ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ 36η ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ
24.7.2010
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε τους πρωταγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα. Τους οφείλουμε πολλά για τη συμβολή τους στην αποκατάσταση της δημοκρατίας και για την προσφορά ενός προτύπου στάσης ζωής και σκέψης.
Εκφράζουμε όλοι την αλληλεγγύη μας στον κυπριακό ελληνισμό, που αγωνίζεται για την επανένωση της Κύπρου. Για να πέσει το τελευταίο τείχος της Ευρώπης, για να αρθούν τα τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής και κατοχής, για να μπει οριστικό τέλος στη διχοτόμηση που προσβάλλει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Με το βίαιο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης έκλεισε ένας ιστορικός κύκλος για την ελληνική δημοκρατία. Αυτός που ξεκίνησε το 1974. Στη διάρκειά του, η Ελλάδα γνώρισε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, οι κοινωνικές ανισότητες αμβλύνθηκαν, οι δημοκρατικοί θεσμοί στερεώθηκαν και βάθυναν.
Κατακτήσεις αυτονόητες για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι όμως για την πατρίδα μας, λόγω της ταραγμένης ιστορικής της πορείας στον 20ό αιώνα.
Παρά την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, η διοίκηση δεν εκσυγχρονίστηκε, οι σχέσεις πολιτών και πολιτικού συστήματος παρέμειναν πελατειακές, το κράτος δικαίου δεν αναπτύχθηκε επαρκώς. Στην ελληνική κοινωνία επικράτησαν νοοτροπίες κοντόθωρες και τελικά καταστροφικές.
Η Ελλάδα έγινε δημοκρατία, αλλά όχι σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία. Και για πολλά χρόνια πορεύτηκε με αυτή την αντίφαση.
Δεν μπορέσαμε, παρά τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, να φτιάξουμε μία υγιή και ευρεία παραγωγική βάση για τη χώρα. Ούτε δομές διαφανούς διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας. Παρακολουθήσαμε την πορεία των δημοσίων οικονομικών άβουλα.
Δεν ήταν στο χέρι μας να επηρεάσουμε τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις. Αλλά η κατεδάφιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου δεν είναι η απάντηση. Είναι κίνηση πανικού απέναντι στην ανεξέλεγκτη ισχύ των χρηματαγορών και των κερδοσκόπων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πληρώσει τη μέχρι τώρα αδιαφορία της για την πορεία του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Θα ξεπεράσει, όμως, την κρίση γιατί οι οικονομικές και κοινωνικές αντοχές της είναι επαρκείς και τα κοινά συμφέροντα των λαών της ισχυρά.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Παρά τη διεθνή συγκυρία, αν είμαστε ειλικρινείς, θα αναγνωρίσουμε ότι η ευθύνη για την ελληνική παρακμή βαραίνει κυρίως την πολιτική τάξη, που έχει την υποχρέωση να καθοδηγεί τις εξελίξεις. Η αποδοκιμασία που δέχεται σήμερα το πολιτικό σύστημα είναι πολλές φορές ακατέργαστη μέσα στη γενίκευσή της, είναι όμως - στον πυρήνα της - δίκαιη.
Η κρίση δεν είναι ίδια για όλους. Κάποιοι χάνουν κέρδη, για πολλούς μειώνονται μισθοί και συντάξεις, άλλοι χάνουν τις δουλειές τους, δηλαδή τα πάντα.
Η μεσαία τάξη, η οποία ήταν για δεκαετίες ο κοινωνικός χώρος της ελληνικής ευημερίας, κλονίζεται και βιώνει συναισθήματα πρωτοφανούς ανασφάλειας. Οι πιο αδύναμοι φτάνουν στα όρια της επιβίωσης.
Η διαμαρτυρία είναι δίκαιη και δικαιολογημένη, όχι όμως όταν εκφράζεται με συντεχνιακό αυτισμό και αδιαφορία για την κοινωνική πλειοψηφία.
Με λίγα λόγια, αυτό που ονομάζουμε κοινωνική συνοχή κινδυνεύει σοβαρά.
Η ιστορία μας έχει δώσει αρκετά παραδείγματα άσχημων εξελίξεων, κάτω από τέτοιες ή παρόμοιες συνθήκες κρίσης. Στον αντίποδα των κοινωνικών αγώνων, στο έδαφος της απελπισίας και του οικονομικού αδιεξόδου, μπορεί να ανθίσει η βία, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, η οπισθοδρόμηση. Έχουμε δει στην Ιστορία, κράτη να παραλύουν μπροστά σε τέτοιες εξελίξεις και αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο από την ελληνική πολιτική τάξη σήμερα: Να κάνει τη δημοκρατία να λειτουργήσει μέσα στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης.
Αυτό απαιτεί να γίνουν αλλαγές που δεν έγιναν για δεκαετίες. Στις οικονομικές και διοικητικές δομές, στη σκέψη και στις στάσεις ζωής.
Η ανάγκη είναι το ισχυρότερο κίνητρο. Αν η κοινωνία, οι πολίτες πειστούν ότι το κράτος, ο μέχρι τώρα μεγαλύτερος παραβάτης, εφαρμόζει πρώτα το ίδιο τους νόμους, ότι η ισονομία ισχύει για όλους, χωρίς εξαιρέσεις για τους ισχυρούς, ότι οι προβλέψεις του Συντάγματος δεν είναι κενό γράμμα, ότι τα οικονομικά βάρη κατανέμονται δίκαια, ότι η παιδεία και η υγεία δεν προσφέρονται μόνο στους προνομιούχους, τότε, παρά την κρίση, παρά τη φτώχεια, που αναπόφευκτα πλήττει μεγαλύτερα στρώματα του πληθυσμού, μπορούμε να περιμένουμε διέξοδο.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Ό,τι αρνητικό έγινε τις τελευταίες δεκαετίες σ’αυτόν τον τόπο, ας μην ξεχνάμε ότι έγινε εις βάρος της νέας γενιάς. Σε αυτούς παραδίνουμε μία χώρα που έφτασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, μία χώρα που για πολλά χρόνια ακόμη θα πρέπει να πληρώνει το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος. Δεν έχουν ευθύνη οι νέοι άνθρωποι γι’αυτή την πορεία, υφίστανται όμως τις συνέπειές της. Το λιγότερο που τους οφείλουμε είναι να τους διασφαλίσουμε καλύτερη παιδεία, την ένταξή τους στην παραγωγή, να τους δώσουμε δηλαδή προοπτική και επομένως, να δώσουμε προοπτική και στη χώρα.
Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας σήμερα, εδώ.-
