε να φέρουμε πιο κοντά τις δυο ακτές του Αιγαίου. Ολοκληρώνεται η προεργασία για να ξεκινήσουν τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια μεταξύ Σμύρνης και Θεσσαλονίκης. Είθε να υπάρξει απευθείας σύνδεση και σήμερα όπως και στο παρελθόν των δυο όμορφων πόλεων του Αιγαίου.
Επιπλέον επιθυμία μας είναι ολοκλήρωση των εργασιών για την σύνδεση της Σμύρνης με τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη με ταχεία σιδηροδρομική γραμμή. Και σήμερα θέλω να μοιραστώ μαζί σας ένα πολύ όμορφο νέο. Στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον κο Τσίπρα διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχει απευθείας αεροπορική σύνδεση μεταξύ των δυο πρωτευουσών και απευθείας πτήση από Άγκυρα για Αθήνα και είχαμε με τους υπεύθυνους των Τουρκικών αερογραμμών και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και μακάρι ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό οι πτήσεις Άγκυρας – Αθήνας. Δεν είναι δυνατό να μην υπάρχει αεροπορική σύνδεση μεταξύ των δυο πρωτευουσών των δυο φίλων χωρών. Ελπίζουμε τα αεροσκάφη που θα πετούν από την Άγκυρα στην Αθήνα και από την Αθήνα στην Άγκυρα να μεταφέρουν με τον πλέον ισχυρό τρόπο το μήνυμα φιλίας που διατυπώνουμε εδώ στη Σμύρνη. Η πιο τακτική και γρήγορη συγκοινωνία μεταξύ της Ανατολίας με τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου έχει ιδιαίτερη σημασία. Από τουριστικής απόψεως, υπήρξε μια ολοκληρωμένη συνεργασία, η οποία έχει καταγραφεί ως σημαντική εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων των εκατέρωθεν μετακινήσεων των τουριστών, που πλέον ξεπερνούν το 1 εκατ. Διαπιστώσαμε λοιπόν ότι ο τομέας του τουρισμού μεταξύ των δυο χωρών έχει ευρείες δυνατότητες συνεργασίας και είμαστε αποφασισμένοι τα επόμενα έτη να τον αναπτύξουμε περισσότερο.
Στον τομέα της ενέργειας, η Τουρκία και η Ελλάδα είναι δύο χώρες που με τη γραμμή των αγωγών ΤΑΝΑΡ και ΤΑΡ συνδέουν την Κασπία με την Αδριατική. Τα δύο αυτά έργα έχουν μεγάλη σημασία αναφορικά με το κοίτασμα Sahdeniz και την Κασπία. Με την αφορμή αυτή, η φίλη χώρα πρότεινε το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου να πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη. Εμείς το δεχθήκαμε με ευχαρίστηση, αλλά εν τω μεταξύ, έγινε αναφορά στους Υπουργούς Ενέργειάς μας για την τελετή του ΤΑΠ που θα πραγματοποιηθεί το Μάϊο. Μακάρι, αν είναι δυνατόν, να μπορέσουν να παραυρεθούν και νωρίτερα, το Μάϊο, πριν ολοκληρωθεί ένα έτος, στη Θεσσαλονίκη. Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στο σχέδιο ΤΑΡ – ΤΑΝΑΡ που συνδέει την Κασπία με την Αδριατική.
Ο όγκος του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών ανέρχεται στα 6 περίπου δις δολ και επιθυμούμε να τον αυξήσουμε στα 10 δις δολ . Την περασμένη χρονιά, εξαιτίας της παγκόσμιας ύφεσης παρατηρήθηκε μία μείωση των συναλλαγών. Παράλληλα, σε σχέση με τις διμερείς επενδύσεις, είμαστε ευτυχείς που έχουμε στην Τουρκία Έλληνες επενδυτές, οι οποίοι έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις. Καλούμε και από εδώ τις τουρκικές εταιρείες να προχωρήσουν σε ακόμα περισσότερες επενδύσεις στην Ελλάδα, έκκληση την οποία θα επαναλάβουμε και λίγο αργότερα κατά την διάρκεια του επιχειρηματικού φόρουμ. Όλα αυτά καταδεικνύουν το γεγονός ότι υπάρχουν μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Εξάλλου είμαστε ικανοποιημένοι και από την συνεργασία των εταιρειών μας σε τρίτες χώρες. Προσφάτως τουρκικές και ελληνικές εταιρείες συνεργάστηκαν επιτυχώς και υπέγραψαν συμφωνίες σε ένα σημαντικό έργο στην Ντόχα και θα είμαστε ικανοποιημένοι αν συνεργαστούν και περισσότερες εταιρίες μας.
Η κορωνίδα αυτής της συνεργασίας και στους τομείς του πολιτισμού και της εκπαίδευσης θα μεταφέρει τις μελλοντικές γενιές και των δύο λαών στις επόμενες δεκαετίες και εκατονταετίες, όχι με κάποιες αρνητικές μνήμες του παρελθόντος, αλλά με τις θετικές, και εργαζόμαστε με κοινή προοπτική σε θέματα πολιτισμού και εκπαίδευσης στη συγγραφή μιας κοινής ιστορίας, συμπεριλαμβανομένης και της επανεξέτασης των σχολικών εγχειριδίων προκειμένου να υπάρξει μια καλή επικοινωνία.
Χθες συμμετείχαμε με τον Έλληνα Π/θ σε μία πολύ σημαντική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, σε μια ατμόσφαιρα συνεργασίας και σύμπνοιας. Την περίοδο αυτή βλεπόμαστε πολύ συχνά με τον κ Τσίπρα. Μέσα σε τρεις μήνες είναι η δεύτερη φορά που επισκέπτεται την Τουρκία. Στην συνάντηση, επίσης, που είχαμε στις Βρυξέλλες εξετάσαμε τις σχέσεις Τουρκίας, καθώς και το μεταναστευτικό ζήτημα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελλάδα για την συμβολή της στις ευρωτουρκικές σχέσεις . Υποστήριξε πάντοτε την υποψηφιότητα της Τουρκίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα συμμερίζονται την ίδια άποψη στο θέμα της μεταναστευτικής κρίσης που την τελευταία περίοδο έχει προέλθει από την Συρία. Η κρίση αυτή δεν προέρχεται ούτε από την Τουρκία ούτε από την Ελλάδα, ούτε από την ΕΕ, αντιθέτως άνοιξε την πόρτα της Τουρκίας στους αθώους Σύριους που δραπετεύουν από την βία και την τρομοκρατία της βάρβαρης τρομοκρατικής οργάνωσης, η οποία εκμεταλλεύεται το κενό που έχει δημιουργήσει η τυραννία του βάρβαρου καθεστώτος στην Συρία. Φιλοξενούμε 2,7 εκ Σύριους. Μεταξύ των χωρών που επηρεάζονται άμεσα από την μετανάστευση αυτή είναι και η Ελλάδα. Εν μέσω των αντιπαραθέσεων που υπάρχουν εντός της Ευρώπης, η Ελλάδα και η Τουρκία μοιράζονται ως γείτονες αυτό το βάρος και δίνουν κοινή απάντηση σήμερα από εδώ στην συνάντηση Κορυφής σε εκείνους που πρεσβεύουν τα αντίθετα και θέλουμε ακόμα μία φορά να τονίσουμε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα προσεγγίζουν το θέμα αυτό με κοινή προοπτική.
Επισημαίνω ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών έχει μεγάλη σημασία για την εφαρμογή των αποφάσεων που ελήφθησαν στην χθεσινή Σύνοδο Κορυφής. Η συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ των Υπουργών μας των Εσωτερικών περιγράφει το πλαίσιο ακριβώς αυτής της συνεργασίας. Στις επόμενες ημέρες, τις εβδομάδες και τους μήνες , επιθυμούμε το Αιγαίο να μην αποτελεί μια θάλασσα στην οποία αθώοι χάνουν την ζωή τους, μία θάλασσα θλίψης και τραγωδιών, αλλά αντίθετα να αποτελέσει μια θάλασσα στην οποία Τουρκία και Ελλάδα μοιράζονται την φιλία και την ευτυχία. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού στο θέμα αυτό.
Εξετάσαμε και διμερή ζητήματα. Συζητήσαμε το ζήτημα του Αιγαίου και το Κυπριακό με πολύ ειλικρινή και φιλικό τρόπο. Το ίδιο ανοικτά συζητήσαμε και το θέμα των αμοιβαίων δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Ευχαριστώ τον κ Τσίπρα για την διάθεση συνεργασίας που επέδειξε σε όλες τις διαβουλεύσεις. Είμαστε πολύ κοντά στην επίλυση τόσο των προβλημάτων του Αιγαίου, όσο και της Κύπρου. Επιδεικνύοντας κοινή ισχυρή βούληση μπορούμε να υπερβούμε τα συσσωρευθέντα επί δεκαετίες προβλήματα και να καταστήσουμε ελκυστική την Μεσόγειο και το Αιγαίο. Εμείς θέλουμε να μην μνημονεύεται η Ανατολική Μεσόγειος ως περιοχή κρίσεων, αλλά ως μία περιοχή ηρεμίας και ευημερίας που θα μνημονεύεται για τη συνεργασία Τουρκίας και Ελλάδας, την κουλτούρα των κοινών προσπαθειών τους και την προοπτική του κοινού τους μέλλοντος.
Εγκαινιάσαμε την περασμένη χρονιά τα Γραφεία της Πρωθυπουργίας. Μέχρι τώρα δεν είχαμε φιλοξενήσει κανένα συνομιλητή μας. Αισθάνθηκα πολύ ευτυχισμένος από το γεγονός ότι ο πρώτος μου φιλοξενούμενος στο Γραφείο αυτό της Σμύρνης είναι ο φίλος Π/θ της Ελλάδας από την απέναντι ακτή. Με την αφορμή αυτή θέλω να ευχαριστήσω τους κατοίκους της Σμύρνης για την φιλοξενία τους. Θα αξιοποιήσουμε πιο συχνά το Γραφείο αυτό και αν ο κ Τσίπρας θέλει να έρχεται στην Τουρκία και να το χρησιμοποιεί, να το αξιοποιεί, μπορεί να το κάνει.
ΟΜΙΛΙΑ ΕΛΛΗΝΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ
Θέλω και εγώ με την σειρά μου να ευχαριστήσω θερμά τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, το φίλο Αχμέτ, που όπως ο ίδιος είπε πριν, το τελευταίο διάστημα συναντιόμαστε πολύ συχνά, να τον ευχαριστήσω θερμά για την φιλοξενία και για την θερμή υποδοχή εδώ στη Σμύρνη, την φιλοξενία του 4ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας.
Και θέλω να πω εδώ στη Σμύρνη, στο μπαλκόνι προς το Αιγαίο, από την πλευρά της Μικράς Ασίας, αισθάνομαι το ιστορικό βάρος που συμβολίζει αυτή η πόλη, μια πόλη σταυροδρόμι λαών, πολιτισμών, θρησκειών συνύπαρξης των λαών μας, μια ιστορική πόλη, μια πόλη όμως, που στη μνήμη των περισσοτέρων θυμίζει τον πόλεμο, τον πόνο, τους διωγμούς, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, δηλαδή εικόνες καθόλα γνώριμες σε σχέση με αυτό που συμβαίνει δυστυχώς και στις μέρες μας στην περιοχή μας και στην θάλασσά μας.
Όμως, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε και να μην υποβαθμίσουμε το γεγονός ότι, η Σμύρνη είναι και μια ιστορική πόλη – σύμβολο του κοσμοπολιτισμού και του εμπορίου, της ειρηνικής συνύπαρξης, της ανοχής στο διαφορετικό, της συνεργασίας, της αδελφοσύνης στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο και άρα αυτό τον συμβολισμό έχει η επιλογή μας να κάνουμε εδώ το 4ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας Τουρκίας. Διότι από εδώ και στο εξής θέλουμε αυτές οι μνήμες και αυτές οι στιγμές να σηματοδοτούν την κοινή μας προσπάθεια. Την κοινή μας προσπάθεια να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας, να ξεπεράσουμε κοινά προβλήματα, να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τους λαούς μας. Το σημερινό Συμβούλιο μας έδωσε την ευκαιρία να εντοπίσουμε και να αναδείξουμε τις πολλές ευκαιρίες που υπάρχουν για την ανάπτυξη των σχέσεών μας.
Αναδείξαμε τις σημαντικές προοπτικές που μας δίνει η ενεργειακή συνεργασία και τη μεγάλη σημασία των διόδων φυσικού αερίου, των αγωγών ΤΑΡ και ΤΑΝΑΡ. Τη μεγάλη σημασία της συνεργασίας μας στο χώρο του τουρισμού, σήμερα αποφασίσαμε και ανακοινώνουμε την έναρξη από κοινού σύνδεσης αεροπορικής των δύο πρωτευουσών Αθήνας και ΄Αγκυρας. Συμφωνήσαμε σε μνημόνιο συνεργασίας του λιμανιού της Σμύρνης με ένα άλλο ιστορικό λιμάνι, μια άλλη ιστορική πόλη που την βρέχει η κοινή μας θάλασσα, την Θεσσαλονίκη, και προσβλέπουμε βεβαίως και στην σύντομη σύνδεση, ακτοπλοϊκή, των δύο λιμένων με την στήριξη του ιδιωτικού τομέα.
Συμφωνήσαμε επίσης στην ανάγκη να αναπτύξουμε την συνεργασία μας στον τομέα των σιδηροδρομικών συνδέσεων και να προωθήσουμε την κατασκευή υπερταχείας, παράλληλα σε έναν επίσης ιστορικό στα βάθη των αιώνων δρόμο, μια ιστορική διαδρομή της Εγνατίας Οδού, μία υπερταχεία που θα συνδέει την Κωνσταντινούπολη με το δυτικό μεγάλο λιμάνι της Ελλάδας, την Ηγουμενίτσα.
Συμφωνήσαμε να εντείνουμε την συνεργασία μας για απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα στον Έβρο, και για την κατασκευή δεύτερης διασυνοριακής γέφυρας στην δίοδο Κήπων-Ιψάλα.
Συμφωνήσαμε να εντείνουμε την συνεργασία μας, επίσης μεταξύ των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και μεταξύ των Πρακτορείων Ειδήσεων.
Βεβαίως, δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει ότι το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων περνάει μέσα από μεγάλες προκλήσεις, όπως η αντιμετώπιση των μεγάλων κρίσεων που έχουμε μπροστά μας, ιδίως της προσφυγικής κρίσης.
Σήμερα η Σμύρνη, αυτή η ιστορική πόλη, το Αιγαίο, αλλά και τα παράλια της Τουρκίας στο σύνολο τους καθώς και όλα τα ελληνικά νησιά στο Ανατολικό Αιγαίο βρίσκονται στο κέντρο, όχι μονάχα του Ευρωπαϊκού αλλά και του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί τις εξελίξεις λεπτό προς λεπτό. Παρακολουθεί ένα απίστευτο δράμα να εκτυλίσσεται, το δράμα ανθρώπων που φεύγουν κυνηγημένοι από τις εστίες τους εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και ψάχνουν να βρουν καταφύγιο για καλύτερη ζωή και προκειμένου να το πετύχουν αυτό γίνονται θύματα διακινητών και πολλοί από αυτούς χάνουν την ζωή τους στο Αιγαίο.
Είμαστε λοιπόν εδώ σήμερα οι δύο κυβερνήσεις, εγώ και ο Αχμέτ, για να δηλώσουμε από κοινού ότι αυτό που συμβαίνει, στην θάλασσα μας, είναι ντροπή για τις αξίες μας και για τον πολιτισμό μας. Δεν είμαστε εδώ για να υλοποιήσουμε κάποιο σχέδιο που μας επιβάλουν κάποιοι εταίροι μας. Είμαστε εδώ για να λύσουμε ένα πρόβλημα που αφορά εμάς, τις αξίες μας, τον πολιτισμό μας, και το πρόβλημα αυτό θα λυθεί μέσα από την δική μας συνεργασία, δεν θα μας επιβάλει κανένας το πώς θα λυθεί. Εμείς ξέρουμε πως πρέπει να λυθεί. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργαστούμε για να λυθεί.
Ταυτόχρονα είμαστε εδώ για να δηλώσουμε την πεποίθηση μας ότι θα πρέπει να τηρηθεί η κατάπαυση πυρός στην Συρία και να εξασφαλιστεί, να τεθούν οι βάσεις για συμφιλίωση και δημοκρατία με αποτελεσματική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και της καταπίεσης και ότι είμαστε απέναντι στην τρομοκρατία και στην καταπίεση από όπου και αν προέρχεται.
Και παράλληλα για να καταβάλλουμε κοινή προσπάθεια ώστε να κτυπήσουμε αυτά τα δίκτυα των διακινητών, διότι εγώ θεωρώ απαράδεκτο να έχουμε τη δυνατότητα τόσων σημαντικών και υψηλής τεχνολογίας υψηλών συστημάτων σε μια κούρσα εξοπλισμών, όλα τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να έχει το κεφάλι του ήσυχο απέναντι στον άλλον, λες και θα κέρδιζε τίποτε κανείς μας, αν ο ένας στρεφόταν έναντι του άλλου. Και την ίδια στιγμή αυτά τα υψηλής τεχνολογίας συστήματα να μην μπορούν να εντοπίσουν και να αφήνονται ανενόχλητοι οι διακινητές, να κάνουν εμπόριο ανθρώπων στις θάλασσες μας.
Αυτό λοιπόν είναι απαράδεκτο και δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συνεχιστεί, για αυτό το λόγο αποφασίσαμε να εντείνουμε τη συνεργασία μας και σήμερα υπογράψαμε μια πολλή σημαντική συμφωνία, επικαιροποίησαμε το πρωτόκολλο επανεισδοχής Ελλάδας- Τουρκίας και θέλω να ευχαριστήσω τον Αχμέτ για αυτήν την γενναιόδωρη κίνηση που αποδεικνύει το γεγονός ότι υπάρχει βούληση να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα κοινά μας προβλήματα.
Θέλω όμως να είμαι σαφής η Ελλάδα και η Τουρκία δεν είναι αυτή τη στιγμή οι αιτίες του προβλήματος που αντιμετωπίζει η κεντρική Ευρώπη, που δέχεται μέσω των χωρών μας τις ροές δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών. Η Ελλάδα και η Τουρκία φιλοξενούν χιλιάδες ανθρώπους, η Τουρκία πάνω από 2,5 εκ., βεβαίως και άλλες χώρες η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Ελλάδα δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και παρά τις εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν έχει προσφέρει ανθρωπιά, ζεστασιά, ιδίως οι πολίτες των νησιών μας από όπου πέρασαν τον τελευταίο χρόνο πάνων από 800 χιλ. πρόσφυγες.
Θέλω λοιπόν να τονίσω ότι η Ελλάδα και η Τουρκία θα συνεχίσουν να παράσχουν ανθρωπιά και φιλοξενία στους κυνηγημένους, όμως δεν θα είναι οι χώρες αυτές που θα δεχθούν τη μόνιμη παραμονή όλων αυτών των ανθρώπων, που διεκδικούν μια καλύτερη ζωή και θέλουν και δικαιούνται να διεκδικήσουν άσυλο στην Ευρώπη. Γι΄αυτό και στο πλαίσιο της ΕΕ προωθούμε από κοινού έναν μηχανισμό νόμιμης οδού των προσφύγων, των ανθρώπων που με βάση το διεθνές δίκαιο, δικαιούνται διεθνούς προστασίας, μια μόνιμη ροή προς της χώρες της ΕΕ, ταυτόχρονα παίρνοντας μέτρα για την καταπολέμηση των παράνομων διόδων και την καταπολέμηση του δικτύου των διακινητών.
Ταυτόχρονα θέλω να επισημάνω ότι η περαιτέρω εφαρμογή του διμερούς πρωτόκολλου επανεισδοχής δίνει και ένα μήνυμα σαφές προς τους μετανάστες που έρχονται από τρίτες χώρες, όχι δηλαδή από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, όπως αυτοί που προσπάθησαν να αξιοποιήσουν να εκμεταλλευτούν την προσφυγική ροή, ερχόμενοι από χώρες της Βόρειας Αφρικής, ότι αυτή την στιγμή δεν υπάρχει, ούτε η πολιτική βούληση, ούτε και δυνατότητα να περάσουν στην Ευρώπη. Αυτή είναι μια πραγματικότητα και άρα αυτή την πραγματικότητα οφείλουμε να τους την πούμε με ειλικρίνεια, ούτως ώστε να σταματήσει, να μειωθεί αυτή η δυσβάστακτη για τις χώρες μας ροή.
Και βεβαίως σε αυτήν την κατεύθυνση έρχεται να προστεθεί και απόφαση που έλαβαν σήμερα οι αρμόδιοι υπουργοί, για ουσιαστική αναβάθμιση της δικτυακής επικοινωνίας των δύο λιμενικών σωμάτων. Με πρώτον καθήκον τη διάσωση ανθρώπων στο Αιγαίο και με δεύτερον καθήκον τον εντοπισμό των διακινητών και τη μείωση των ροών.
Βεβαίως δεν συζητήσαμε μόνο το προσφυγικό σήμερα, είχαμε την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε παρέα με τους υπουργούς μας των Εξωτερικών και τα ζητήματα που μας απασχολούν εδώ και χρόνια και μας χωρίζουν, αν δεν τα συζητάμε όμως και δεν αναγνωρίζουμε αυτά που μας χωρίζουν δεν θα γεφυρώσουμε τις διαφορές.
Συζητήσαμε λοιπόν για το κυπριακό, η δίκαιη και βιώσιμη επίλυση του οποίου καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική δεδομένης της αποσταθεροποίησης στην περιοχή μας. Μια λύση επί τη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που θα επιτρέπει στην ενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρο να κατοχυρώνει την ασφάλεια όλου του λαού της, Ελληνοκυπρίων- Τουρκοκυπρίων και των άλλων μειονοτήτων, με σύγχρονους όρους, χωρίς την ανάγκη τρίτων.
Παράλληλα με τον Πρωθυπουργό μιλήσαμε για την κατάσταση στο Αιγαίο, εξέφρασα για άλλη μια φορά με ειλικρίνεια τη σαφή ανησυχία και το σοβαρό προβληματισμό της Ελλάδας για τις παραβιάσεις του εναερίου χώρου μας και ιδιαίτερα για τη μεγάλη αύξηση των εμπλοκών και των υπερπτήσεων κατά το τελευταίο έτος.
Και το λέω με ειλικρίνεια γιατί πιστεύω ότι αυτή η αύξηση δεν συνάδει με το καλό κλίμα φιλίας, που έχουμε αναπτύξει το τελευταίο διάστημα και πιστεύω ότι είναι ειλικρινής η πρόθεση, που με εξέφρασε ο Τούρκος Πρωθυπουργός να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά αυτό το θέμα.
Τέλος συζητήσαμε για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, τονίζοντας τη στρατηγική της σημασία, για άλλη μια φορά κατέθεσα τη στήριξη της Ελλάδας στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, μια διαχρονική στήριξη την οποία θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική τόσο για την Τουρκία, όσο όμως και για τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και για τις διμερείς μας σχέσεις για την ευρύτερη περιοχή συνολικά.
Ζούμε σε μια περίοδο που στο βορρά έχουμε μια κατάσταση θερμή, στο νότο έχουμε μια κατάσταση εύθραυστη, πρέπει το Αιγαίο να παραμείνει θάλασσα σταθερότητας, θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας. Και πιστεύω ότι θα εντείνουμε τις προσπάθειες μας το επόμενο διάστημα για να το πετύχουμε.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ CNNTURK, BÜSRA ARSLANTAS
Η πρώτη ερώτηση απευθύνεται στον κ. Νταβούτογλου. Στο κέντρο του Κιλίς, έπεσαν δύο ρουκέτες. Χάσαμε δύο πολίτες. Υπήρξε αντεπίθεση, αλλά θα υπάρχουν άλλα μέτρα, λόγω της ιδιαιτερότητας του Κιλίς;
Το πιο αξιοπρόσεκτο από τα άρθρα, επί των οποίων επιτεύχθηκε μία καταρχήν συμφωνία χθες στις Βρυξέλες είναι μία συμφωνία αποδοχής τύπου «ένας προς έναν». Η Τουρκία πώς θα τα καταφέρει, ποιο θα είναι το οικονομικό κόστος; Μπορεί να ανταποκριθεί;
Προς τον κ. Τσίπρα, πιστεύετε ότι το χθεσινό προσχέδιο συμφωνίας μπορεί να εφαρμοστεί; Και αν η Άγκυρα δεν το αποδεχθεί, ποιο θα είναι πραγματικά το plan B;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ κ. ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Σήμερα βιώσαμε στο Κίλις ένα θλιβερό γεγονός. Έγινε λόγος για ρίψη ρουκέτας στο Κίλις από την ISIS από την άλλη πλευρά των συνόρων μας. Χάσαμε δύο συμπολίτες μας. Στο πλαίσιο των κανόνων εμπλοκής υπήρξε αντίστοιχη απάντηση στο πολλαπλάσιο. Λάβαμε τις απαραίτητες πληροφορίες από τους αξιότιμους Νομάρχες μας και τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφαλείας. Ήδη δόθηκαν εντολές προς τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να απαντούν με τον πλέον δυναμικό τρόπο σε κάθε είδους επίθεση προς την Τουρκία. Εξετάσθηκαν όλα τα μέτρα που θα ληφθούν για το εν λόγω ζήτημα. Ήδη βρισκόμασταν σε ετοιμότητα. Για μια ακόμα φορά διαπιστώσαμε πόσο εύθραυστη είναι η εκεχειρία στη Συρία. Για μια ακόμη φορά η ISIS δεν τήρησε την εκεχειρία. Επρόκειτο για σύγκρουση της ISIS με την μετριοπαθή Αντιπολίτευση. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρχει άμεση απάντηση σε κάθε είδους επίθεση εναντίον της Τουρκίας.
Η συμφωνία στην οποία φθάσαμε χθες, για την ακρίβεια σήμερα τα ξημερώματα, με την ΕΕ, οριστικοποιήθηκε με ένα λεπτομερώς επεξεργασμένο σχέδιο επί του θέματος αυτού. Παρά όλα τα μέτρα που λάβαμε, από τις 29 Νοεμβρίου μέχρι σήμερα, υπάρχουν διακινητές που επιθυμούν να χρησιμοποιούν την Τουρκία ως «χώρα transit» για τους πρόσφυγες. Οι διακινητές προκάλεσαν ανθρώπινες τραγωδίες και πτώματα παιδιών στις ακτές μας. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε απαθείς σε αυτό. Την κρίση αυτή δεν την προκάλεσε ούτε η Τουρκία ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη. Αν υπάρχει μπροστά μας μια τέτοια κρίση, ο καθένας οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του. Για όσα συμβαίνουν ο βασικός υπαίτιος είναι το συριακό καθεστώς, οι τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν εκεί, και το τελευταίο διάστημα η Ρωσία με τις αυξανόμενες αεροπορικές επιθέσεις της. Εξάλλου, στη Συρία, υπάρχουν αρκετές κακόβουλες ομάδες που δεν είναι θύματα πολέμου και έρχονται, ως ανεξάρτητες, από άλλες χώρες, με πρόθεση να χρησιμοποιήσουν αυτό το διάδρομο.
Απέναντι σε όλα αυτά, στο πλαίσιο των χθεσινών προτάσεών μας και των όσων έχει αποδεχθεί η Ευρώπη μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, λάβαμε την απόφαση να εργαστούμε από κοινού για να θέσουμε κανόνες διεθνούς δικαίου προκειμένου για τον έλεγχο της άτακτης μετανάστευσης. Οι πρόσφυγες, που συλλαμβάνονται υπό την έννοια αυτή στο Αιγαίο, ή στην προσπάθειά τους να περάσουν στα ελληνικά νησιά, θα γίνονται δεκτοί από την Τουρκία, όμως θα προωθείται στην Ευρώπη, βάσει του προσφυγικού δικαίου και χωρίς να καταπατούνται οι κανόνες του διεθνούς δικαίου, αντίστοιχος αριθμός προσφύγων που επιθυμούν να μεταβούν στην Ευρώπη. Κατόπιν τούτου δε θα προκύψει καμία αύξηση στον αριθμό των προσφύγων που μένουν στην Τουρκία. Όσους πρόσφυγες δεχόμαστε, τόσοι θα προωθούνται οργανωμένα στην Ευρώπη. Σε αυτό το θέμα, καταλήξαμε σε συμφωνία με τον αξιότιμο κ. Rutte και την αξιότιμη κ. Μέρκελ. Όταν παρεμποδισθεί αυτή η άτακτη μετανάστευση, θα συνεχισθεί η οργανωμένη μετανάστευση στο πλαίσιο των αρχών της που ορίζει η ΕΕ. Στην αντίθετη περίπτωση, στην περίπτωση που δεν πράξουμε με αυτό τον τρόπο, προκύπτει ένα πλαίσιο, το οποίο ενθαρρύνει την άτακτη μετανάστευση. Ο βασικός στόχος είναι να εμποδίσουμε, να αποτρέψουμε την άτακτη μετανάστευση, αυτή την τάση σε αυτού του είδους την περιπέτεια, θέτοντας κανόνες για την οργανωμένη μετανάστευση. Όσοι από τους Σύρους που βρίσκονται στους καταυλισμούς μας διαπιστωθεί ότι επιθυμούν να μετακινηθούν στην Ευρώπη, όταν γίνονται δεκτοί, θα μεταβαίνουν μέσω της νόμιμης οδού. Δεν θα πιέσουμε όσους δεν επιθυμούν να μεταβούν. Εξετάζοντας το κόστος αυτού, όφειλε για την επανεισδοχή να υπάρξει Συμφωνία Επανεισδοχής Τουρκίας – Ευρώπης, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουνίου. Αυτό το κινήσαμε. Ως αντάλλαγμα, θα ξεκινήσει τον Ιούνιο η απαλλαγή έκδοσης βίζας. Πρόκειται για σημαντικό όφελος για τους πολίτες μας. Μακάρι μέχρι την περίοδο αυτή, να έχουμε κάνει τα απαραίτητα βήματα και να έχουμε εκδώσει τα απαραίτητα νομοθετήματα που θα εξασφαλίσουν την απαλλαγή από τη βίζα, βάσει των εγγυήσεων που έχουν δοθεί.
Λόγω επανεισδοχής, κάθε κόστος που θα προκύψει από τους μετανάστες που θα δεχόμαστε από το Αιγαίο θα καλύψει η ΕΕ, όσον αφορά την επαναπροώθηση. Η ΕΕ θα καλύψει το κόστος με τη μεταφορά όσων έρχονται στην Τουρκία και από εκεί σε τρίτες χώρες, πλην των Σύρων προσφύγων. Ενώ στο εσωτερικό, για να μην υπάρξει αύξηση στον αριθμό των προσφύγων, δεν πιστεύουμε ότι θα υπάρξει επιπλέον κόστος, για να παραμείνει ίδιος ο αριθμός των προσφύγων που φιλοξενούνται στους καταυλισμούς προσφύγων που διαθέτουμε.
Φυσικά, αν υπάρχουν έκτακτα έξοδα, θα τα αντιμετωπίσουμε. Έχουμε ορίσει πόρους με την ΕΕ. Αλλά δε θα υπάρξει διαφορά στον αριθμό.
Θα έλεγα ότι, αν δεχθεί η Τουρκία 10 χιλ πρόσφυγες, αντίστοιχος αριθμός θα περάσει στην Ευρώπη. Κατόπιν τούτου, θα μειωθεί το βάρος που σηκώνει η Τουρκία.
Απελευθερώθηκαν ήδη 70-80 εκατ δολάρια, θα εισρεύσουν σταδιακά. Την προσεχή περίοδο, και επιπλέον κονδύλια, πέραν των 3 δις, θα καταβληθούν στην Τουρκία. Για το λόγο αυτό, από πλευράς κόστους, το θέμα είναι ότι το βάρος θα μοιραστεί.
Πρόκειται για μια μεγάλη κρίση, με πιο σημαντική πτυχή την απώλεια της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας και δε θα πρέπει να αποφεύγουμε την ευθύνη για τις σορούς των παιδιών που κείτονται στις ακτές.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ κ. ΤΣΙΠΡΑ
Θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια για την απώλεια ανθρώπινων ζωών από μία ακόμα δολοφονική ενέργεια από την πλευρά του ISIS μια απολύτως καταδικαστέα ενέργεια, όπως τόσες άλλες, που καταδεικνύουν την ανάγκη να υπάρξει μια δράση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της τρομοκρατίας.
Σε ό,τι αφορά τη χθεσινή μέρα και νύχτα, γιατί νομίζω ότι φθάσαμε πολύ αργά χθες τη νύχτα και αυτός ήταν ο λόγος που καθυστερήσαμε την έναρξη της Συνόδου σήμερα, θέλω να πω ότι χθες ο Αχμέτ κατέθεσε μια ενδιαφέρουσα πρόταση. Η βασική της λογική είναι να χτυπηθεί το μοντέλο της διακίνησης.
Πρέπει να δούμε βεβαίως αυτή την πρόταση, κυρίως όσον αφορά τη νομική της πλευρά, όσον αφορά την ηθική της πλευρά όμως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι.
Η πρόταση αυτή λέει το εξής : Να αποθαρρύνουμε τους ανθρώπους που δικαιούνται να περάσουν στην Ευρώπη, να περάσουν μέσα από την εκμετάλλευση των διακινητών και μέσα από το Αιγαίο με κίνδυνο να χάσουν τις ζωές τους. Και να ανοίξουμε παράλληλα μια νόμιμη δίοδο, ελεγχόμενη, ώστε αντίστοιχος αριθμός και διαρκής αριθμός, επαρκής αριθμός, ζητώντας άσυλο εδώ στην Τουρκία, σε έναν αξιόπιστο μηχανισμό επαναγκατάστασης, να περνάει με ασφαλή και νόμιμο τρόπο από την Τουρκία προς χώρες της ΕΕ.
Η πρόταση αυτή έχει, κατά την άποψή μου, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, άλλαξε χθες τα δεδομένα στη Σύνοδο και πιστεύω ότι θα μας δοθεί η ευκαιρία το επόμενο διάστημα, εννοώ μέχρι την επόμενη Σύνοδο, γιατί εμείς στην Ευρώπη συνεδριάζουμε πολύ συχνά, πολλές φορές και δίχως αποτέλεσμα, αλλά ελπίζω αυτή τη φορά να έχουμε αποτέλεσμα, την επόμενη φορά λοιπόν να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις, αλλά νομίζω ότι έγινε χθες, ένα σημαντικό πρώτο, μισό βήμα, χθες, γιατί σήμερα ολοκληρώνουμε, πρέπει να γίνει ακόμα ένα άλμα στις 17 του μήνα.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ
Για να είμαι ειλικρινής ήθελα να σας ρωτήσω για το προσφυγικό, αλλά οι απαντήσεις ήταν εξαντλητικές, οπότε με την ευκαιρία μιας αναφοράς του Έλληνα Πρωθυπουργού να ρωτήσω κυρίως τον κ. Νταβούτογλου, και εμμέσως και τον κ. Τσίπρα. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις παραβιάσεις και παραβάσεις στο Αιγαίο. Δηλώνετε οι δύο Πρωθυπουργοί, ότι και σε προσωπικό επίπεδο έχετε δημιουργήσει μια καλή σχέση, θα τολμούσα να πω ενδεχομένως και φιλία. Δέχεστε, φαντάζομαι, ως Τουρκία, ότι η Ελλάδα για δικούς της λόγους, στρατηγικά, εδώ και χρόνια, υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της χώρας σας στην ΕΕ, που αποτελεί στρατηγικό στόχο της Άγκυρας. Θα ήθελα να ρωτήσω γιατί είναι λίγο οξύμωρο, πρώτον να απειλείτε με casus belli, να υφίσταται μια απειλή πολέμου προς τη φίλη Ελλάδα και δεύτερον να γίνονται αυτές οι παραβιάσεις. Και σήμερα ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να γίνει μια δημόσια τοποθέτηση, λέω εγώ.
Δε νομίζετε, να αλλάξει αυτή η πολιτική έτσι ώστε να κινούμαστε στο πνεύμα της φιλίας που φαίνεται ότι υπερασπίζεστε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ κ. ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Η φύση των διμερών σχέσεων των δύο χωρών έχει αλλάξει. Σήμερα 22 Υπουργοί συζητούν σε ένα τραπέζι όλα τα θέματα, ανάμεσα στις δύο χώρες μπορεί να υπάρχουν τεχνικά, πολιτικά και αρκετά άλλα θέματα, αλλά είναι σημαντικό ότι έχουμε ξεπεράσει το ψυχολογικό θέμα. Είμαστε σε θέση να μπορούμε να συζητήσουμε με ηρεμία και τα προβλήματα που υπάρχουν. Τόσο η Ελλάδα, όσο και η Τουρκία επέδειξαν μια απολύτως ώριμη συμπεριφορά σχετικά με τις επιχειρήσεις που θα διεξάγει το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.
Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν σε κάποια θέματα διαφορετικές απόψεις, αλλά αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο στη συνεργασία. Για πρώτη φορά είναι δυνατό να μπορέσει το ΝΑΤΟ σε εισέλθει στο πεδίο για επιχειρήσεις διάσωσης στο προσφυγικό με κοινή απόφαση των δύο χωρών. Τη διαφορά απόψεων τη θεωρούμε, ας πούμε, παρένθεση. Παρά αυτή την παρένθεση, δώσαμε με αμοιβαίο σεβασμό το πράσινο φως στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Ούτε η Τουρκία εγκατέλειψε τις απόψεις της, ούτε η Ελλάδα, αλλά η συνεργασία δεν εμποδίστηκε. Οι διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία για τον εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα δεν είναι κάτι καινούργιο. Ή θα θεωρήσουμε απόλυτες αυτές τις διαφορές και θα αναβάλλουμε τη συνεργασία μέχρι την επίλυσή τους, όπως παλιά, στάση που είδαμε ότι δεν αποφέρει κανένα όφελος. Είδαμε ότι αυξάνει τις εντάσεις. Ή θα συνεχίσουμε την πορεία μας, παίρνοντας αυτές τις διαφορές ως παρένθεση, και στο μεταξύ θα προσπαθούμε να τις επιλύσουμε. Αυτό είναι που κάνουμε πλέον.
Δεν στεκόμαστε όμως αδρανείς. Βάζοντάς τες σε παρένθεση δεν ξεχνάμε τα συγκεκριμένα προβλήματα. Το πρόβλημα υπάρχει και για να το επιλύσουμε χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα και κυρίως τις διερευνητικές συνομιλίες. Εν τω μεταξύ και οι δύο κυβερνήσεις δίνουμε κατευθύνσεις και οδηγίες στις ένοπλες δυνάμεις μας προκειμένου να μην υπάρξει οποιοδήποτε ρίσκο στην θάλασσα ή στον αέρα. Υπ' αυτήν την έννοια αυτό που ονομάζεται εναέριος χώρος, είναι αμφισβητούμενες περιοχές. Αυτό που σε εσάς φαίνεται ως παραβίαση του εναέριου χώρου, είναι περιοχές τις οποίες θεωρούμε για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δικό τους εναέριο χώρο. Κατά συνέπεια τα θέματα αυτά θα τα επιλύσουμε. Σε αυτό εδώ τον αμφισβητούμενο χώρο λοιπόν εξετάζουμε από κοινού θέματα όπως το να γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερες εναέριες προσεγγίσεις, λιγότερα περιστατικά κλειδώματος από τα ραντάρ και λιγότερες δυνατές πτήσεις. Αυτά θα τα ελαχιστοποιήσουμε, για να μην υπάρξει οποιοσδήποτε κίνδυνος, διότι κάθε φορά στα επεισόδια που ονομάζουμε εμπλοκές ( dogfights) μπορεί οποτεδήποτε να συμβεί το ατύχημα. Για να μην συμβεί λοιπόν πρέπει όλα αυτά να τα ελαχιστοποιήσουμε και να τα θέσουμε υπό έλεγχο . Θα δώσουμε οδηγίες στους Α/ΓΕΕΘΑ των δύο χωρών μας να συναντώνται συχνότερα στο μέλλον. Εξάλλου οι δύο Α/ΓΕΕΘΑ είναι αξιωματικοί που έχουν συμμετάσχει κατά το παρελθόν σε διάφορες στρατιωτικές δραστηριότητες και που έχουν και προσωπική φιλία. Είναι καθήκον μας να τα ελαχιστοποιήσουμε και να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα φιλίας.
Ερχόμενοι τώρα στο θέμα του casus belli. Το 1996, που λήφθηκε αυτή η απόφαση, το Ελληνικό Κοινοβούλιο είχε λάβει μια εβδομάδα πριν μια άλλη απόφαση. Απέναντι σε αυτή, το τουρκικό Κοινοβούλιο μια βδομάδα μετά, λαμβάνει τη συγκεκριμένη απόφαση. Όταν έθιξε ο κ. Τσίπρας αυτό το θέμα, του το είπα. Νωρίτερα, το είχα πει και στους συνομιλητές μου. Ελάτε να άρουμε άμεσα αμφότερες τις αποφάσεις. Αν αρθούν ταυτόχρονα δεν μένει καμία απόφαση. Αλλά, ας καταστεί σαφές ότι, ούτε η Τουρκία έχει καμία διάθεση, επιθυμία, βούληση, φιλοδοξία να κάνει πόλεμο κατά της Ελλάδας, ούτε η Ελλάδα έχει τέτοιες διαθέσεις έναντι της Τουρκίας. Όλοι μας διαπιστώσαμε από τα παραδείγματα της Ιστορίας, ότι με συγκρούσεις κανείς δε βγαίνει κερδισμένος στο Αιγαίο. Αλλά όλοι βγαίνουν κερδισμένοι με τη φιλία. Σήμερα, με τη φιλοξενία του πρώτου μου καλεσμένου στο Πρωθυπουργικό Γραφείο της Σμύρνης, δίνουμε ένα συμβολικό μήνυμα. Αυτό το μήνυμα, είναι ένα μήνυμα που έδωσαν ο Βενιζέλος και ο Ατατούρκ. Πρόκειται για ένα μήνυμα φιλίας που αποτελεί συνέχεια του αντίστοιχου μηνύματος φιλίας που είχαν στείλει εκείνοι ως ηγέτες και τέκνα μιας γενιάς που πολέμησαν μεταξύ τους. Πρέπει να βγάλουμε τη λέξη «πόλεμος» από το λεξιλόγιό μας και να μετατρέψουμε το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σε μια θάλασσα φιλίας. Είπα και στο κ. Τσίπρα, τον καλό μου φίλο Αλέξη, ότι κατά κάποιο τρόπο ζηλεύω τη σχέση που έχουν μεταξύ τους οι Σκανδιναβικές χώρες. Υπάρχει στην Ευρώπη μία βόρεια ζώνη. Γιατί υπάρχουν εκεί ειρήνη και καλές μεταξύ τους σχέσεις; Ο πολιτισμός της Ευρώπης γεννήθηκε στη Μεσόγειο και στην ανατολική Μεσόγειο. Τρεις είναι οι αρχαίες πρωτεύουσες αυτού του πολιτισμού, η Αθήνα, η Ρώμη και Κωνσταντινούπολη (Ιστάνμπουλ). Συζητήσαμε και σήμερα και πάλι την ανάπτυξη των σχέσεών μας με την Ιταλία σε αυτό το θέμα υπό την μορφή των τριμερών σχέσεων και την από κοινού δημιουργία μιας ζώνης της Μεσογείου. Θα εργαστούμε μαζί για να καταστήσουμε τη ζώνη αυτή και πάλι μία ζώνη ευημερίας, πολιτισμού, αμοιβαίας κατανόησης, μία ζώνη πολυπολιτισμική, πολυθρησκευτική και πολυεθνοτική.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ κ. ΤΣΙΠΡΑ
Θα συμφωνήσω ότι πρέπει να την αφαιρέσουμε από το λεξιλόγιό μας, γι’ αυτό όμως πρέπει να εργαστούμε. Πιστεύω ότι το casus belli είναι κατάλοιπο μιας άλλης εποχής, της δεκαετίας του 1960, και σε καμία περίπτωση δε συνάδει με τις προσπάθειές μας να οικοδομήσουμε ένα κλίμα φιλίας και συνεργασίας. Πόσω δε μάλλον, όταν αφορά στην άσκηση ενός νόμιμου δικαιώματος με βάσει το διεθνές δίκαιο και πόσω δε μάλλον, όταν για το ζήτημα της σημαντικής διαφοράς μας στο Αιγαίο που είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας υπάρχουν διαρκείς συνομιλίες - νομίζω ότι έχουμε φτάσει σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό, γύρων συνομιλιών, προκειμένου αυτή η διαφορά να επιλυθεί διαμέσω της διπλωματικής οδού μέσα από την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, όταν δηλαδή είναι δημοσίως διατυπωμένη η πρόθεση, οι διαφορές να μη λύνονται μέσα από την άσκηση βίας και μέσα από διάλογο, πιστεύω δεν έχει νόημα κανένα μέτρο που αφορά κατάλοιπο του παρελθόντος. Νομίζω ότι κάποια στιγμή θα πείσω και τον Αχμέτ γι’ αυτό..
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ κ. ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Όπως είπα, υπ' αυτή την έννοια, είμαστε έτοιμοι να αφαιρέσουμε από τις σχέσεις μας, λέξεις όπως «διαφορές» και «πόλεμος». Θα επιλύσουμε όλα αυτά τα ζητήματα με τον διάλογο, θα εξοβελίσουμε όλα εκείνα που προκαλούν τις διαφορές, και θα αφαιρέσουμε από την ατζέντα μας εντελώς τον πόλεμο και όλες αυτές τις έννοιες, αρκεί να είναι αιώνια η φιλία μας.
