Αθήνα, 14 Μαΐου 2011
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «CORRIERE DELLA SERA»
ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ PAOLO VALENTINO
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι κ. Πρωθυπουργέ, το ίδιο αίσθημα με αυτό ενός πιστολιού στον κρόταφο;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Δεν θα έλεγα ότι είναι ένα πιστόλι στον κρόταφο, αλλά μια σκανδάλη που θα μπορούσε να πατηθεί εναντίον ολόκληρης της χώρας, εξαιτίας της πραγματικής πιθανότητας μιας χρεοκοπίας. Κατορθώσαμε να το αποφύγουμε, εξοικονομώντας λίγο χρόνο για να υλοποιήσουμε τις απαραίτητες αλλαγές και να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη, αποτελεσματική και βιώσιμη οικονομία. Σίγουρα, έχουμε διανύσει το ένα τρίτο της απόστασης, έχει περάσει μόνο το πρώτο από τα τρία χρόνια του σχεδίου εξυγίανσης. Επιτύχαμε σημαντικά αποτελέσματα, αλλά είναι κατανοητή η ανησυχία των πολιτών: υποφέρουν και δεν μπορούν ακόμα να συνειδητοποιήσουν τη βελτίωση. Πρέπει να συνεχίσουμε με ατσαλένια θέληση, όχι μόνο για να περικόψουμε το έλλειμμα, που αποτελεί το σύμπτωμα, αλλά και για να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια, να εξαλείψουμε τη διαφθορά, να μειώσουμε τη φοροδιαφυγή και να καταστήσουμε το σύστημα πιο δίκαιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν ένα χρόνο, εξασφαλίσατε ένα πακέτο βοηθείας 110 δις ευρώ. Μια από τις βασικές υποχρεώσεις του δανείου ήταν η επιστροφή της Ελληνικής Κυβέρνησης στις αγορές το 2012, υπό το πρίσμα των καλύτερων προϋποθέσεων που θα επέφεραν οι μεταρρυθμίσεις. Είναι σαφές πως αυτό δεν είναι δυνατόν. Τι συνέβη, γιατί επιβραδύνατε;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Είχαμε κάνει κάποιες προβλέψεις. Μεταξύ αυτών, ήταν η ύφεση κατά 4%. Όμως, αντιμετωπίσαμε μια σοβαρότερη κατάσταση, που εμπόδισε τη μείωση του ελλείμματος. Εντούτοις, το έλλειμμα μειώθηκε κατά 5%, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό από κάθε άποψη. Μεταρρυθμίσαμε τον δημόσιο τομέα και τις συντάξεις, μειώσαμε τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, τον αριθμό των περιφερειών, τον αριθμό των κυβερνητικών υπηρεσιών από 6.000 σε 2.000, ανοίξαμε τα επαγγέλματα, καταστήσαμε δικαιότερο το φορολογικό σύστημα, δημοσιεύσαμε στο διαδίκτυο κάθε ευρώ που δαπανά η Κυβέρνηση, επενδύσαμε στην ανανεώσιμη ενέργεια και έχουμε ένα ισχυρό σχέδιο για την ιδιωτικοποίηση και τη χρήση της δημόσιας περιουσίας. Παρά ταύτα, το χρέος που κληρονομήσαμε παραμένει υπερβολικά υψηλό και θα χρειαστεί χρόνος.
Οι αγορές εκφράζουν σκεπτικισμό και, υπό το πλήγμα της κρίσης του 2008, απωθούν κάθε είδους κίνδυνο: αυτό είχε αρνητικές επιπτώσεις για εμάς, αλλά και για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Επιπλέον, για πρώτη φορά, δρούμε εντός μιας Ευρωζώνης, όπου το ενιαίο νόμισμα δεν αντιστοιχεί σε μια κοινή οικονομική πολιτική. Είναι «terra incognita». Σίγουρα, θα πρέπει να προβούμε και σε άλλα διορθωτικά μέτρα, τόσο εμείς οι ίδιοι, όσο και η Ευρώπη, κάτι που θα εξετάσουμε τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναφερθήκατε στις ιδιωτικοποιήσεις, κεντρικό ζήτημα των επικρίσεων. Θα κατορθώσετε να εγκρίνετε το σχέδιο των 50 δις ευρώ και γιατί περιμένατε ένα χρόνο για να το παρουσιάσετε;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Στην αρχή, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν αποτελούσαν προτεραιότητα. Τώρα, βρίσκονται στην πρώτη θέση της ατζέντας. Θα αποδείξουμε ότι είμαστε σε θέση να τιμήσουμε τις υποχρεώσεις μας σχετικά με το χρέος, με μια σειρά αναπτυξιακών σχεδίων. Υπάρχει ευρεία συναίνεση για το σχέδιό μας, και εκ μέρους της Αντιπολίτευσης, και της κοινής γνώμης. Θα το εγκρίνουμε σύντομα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλά έχουν λεχθεί τις τελευταίες ημέρες: Η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ, θα ζητήσει την αναδιάρθρωση του χρέους, κηρύσσοντας de facto μερική στάση πληρωμών. Μπορείτε να μιλήσετε ξεκάθαρα για το θέμα;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Εδώ και ένα χρόνο, τα ΜΜΕ ασχολούνται με αυτό. Κάθε μικρή λεπτομέρεια διογκώνεται και, κάθε μέρα, όλο και κάποιος άλλος «ειδικός» προβλέπει την καταστροφή. Αυτή την εβδομάδα, η συζήτηση έγινε σχεδόν υστερική. Δεν προερχόταν από εμάς, ούτε από την Ε.Ε. Η απόφαση για να συνεχίσει η Ελλάδα το πρόγραμμά της ελήφθη και είναι προς όφελος όλων. Εμείς θα προχωρήσουμε μπροστά. Δεν θα κηρύξουμε χρεοκοπία και δεν θα αφήσουμε την Ευρωζώνη. Οι δύο τελευταίες επιλογές δεν υπάρχουν, θα προκαλούσαν υπερβολικά μεγάλα προβλήματα, όχι μόνο σε εμάς, αλλά και στην Ευρώπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήσασταν διατεθειμένοι, όπως ζητούν κάποιοι, να προσφέρετε τις ιδιωτικοποιήσεις ως επιπλέον διασφάλιση για το νέο δάνειο, ύψους 60 δις, το οποίο φημολογείται ότι διαπραγματεύεστε;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Όπως είπατε, όλοι θεωρούσαμε ότι το 2012 θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε εκ νέου στις αγορές. Τώρα, μερικοί υποστηρίζουν πως, εξαιτίας του γενικότερου κλίματος, των υπερβολικά υψηλών spreads, αυτό θα είναι αδύνατο και, επομένως, θα έχουμε ανάγκη περαιτέρω βοήθειας. Ελπίζω να μην συμβεί κάτι τέτοιο και να μπορέσουμε να ξαναγυρίσουμε στις αγορές, έστω και μερικώς, δεδομένου ότι, το 2012, θα υπάρχει κάποιο επιπλέον απόθεμα. Θα δούμε. Δεν θα αποφασίσουμε εμείς πώς θα αντιδράσουν οι αγορές. Κάποιες χώρες ισχυρίστηκαν ότι πρέπει να προσφέρουμε επιπλέον διασφαλίσεις. Είναι μια πρόταση, αλλά δεν είναι σαφές τι σημαίνει πρακτικά: είτε ιδιωτικοποιείς, είτε προσχωρείς σε σύμφυτες παρεμβάσεις.
Θα ήθελα να προσθέσω και κάτι ακόμα, για το οποίο έχουμε ιδιαίτερη ευαισθησία: το να μας ζητείται ένα νησί ή ένα μνημείο, ως εγγύηση, είναι σχεδόν προσβλητικό. Οι πολίτες περιμένουν ότι ο λόγος μας και οι πράξεις μας συνιστούν επαρκή εγγύηση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα υποστηρίξετε την υποψηφιότητα του Mario Draghi στη Διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Έχω ακούσει μόνο εξαιρετικά σχόλια για τον Draghi. Οι ικανότητές του είναι αδιαμφισβήτητες. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να τον υποστηρίξει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπήρξατε ο πρώτος πολιτικός, που θέσατε την Ελλάδα ενώπιον της πραγματικότητας, λέγοντας άβολες αλήθειες, ακόμα και ενάντια της ιστορίας του κόμματός σας. Ένα χρόνο μετά, οι δημοσκοπήσεις είναι εναντίον σας, ενώ η Ευρώπη σας κατηγορεί, λέγοντας ότι δεν έχετε πράξει αρκετά: αισθάνεστε μόνος σε αυτή τη μάχη;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Καθένας από εμάς έχει την ευθύνη λήψης δύσκολων αποφάσεων, στη βάση του τι θεωρεί ότι είναι σωστό ή λάθος για τη χώρα του. Σίγουρα, η αλλαγή δεν είναι απλή, αν και πολλοί την ζητούν. Τα εδραιωμένα συμφέροντα πλήττονται, οι αποδέκτες δεν βλέπουν ακόμα τα αποτελέσματα. Ακριβώς αυτή τη στιγμή, πρέπει να κρατήσουμε γερά το τιμόνι. Κληρονομήσαμε μεγάλα προβλήματα, αλλά έχουμε και μεγάλες δυνατότητες να αλλάξουμε την Ελλάδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κατά πόσο συνέβαλε στη διόγκωση του ελληνικού προβλήματος ο τρόπος λειτουργίας των διεθνών αγορών;
Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Εμείς έπρεπε να αντιδράσουμε. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν σήμερα οι αγορές, δεν αφήνει κανένα περιθώριο ανάσας για να γίνουν οι αλλαγές. Εδώ ακριβώς πρέπει να παρέμβει η πολιτική. Οι αγορές είναι ισχυρές, όχι μόνο θεωρητικά: Υπάρχουν άτομα, οικονομικά συμφέροντα, lobbies, που στοιχηματίζουν κατά της χώρας. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, η αντίφαση είναι πως οι πολιτικοί εκλέγονται για τα κράτη τους, αλλά οι αποφάσεις και η εξουσία μεταφέρονται από τα κράτη προς μία παγκόσμια σφαίρα, η οποία δεν διαθέτει ακόμα ρυθμιστικό πλαίσιο. Υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα. Ιδού λοιπόν, πώς η Ευρώπη μπορεί να αναπτύξει έναν ισχυρότερο ρόλο, διότι έχει προστιθέμενη αξία. Εργαζόμαστε ακόμα υπερβολικά σε επίπεδο εθνικής σφαίρας. Η Ευρώπη, αντιθέτως, θα πρέπει να δεσμευτεί για μια συλλογική απάντηση στις αγορές, προκειμένου να τις ρυθμίσει και να τις καταστήσει λιγότερο ασταθείς.
